Bicol Mail

An Bicol Mail sarong semanahan o semanal na peryodiko sa rehiyon Bikol na tinogdas ni Leon Aureus kan taon 1953 sa syudad nin Naga. An pinaka-enot na isyu kaini nagluwas kan Abril 4, 1953 sagkod 1972. Paramyentras na nagtiklop an peryodiko kan Hulyo 28, 2022 huli sa pagluya kan operasyon dara kan CoViD-19 pandemic matapos an regular na pagluwas giraray ini poon kan 2003.

Agi-agi kan peryodiko

Edipisyong bago kan Bicol Mail

Dating opisina

An nangataman kaini bilang pinakaenot na editor iyo si Alfonso Ocampo nasundan ni Francis T. Nacianceno, Jr, asin sunod man saiya na editor iyo si Leonor Aureus; alagad, an presenteng tagapagpalagda' kan peryodiko, si Nilo P. Aureus, nagsasabi na an talagang pinaka-enot na editor iyo si Francis Nacianceno, Jr.

An mga napalaman kaini sa mga enot na isyu manongod sa People and Events, Schools, Hot Line asin Points of Observation. Igwa man pitak sa Bikol na pino'nan, inapod na Tingog nin Kabikolan na saro sa nagin editor kan pitak iyo si Luis Dato. An Bicol Mail nakamit an napapalaen na onra kan ini binisto kan Philippine Press Institute bilang Best Edited Provincial Paper (1962) sa bilog na Filipinas.

An mga enot na mga parasurat asin kolumnista kan semanal iyo sinda Cirilo Diaz, Jr., Ignacio Meliton, Nick Prieto, na nagin bantogan sa nakaka-aling na gayong kolum niyang Miscellaneous, Francis Nacianceno kan saiyang Time In, si Luis Dato kan saiyang kolum na As We See It.

Kan magadan an kagsadiring si Leon Aureus (1969), napasa an pagpapalakaw kaini ki Angeles J. Aureus, dangan naman ki Vince J. Aureus, mga aki mansana ni Leon.

Kaidto an opisina kan Bicol Mail yaon sa ika-duwang eskalon kan sarong lumang edipisyo sa kanto kan P.Burgos asin Gen. Luna, na sa presente natotogdokan na nin sarong pusog na sementadong edipisyo, pagrorogaring kan Baker's Plaza. Ngonyan namomogtak na an Bicol Mail sa Concepcion Grande, kasaro an imprentahan na Goldprint sa bagong edipisyo na rogaring na kaini asin kataid kan dating otel na Royal An. Masambit na bago kaining paglipat, an Bicol Mail nagrerenta sana sa sarong edipisyo na pagsasadiri kan Benmar Marketing na yaon man sa parehong barangay.

An semanal na ini saro na sa pinakahalawig na nagdanay sa lantad nin imprentadong peryodiko sa rona kan Bikol, asin napondo lang ini kan magdeklara si Pres. Ferdinand Marcos kan Ley Militar. Nag-16 na taon nawara sa sirkulasyon an peryodiko. Kan taon 1988 binuhay liwat ni Vince Aureus alagad dai nakaantos nin sarong taon. Nawara naman ini sa lantad nin publikasyonn. Kan Hunyo 18, 2003 an presenteng tagapagpalagda' kaini na si Nilo P. Aureus, sobrino kan kagmukna', ibinangon liwat an peryodiko. An pinaka-enot na editor niya iyo si Danilo Gerona, nasundan ni Liberato Aureus asin sunod iyo si Jose B. Perez, na hanggan ngonyan (2011) iyo pa man an editor.

Saro sa nagin editor kaini iyo si Stephen Sergio, na sabi ni Aureus, sa edad na 18 anyos (1962) iyo na an pinakahubin na nagkapot kan siring na katongdan sa Bicol Mail asin kan huri nagin technical assistant sa Office of the President.

Alagad, dakul pang nag'aaragi sa pintoan kan Bicol Mail asin nagin igdi magsalang editor, kolumnista o tagasurat nin bareta. Masambit diyan iyo si Angel Parazo na kinonkon sa preso ta habo magtuga' kun siisay an hinalean kan sarong kontrobersyal na bareta, si Francis T. Nacianceno, Jr. na nagin General Manager kan Federation of Electric Cooperatives of the Philippines, si Alfonso Ocampo na nagin direktor rehyonal kan Office of Media Affairs, si Alfredo Tria na nagin editor kan Balalong asin kagtogdas asin kaglagda' kan Handiong, si Alfredo Calara, editor kan Bandillo asin nagin legal officer kan Naga Waterworkds District, Ramon Tolaram, na nagin publisher-editor kan Naga Times, si Rafael Sierra , na nagin opisyal na may halangkaw na katongdan sa Civil Service Commission, Agustin B. de Jesus, an gadan nang PRO sa Immigration Bureau, si Leon Palmiano,Jr. an gadan nang editor-publisher kan Action News asin saro sa daing takot makalatob bilang komentarista, si Pat Bagamasbad na may eskwelahan para sa mga tourist guide.

Kan Hulyo 28, 2022 nagpaluwas na kuta kan sinasabi kan kagpublikar na si Aureus ultimo nang isyu ta matiklop na, ipupundo na an publikasyon. Sa pahina 2, kaini yaon nakaag an mensahe niyang titulado "Farewell Issue" na siring an sinabi, "BICOL MAIL, which began to hit the streets anew on June 18, 2003 as a come-backing regional newspaper has finally decided to cease publication due to compelling reasons. On this day, July 28, 2022, will be the newspaper's final issue, ending officially its 19 years of serving Bicolandia and its people."

Alagad, sa paghinayang na mayo nang boses an Siyudad nin Naga sa prensa asin sa internet, pinadagos giraray an peryodiko. Kan petsa Septyembre 1, 2022 nagluwas an kadagosan, ika-XXXIX na tomo, nu. 13. An nu. 9 abot 12, na iyo kuta an mga luwas sa bulan na Agosto, 2022 linuktawan na asin mayong publikasyon an nasambit na mga numero.

Hitsura, sukol asin sirkulasyon

An Bicol Mail, sa sukol na 11 pul. x 17 pul., naggagamit nin newsprint na papel asin pinapaimprenta sa sadiri niyang imprentahan kaya napapabakal sa baratohon na presyong limang pesos an kopya dawa ngane makusogon pa an pag'laog kan mga advertisement na iyo an orog na rason kinakapabakal sa mas hababang presyo; manta an ibang semanal nagprepresyong 7 o 8 pesos an kopya.

An sirkulasyon, na nag'abot nang 2,200 na kopya lambang luwas sa semana, sa kwentada tolo an nakakabasa kan sarong kopya, ginagaom na 6,000 labi an tuyong nakakakapot asin nakakabasa kaini, Ini lakop sa enterong rona kan Bikol maliban sa duwang islang probinsya nin Catanduanes asin Masbate. Igwa man ini nin piling suskripsyon sa luwas kan Filipinas, Ini pinapalagda' asin pinapaluwas kada Huwebes nin semana. Parati an bilang kan pahina dai nababa sa 15 abot 30 asin bakong arog kan enot, pirming talikodan an pagsurat bareta sa duwang lenggwahe, sa Ingles asin Bikol.

An nagpapadalagan

Si Nilo P. Aureus an presenteng kagsadiri asin tagapagpalagda' kan peryodiko, si Jose B. Perez an Pamayong Editor, si Liberato Aureus an Hadoyan na Editor, si Atty. Henry Briguera an Hadoyan sa Ley, si Daniel P.Aureus an Editor kan Pitak sa Bikol, asin si Pedrito Servano an Advertising Manager (nakabakasyon). Alagad, ipinagtuga' ni Aureus na an parating nagsusurat kan editoryal iyo si Jose Fernando Obias na sinasaro'salidahan ni Atty. Henry Briguera alagad bihira. An semanal may inaataman man na e-koreo, bmail@yahoo.com kun saen an mga parabasa, kabali an yaon sa ibang parte nin kinaban, pwede magpadara nin mga pa-ontol na reparo. Orog pa, igwa ini nin websayt kun saen regular isinasa'ngat an lambang isyu na naluwas asin kun saen mababasa ninsi isayman paagi nin internet, www.bicolmail.com.

Huli kan websayt niya, mas duminakol an parabasa asin ta ipinagreport kan websayt na poon Okt. 17, 2008 sungdo' Oktobre 6, 2022 nag'abot 114,102 an nagbukas sa sayt sa pagbasa asin pag'osisa.

Sa dekadang ini na an nagkakapot na iyo si Nilo Aureus, sabi niya nagsapo naman ini nin mga kaso legal. Saro kaini, kasong contempt kun saen nakarsel an saiyang Pamayong Editor na si Jose b. Perez nin pitong aldaw. An duwa pang kaso, kasong libel, na pareho man napawa'ran saysay.

Mga parasurat asin kolumnista ngonyan

Mabangot asin makawiwiling basahon an Bicol Mail huli sa saiyang manlaen'laen na pana'naw na dulot kan dakul na mga kolum, siring kan ki Dr. Joaquin Perez, tituladong Blue & White, na alisto sa tuyaw, an ki Ex-Judge Eufronio Maristela sa pangaran na Good Morning Judge, na maliksi sa pagrisa kan mga nangyayari sa pulitika, an ki Dr. Francis Dabu kan saiyang Health Conscious, pagamiaw sa salud, asin an ki Kristian Cordero na Santigwar na ladop kun magtaong pagmasid. Masabi pa, an kolum niya lisong nakasurat sa tataramon na Bikol.

Yaon man diyan an kolum ni Jose Perez, an Selda Numero 10, na apisyon magtokar kan sa turismo asin kultura, siring man an ki Ramon Olaño, Jr., an Kalandrakas-Kultura, Historya, Tataramon', na an toon iyo an Historya asin Kulturang Bikolnon. Siya an kagmukna' kan Sumaro Bikolnon, sarong kasararoan na kagmato kan kultura asin pamanang bikolnon. Siya man an kagmukna asin administrador kan Group Site sa Facebook na dara parehong pangaran, Sumaro Bikolnon na may sobra nang 1,000 kaapil.

An sarong naiiba sa presenteng Bicol Mail iyo an pagtaong doon sa Negosyo ta nagbukas ini nin regular na pitak para igdi. Daing lihis ibinabareta an mga pangyayarng magibsaw dapit sa pagnenegosyo asin sa mga marayrahay na mga oportunidasd dapit kaini. Sarong kolum igdi na an turuhok sa lantad nin Negosyo iyo an ki Joey Co, an As I see It

May kolum si Bert delos Martirez, sarong announcer sa radyo igdi sa Naga, an Calle Maduros (karokalwag na mga istorya na makangirit parati an itinatampok). Saro pang tampok na kolum iyo an ki Aida Cirujales, sarong retiradong maestra asin naapod na 'Tigsik Queen kan Bicol; an saiyang kolum, pinangaranan Tigsik makangirit kun makatalayop. An binasagan na "Tigsik King" si Sonny Malate igwa man pitak sa tigsik na inapod niyang Tigsik Super Lupet.

Hilingon man

• Bicol Mail Magazine
• Tingraw
• An Sabi ni Levy

Hihilngan

• Isyu kan Bicol Mail, Vol. XXV No. 14. Sept. 18, 2008. Pigretrato an duwang atubang niya.
• A Century of Newspapers in Camarines. Obias, Jose Fernando P. Camarines by the Vioor River. A compilation of Articles on Bikol History and Culture. Provincial govt. of Camarines sur. 1999. 282 p. Hilnga dahon 154-155.
• Bikol Journalism Since The 1890's. Ramon Olaño, Jr. The Knight, Vol. XVIII, No. 1, Ateneo de Naga. Nov. 1965. Hilnga dahon 32.
• Pahayag asin osipon ni Nilo P. Aureus, an presenteng tagapagpalagda' kan peryodiko (September 2009).

Mga panluwas na takod

• https://www.bicolmail.net/
• Si Levy Aureus sa Literaturang Bikol