Mga tataramon na Negrito Filipino
An mga tawo nin Negrito kan Filipinas nagtataram nin manlaen'laen na mga tataramon. Karaniwan ining mas ano sa mga kataraid na tataramon kaysa sa kada saró,[1] asin magkasurunod na piglista digdi tanganing mabulong sa identipikasyon.
Klasipikasyon
baguhonLobel (2013)
baguhonPiglista ni Lobel (2013)[1] an mga minasunod na mga etnolinguwistikong grupo nin mga Itom na Pilipino (i.e., Negrito kan Filipinas).
- Norteng Luzon
(Listahan ni Lobel (2010)[2] kan mga minasunod na mga tataramon na Negrito na pigtataram sa subangang gilid-baybayon kan isla nin Luzon Island, piglista halé sa norte pa sur.)
- Dupaningan Agta (Sanga kan norteng Luzon)
- Pahanan Agta
- Casiguran Agta
- Umiray Dumaget
- Remontado Dumagat
- Inagta Alabat
- Manide (bakô pang klasipikar)
- Inagta Partido
- Inagta Rinconada
Sa ano pa man, nag-argue si Robinson & Lobel (2013)[3] na dae kaiba sa sangâ nin norteng Kordilyera an Dupaningan Agta, Pahanan Agta, Casiguran Agta, Nagtipunan Agta, Dinapigue Agta, asin an Paranan, alagad parte ini kan bágong sangâ na pig'aapod ninda na Norte-subangang Luzon, na kun saen pigkokonsiderar na pangenot kaining sangâ iyo an grupo nin Norteng Luzon (Kordilyera).
- Mga Bukid kan Zambales
- Ayta Mag-indi
- Ayta Mag-anchi
- Ayta Abellen
- Ayta Ambala
- Ayta Bataan (aka Ayta Magbukun)
- Sur na Luzon
- Inagta Rinconada
- Inagta Partido
- Manide
- Inagta Alabat (asin Inagta Lopez)
- Sur na Filipinas
- Inata (may 2 posibilidad na diyalektos)
- Inati (Inete) (2 mga diyalektos?)
- Mamanwa
- Batak (5-8 dialects)
- Iraya (Mangyan)
- Ata/Tigwa/Matigsalug Manobo
- Mga puho' (mayó na) na barayti
- Bukid Iraya Agta (AKA Subangan na Danaw nin Buhi Agta)
- Inagta Alabat
- Dicamay Agta: pigtataram sa lugar nin salóg Dicamay sa sulnupang gilid kan kabukidan na Sierra Madre haraní sa Jones, Isabela; nabaritaan na pig'ekstermina kan mga Ilokano paraistar minsan sa tahaw kan 1957 asin 1974 (Headland 2003:7)
- Villa Viciosa Agta
Reid (1994)
baguhonPiglista ni Reid (1994) an mga minasunod na mga tataramon na Negritó.[4]
- Norteng Agta
- Arta - may 12ng natárádang parataram sa Aglipay, Quirino, kan 1990
- Alta
- Norteng Alta -pigtataram sa provincia nin Aurora
- Sur na Alta (Kabuluen) - pigtataram sa mga provincia nin Nueva Ecija asin Bulacan
- Sentral Agta - pigtataram sa subangan na Luzon; kaiba an Umiray
- Sur Agta
- Sinauna
- Ayta - igwang 6 na magkakaibang mga tataramon na pigtataram sa mga bukid nin Zambales Mountains segun ki Wimbel (1986):[5]
- Iba pang mga tataramon na Negrito kan Filipinas
- Ata Manobo - pigtataram sa Mansalinao, Davao
- Batak - pigtataram sa Palawan
- Inati
- Mamanwa - pigtataram sa Agusan
Pigdagdag kan Ethnologue an puho' asin dae maklasipikar na Katabaga kan sur na Luzon.
Unique na Bokabularyo
baguhonPiglista ni Lobel (2010)[6] an mga minasunod na percentage kan unique vocabulary items sa 1,000 na mga pogkumparar na taramon sa mga tataramon na Negrito, na kun saen si Reid (1994)[7] pigsuggest an mga leksikal na remnant gikan sa pre-Austronesyo substrata na kun saen igwa kaini an mga tataramon na Negrito. An Manide asin Umiray Dumaget an may pinaka dakol na aytem nin unique bukabularyo.
- Manide: 28.5%
- Umiray Dumaget: 23%
- Inate: 9%
- Mamanwa: 7%
- Batak: 1%
- Inagta Rinconada; Inagta Partido: 2%
An iba pang mga tataramon kan sur-subanga na Asya na igwang halangkaw na proporsyon nin unique na bukabularyo kan posibleng isolate na pinaghalean kaiba an Tataramon na Enggano kan Indonesya asin an Tataramon na Kenaboi kan Malaysia.
Mga Toltolan
baguhon- ↑ 1.0 1.1 Lobel, Jason William. 2013. Philippine and North Bornean languages: issues in description, subgrouping, and reconstruction. Ph.D. dissertation. Manoa: University of Hawai'i at Manoa.
- ↑ Lobel, Jason William. 2010. Manide: An Undescribed Philippine Language. Oceanic Linguistics, Vol. 49, no. 2.
- ↑ Robinson, Laura C. and Jason William Lobel (2013). "The Northeastern Luzon Subgroup of Philippine Languages." Oceanic Linguistics 52.1 (2013): 125-168.
- ↑ Reid, Lawrence A. 1994. "Possible Non-Austronesian Lexical Elements in Philippine Negrito Languages." In Oceanic Linguistics, Vol. 33, No. 1 (Jun. 1994), pp. 37-72.
- ↑ Wimbish, John. 1986. The languages of the Zambales mountains: a Philippine lexicostatistic study. In Work Papers of the Summer Institute of Linguistics, University of North Dakota Session, vol. 30:133-142.
- ↑ Lobel, Jason William. 2010. Manide: An Undescribed Philippine Language. Oceanic Linguistics, Vol. 49, no. 2.
- ↑ Reid, Lawrence A. 1994. "Possible Non-Austronesian Lexical Elements in Philippine Negrito Languages." Oceanic Linguistics 33: 37-72.
- Fay Wouk and Malcolm Ross (ed.), The history and typology of western Austronesian voice systems. Australian National University, 2002.
- K. Alexander Adelaar and Nikolaus Himmelmann, The Austronesian languages of Asia and Madagascar. Routledge, 2005.
- Austronesian Basic Vocabulary Database, 2008.
- Reid, Lawrence A. (2013) "Who Are the Philippine Negritos? Evidence from Language." Human Biology: Vol. 85: Iss. 1, Article 15.