Libmanan

Libmanan
Libmanan
	; Selyo
	; Selyo
	Kinamumugtakan kan Libmanan
	Tagboan: 13°41′47″N 123°3′36″E Tagboan: 13°41′47″N 123°3′36″E
Nasyon	Filipinas
Barangay	75
Pamamahala
• Electorado	71,613 votantes (9 Mayo 2022)
Hiwas
• Kabuuhan	342.82 km2 (132.36 sq mi)
Elebasyon	7 m (23 ft)
Populasyon (Mayo 1, 2020)
• kabuuhan	112,994
• Densidad	330/km2 (850/sq mi)
• Saro	25,798
Economia
• Klase	primero klaseng banwaan
• Ingresos	₱348,964,584.30186,505,812.30159,275,718.21179,806,893.21198,753,682.66221,715,813.69249,700,214.93268,706,987.87290,045,354.12347,602,577.43460,901,537.82 (2020)
• Activos	₱1,033,317,609.77 (2020)
• Pasivos	₱270,284,886.60 (2020)
• Gastos	₱340,659,290.98 (2020)
Kodigo nin postal	4407
PSGC	051718000
Kodigo telefonico	54
Tataramon	Bikol Sentral; tataramon na Tagalog

An Libmanan sarong primerang klaseng banwaan sa probinsya kan Camarines Sur, Filipinas. An designadong zip kodigo kaini iyo 4407.

Susog sa sensus kan 1 Mayo 2020, igwa ining 112,994 katawong nag-iirok digdi sa 25,798 kaharungan. Igwa ini nin sukol na 342.82 kilometro kwadrado.

Napapalibutan an banwaan kan Sipocot sa norte, Cabusao sa norte-subangan, Bicol River sa subangan, Pamplona sa habagatan, Pasacao sa sur, asin Golpo kan Ragay sa sulnopan.

Mga barangay

Nababanga an Libmanan sa 75 barangay:

Aslong
Awayan
Bagacay
Bagadion
Bagamelon
Bagumbayan
Bahao
Bahay
Beguito Nuevo
Beguito Viejo
Bigajo Norte
Bigajo Sur
Bikal
Busak
Caima
Calabnigan
Camambugan
Cambalidio
Candami
Candato
Cawayan
Concepcion
Cuyapi
Danawan
Duang Niog
Handong
Ibid
Inalahan
Labao
Libod I
Libod II
Loba-loba
Mabini
Malansad Nuevo
Malansad Viejo
Malbogon
Malinao
Mambalite
Mambayawas
Mambulo Nuevo
Mambulo Viejo
Mancawayan
Mandacanan
Mantalisay
Padlos
Pag-Oring Nuevo
Pag-Oring Viejo
Palangon
Palong
Patag
Planza
Poblacion
Potot
Puro-Batia
Rongos
Salvacion
San Isidro
San Juan
San Pablo
San Vicente
Sibujo
Sigamot
Station-Church Site
Taban-Fundado
Tampuhan
Tanag
Tarum
Tinalmud Nuevo
Tinalmud Viejo
Tinangkihan
Udoc
Umalo
Uson
Villasocorro
Villadima (Santa Cruz)

Uusipon

An banwaan nin Libmanan lataw sa historya asin kultura kan Bikol nin huli ta saro ini sa mga haloy nang namuknang banwaan sa Camarines Sur asin tagob sa kultural na yaman. Halimbawa, digdi nangasiwa nin haros duwang pulong taon (1845-1846) asin (1847 - 1865) si Fray Bernardino Melendreras. Siya an tunay na pigtutubudan na nagsurat kan epikong Ibalong sa lenggwaheng Kastila huli ta siya talaga parasurat rawitdawit asin bakong harayo an sinasabing "parasing-pasing" na epiko digdi man sana niya napunpon sa Libmanan sa halawig na pag-irok niya digdi mantang duman sa Albay, naglabi sana siyang sarong tawon (1865-1867).

Digdi man sa Libmanan, sa baryo kan Bigaho, nakutkot idtong pwedeng apudon na sanang Lokdo nin Libmanan. Ini nagmumustra nin mga pigurin na pinag-adalan nin hararom ni Dr. Zeus Salazar, sarong antropologo, asin nagtao siyang opinyon base sa adal niyang ini na an epikong Ibalong iyong gayo an pigiistorya kan mga pigurin sa lukdo asin an kahadean ni Handyong posible nakabase igdi sa Libmanan. An lukdò na ini takop kan sarong tapayan-na-lulubngan. An nakadukay kani iyo si Ermelo Almeda, sarong taga-Naga asin paradamot nin mga artifaks asin relikyas kan suanoy na panahon. Ngonyan an lokdô naka-displey sa Museo del Seminario Conciliar de Nueva Caceres kan Holy Rosary Minor Seminary.

Nabanggit man an Libmanan ni Feodor Jagor, sarong Aleman na antropologo na nagbisita igdi sa Pilipinas (1859-1860). Sa saiyang libro na Reisen in der Philippinen (na pinalis sa Ingles ni Austin Craig, 1917) sabi niya si Melendreras daa mismo an nagsalaysay saiya na kan taon 1851 nakakutkot sa Poro'. sarong lugar igdi, nin mga antigong tapayan, mga plato, mga kulambiga, mga bronseng daga, mga bungò asin tu'lang nin tawo saka kun ano-ano pang mga bagay na soanoy nang maray. Sabi nya nakidagos pa siya ki Fray Bernardino Melendreras na iyo kadto an kura paroko.

Makangalas ta igwa ngani digdi sa Libmanan na baranggay na an apod Handong na pigaatid-atid kan mga paraadal kun baga ini ginuno man sana sa pangaran ni Handyong. Igwa man antigong paroy na an ngaran hinandyong, na kun baga kawat sa isip, ipinangaran sa heroeng si Handyong?

An banwaan man na ini iyo an ginibong untukan kan Tangkong Vaca Guerilla Unit kan nagsakyada an mga Hapon sa Pilipinas. Digdi nagbase sa Libmanan an mga guerilla asin iyo ini an yunit na nagpatalsik sa mga Hapon sa Naga, katuwang an ibang guerilla yunit, kan patapos na an guerra.

Urog pa sa gabos, an Libmanan iyo an nagtao kan saro niyang aki na dakula nanggad an ambag sa lantad nin edukasyon igdi sa ronang Bikol: si Dr.Jaime Hernandez (1892-1986). Si Dr.Jaime Hernandez, aki ni Leon Hernandez na saro sa Quince Martires kan Camarines, iyo an kagtugdas kan pinakadakula asin pinakagurang na unibersidad sa Kabikolan, an Universidad de Nueva Caceres (University of Nueva Caceres) na minukna niya kan tawon 1954.

Sa pagkiling kan banwaan na Libmanan saiya asin pag-onra kan saiyang naginibuhan, an banwaan na ini nagpahaman asin pinatindog an sarong estatuwa para sa pag-orgulyo kan saiyang pangaran. An monumento ikinaag sa sarong plasa na nginaranan na, "Dr. Jaime Hernandez Mini Park".

Diyosesis kan Libmanan

An Libmanan puon kan taon 1990 nagin tukawan nin lokal na Simbahan Katoliko. Nagi ining sarong lokal na teritoryo sa kasaysayan nin Simbahan sa Bikol. Pinagmukna an Prelatura kan Libmanan kan Marso 19, 1990. An inot na Obispo iyo si Muy Reverendo Prospero Arellano D.D. Pinagnombrahan siya kan Vaticano bilang Obispo kan prelatura kan Deciembre 9, 1989 kasabay kan pagdeklara na igwa na nin Prelatura sa norteng parte kan Nueva Caceres.

Kan Hunyo desimuwebe, taong dos mil muwebe, (June 19, 2009), naimukna bilang sarong diyosesis an lokal na simbahan kan Libmanan. Asin an nasasakupang mga banwaan iyo an mga banwaan kan inot asin ikaduwang distrito kan Camarines Sur. Sa kapinunan, an Diyosesis igwa nin 16 na mga parokya. Kan 2006, Hanggang sa kasalukuyang tawon, igwa na ining baynte otsong (28) parokya. An Presenteng Pamayo kan diyosesis iyo si Muy Reverendo Jose R. Rojas, Jr. D.D. Asin inot na Obispo kan Diyosesis kan Libmanan.

Demograpiko

Sensus nin Populasyon kan
Libmanan
Taon	Tawo	±% p.a.
1903	17,416	—
1918	11,729	−2.60%
1939	23,000	+3.26%
1948	43,482	+7.33%
1960	52,512	+1.58%
1970	62,762	+1.80%
1975	66,601	+1.20%
1980	68,413	+0.54%
1990	77,565	+1.26%
1995	85,337	+1.81%
2000	88,476	+0.78%
2007	92,839	+0.67%
2010	100,002	+2.74%
2015	108,716	+1.60%
2020	112,994	+0.76%
Toltolan: Philippine Statistics Authority^[2]^[3]^[4]^[5]