Agusan del Sur
An Agusan del Sur sarong probinsya kan Republika kan Filipinas na likos nin kadagaan asin dai minanaduta' sa dagat. Ini namumugtak sa Rehiyon Caraga, sa Mindanao. An saiyang kabesera iyo an Prosperidad asin ini an mga kalinderos niya- sa amnayan paitok nin relo, Agusan del Norte, Surigao del Sur, Davao Oriental, Davao de Oro, Davao del Norte, Bukidnon, asin Misamis Oriental.
Agusan del Sur | ||
|---|---|---|
| ||
 Kinamumugtakan kan Agusan del Sur | ||
 | ||
| Tagboan: 8°30′0″N 125°49′48″E Tagboan: 8°30′0″N 125°49′48″E | ||
| Nasyon | Filipinas | |
| Pigtugdas | Hunyo 17, 1967 | |
| Kapitolyo | Prosperidad | |
| Barangay | 314 | |
| Pamamahala | ||
| • Gobernador nin Agusan del Sur | Santiago Cane Jr. | |
| • Electorado | 442,628 votantes (9 Mayo 2022) | |
| Hiwas | ||
| • Kabuuhan | 9,989.52 km2 (3,856.98 sq mi) | |
| Populasyon (Mayo 1, 2020)[1] | ||
| • kabuuhan | 739,367 | |
| • Densidad | 74/km2 (190/sq mi) | |
| • Saro | 173,962 | |
| Economia | ||
| • Klase | primero klaseng probinsya | |
| • Ingresos | ₱2,562,159,993.781,147,992,835.141,253,640,879.491,393,489,783.801,577,387,333.621,757,526,761.021,989,288,087.782,115,319,228.732,340,303,923.872,643,052,142.623,677,304,069.57 (2020) | |
| • Activos | ₱10,410,049,846.122,371,138,746.272,512,819,115.462,828,039,357.293,575,269,808.154,856,079,627.146,597,522,950.108,050,158,635.219,118,075,611.3710,269,953,959.4712,402,403,325.33 (2020) | |
| • Pasivos | ₱2,146,661,632.79573,812,843.29585,902,484.54641,891,006.171,033,675,766.991,175,312,282.141,656,161,317.222,023,977,628.511,863,331,673.291,043,106,771.06 (2020) | |
| • Gastos | ₱1,828,599,597.67439,566,722.38911,001,055.50841,623,176.64903,607,744.71991,829,068.931,149,379,961.061,344,606,715.591,726,667,050.271,898,200,005.242,206,781,844.55 (2020) | |
| PSGC | 160300000 | |
| Kodigo telefonico | 85 | |
| Tataramon | Tataramon na Higaonon Tataramon na Kamayo Rajah Kabunsuwan Manobo Agusan Manobo | |
| Websityo | agusandelsur | |
Sosog sa sensus kan 1 Mayo 2020, igwa ining 739,367 katawong nag-eerok digdi sa 173,962 kaharongan.
Igwa ining sukol na 9,989.52 kilometro kwadrado. An designadong area code kaini iyo +63 (0)85.
Banga Politikal
baguhon
Nababanga an Agusan del Sur sa sarong ciudad asin 13 munisipyo.
Demograpiko
baguhon| Taon | Tawo | ±% p.a. |
|---|---|---|
| 1903 | 16,077 | — |
| 1918 | 20,011 | +1.47% |
| 1939 | 34,902 | +2.68% |
| 1948 | 37,531 | +0.81% |
| 1960 | 93,677 | +7.92% |
| 1970 | 174,682 | +6.42% |
| 1975 | 213,216 | +4.08% |
| 1980 | 265,030 | +4.45% |
| 1990 | 420,763 | +4.73% |
| 1995 | 514,736 | +3.85% |
| 2000 | 559,294 | +1.80% |
| 2007 | 609,447 | +1.19% |
| 2010 | 656,418 | +2.74% |
| 2015 | 700,653 | +1.25% |
| 2020 | 739,367 | +1.06% |
| Toltolan: Philippine Statistics Authority[2][3][4][5] | ||
Relihiyon
baguhonAn dominanteng relihiyon Katolika Romana o 79% kan populasyon. Iba pang mayor na mga relihiyon iyo an Seventh-day Adventist Church, Aglipay, Iglesia ni Cristo, asin an United Church of Christ of the Philippines.
Limang grupo nin mga tribu an yaon sa probinsya: Ayta, Mamanwa, Bagobo, Higaonon asin Manobo. An mga Manobo yaon nageestar kadaklan sa mayor na highway asin sa mga banwaan sa gilid-salog pasiring sa pagdolonan kan Compostela Valley. An mga Higaonon yaon nageerok kadaklan sa parteng solnopan kan Salog Agusan, natitipon k adaklan sa Esperanza pasiring sa pagdolonan kan Bukidnon.
Masabi na an populasyon kan Agusan del Sur kadakulan mga imigrante haleng Bisaya. An pag'aragoman kan mga imigrante asin mga tinubo nagpapadikit kan bilang kan mga lumad.
Ekonomiya
baguhonBasado sa 1995 na sensus, 75% kan trabahador yaon sa sektor kan agrikultura asin pangangadlagan. An paroy, mais asin iba pang prutas iyo an mga mayor na produkto sa agrikultura.
Rekursos Pantawo
baguhonAn Agusan del Sur may 287,000 na mga trabahador, kadaklan kaini yaon sa agrikultura asin pangangadlagan. May magkapira man igdi nin mga kolehiyo, may sarong unibersidad asin masabi na huli kaini igwa siya nin mga trabador na edukado, tatao magtaram sa Ingles asin madaling makanood kun kaipohan i-agi sa mga training. Dai man ini nagpapahuri sa mga bagong teknolohiya asin an mga paadalan nagtatao nin mga kurso sa teknolohiya arog kan sa Informatrion Techonology.
Agrikultura
baguhonAn paroy iyo an may pinakamahiwas na tanoman. Nagaabot 243.84 km² an may patubig kaini asin 165.73 km² an sarig sa oran. Tinataya na sa enot nagusi nin 410 t/km² asin sa huri nin 300t/km². Ginagaom na an produksyon sa paroy kaya magpakakan sa 1,072,456 katawo.
An tanoman sa mais naabot 255.25 km² sa puti asin yelong mais na may total na produksyon na 55,767 na tonelada kan taon 2000 na may surplus na 31,106 MT, magkakanigo sa sobra 2 milyon katawo, o apat na beses kadakul sa populasyon kan provincia.
An batag saro man na pananom na dagya' asin lakop ini sa kahiwasan na 127.45 km². Anopaman, nahihiling ini dawa saen na sana pero bako sa pagtanom siring sa mga inektaryang paagi. Mga giniris na batag o banana chips pigproproducir man igdi.
An oil palm pigkukultibar man asin ini naokupar nin 118 km² na hiwas. An negosyo pagrorogaring nin pagbakasan kan negosyanteng Filipino-Malaysiano. Sa Rosario, asin sa Trento nagproproseso kan lanang ini.
An niyog man natatanom sa hiwas na 393.36 km².
Pagkakarne
baguhonPag'abot sa pangangaipo sa karne, magin man sa manok, orig, baka asin iba pa, an lugar na ini maluya sa produksyon asin nagkukulang-kulang ngani. Nagkukua pa sa Ciudad nin Davao asin sa Cagayan de Oro sa paghipnô kan kakulangan.
Pagsisira
baguhonAn Agusan del Sur sarig na gayo sa Surigao del Sur asin iba pang provincia sa suplay kan produktong dagat na mga sira, alagad, dagya man ini sa mga sira sa-ta'bang aroig kan hito, puyo asin tilapia.
Toltolan
baguhon- ↑ "2020 Census of Population and Housing (2020 CPH) Population Counts Declared Official by the President". Hulyo 7, 2021. Check date values in:
|date=(help) - ↑ Sensus kan Populasyon (2015). "Caraga". Kabuuhang Populasyon kan lambang Provincia, Syudad, Banwaan asin Barangay. PSA. Retrieved 20 Jun 2016.
- ↑ Census of Population and Housing (2010). "Caraga". Kabuuhan populasyon sa lambang Provincia, Syudad, Banwaan asin Barangay. NSO. Retrieved 29 Jun 2016.
- ↑ Mga Sensus kan Populasyon (1903–2007). "Caraga". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.
- ↑ "Province of Agusan del Sur". Municipality Population Data. LWUA Research Division. Retrieved 17 December 2016.
Mga panluwas na takod
baguhon- PhilAtlas.com
- Philippine Standard Geographic Code
- Local Governance Performance Management System
- Agusan del Sur provincial profile at Philippine Provincial Profiles
- The Official Website of the Provincial Government of Agusan del Sur Archived 2007-02-05 at the Wayback Machine.
- More info about Agusan del Sur at the Agusan–Surigao Historical Archive
- Philippine Standard Geographic Code Archived 2008-11-10 at the Wayback Machine.
Sarong saringsing an artikulong ini. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagparambong kaining pahina.