Mangyan
An Mangyan iyo an ngaran na heneriko para sa walong grupong katutubo na yaon sa isla nin Mindoro, sa sur-sulnopan kan isla nin Luzon, Filipinas, na an kada saro igwa nin sadiring ngaran nin tribo, tataramon, asin kostumbre. An total na populasyon tibaad haros 280,000, alagad an opisyal na estadistika dipisil na madeterminaran sa irarom kan mga kamugtakan nin pwerang mga lugar, mga grupong namamahalang tribo asin an nagkapira kakadikit kun igwa man nin nanonompongan an sarong taga-luwas.
| Mangyan people |
|---|
 |
| A Mangyan woman in traditional attire, c. 1912 |
| Kabilugan na populasyon |
| Mga rehiyong igwang importanteng mga bilang |
 Philippines(Mindoro) |
| Mga tataramon |
| Buhid, Tawbuid, Hanunoo, Alangan, Iraya, Tadyawan, Tagalog, English |
| Pagtubod/Debusyon |
| Animism (kadaklan), Kristianismo (Nangungurog an Romano Katoliko asin Evangelical Protestant) |
An mga etnikong grupo kan isla, poon norte sagkod sur, iyo an: Iraya, Alangan, Tadyawan, Tawbuid (inapod Batangan kan mga taga-patag sa sulnopan kan isla), Buhid, asin Hanuno. An dugang pang grupo sa sur na baybayon inaapod na Ratagnon. Garo sinda nag-aagom sagkod kan taga-patag. An grupo na bisto sa subangan kan Mindoro bilang Bangon pwedeng sub-grupo nin Tawbuid, huli ta tinataram ninda an diyalektong 'sulnopan' kan tataramon na iyan. Igwa man sindang klaseng tula na inaapod na Ambahan.
Mga Ginikanan
baguhon
Dati an mga Mangyan sana an nag-iirok sa Mindoro. Huling mga nag-iistar sa baybayon kan inot, sinda nagbalyo sa katahawan asin pasiring sa kabukidan tanganing likayan an paglaog asin impluwensya kan mga dayong arog kan mga Tagalog, mga Kastila asin an mga pagsakop patin an relihiyosong pagkombertir, asin an mga pagsakyada kan mga Moro. Ngonyan, an mga Mangyan namumuhay nin maingat sa hararayong parte kan Mindoro alagad pag-abot nin panahon minababa sa kababan tanganing gumibo nin normal na mga trabaho. An saindang ikabubuhay iyo an pag-uma para sa saindang sadiring mga pananom, prutas, asin lingaan. An sarong grupo nin mga Mangyan na nag-iistar sa Sur na parte kan Mindoro inaapod an saindang sadiri na Hanunuo Mangyan, na nangangahulogan "tunay," "puro" o "genuine," sarong termino na ginagamit ninda tanganing idoon an katunayan na sinda estrikto sa sentido nin pagkapreserbar kan tradisyon asin mga kaugalian.[1][2]
Toltolan
baguhon- ↑ "Mangyan Tribes in Mindoro". Precious Heritage Ministries. Archived from the original on 2015-11-21. Retrieved 2021-05-11.
- ↑ Moro Piracy during the Spanish Period and Its Impact. http://repository.kulib.kyoto-u.ac.jp/dspace/bitstream/2433/56477/1/KJ00000131731.pdf. Retrieved on 29 December 2014.
Panluwas na mga takod
baguhon- Mangyan Heritage Center
- An leyenda kan White Mangyans - Olandes
- iWitness: Ang Alamat ng Puting Mangyan – 29 January 2008 (in Filipino)
Igwang relatibong medya para sa Mangyan people duman sa Wikimedia Commons
Sarong saringsing an artikulong ini. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagparambong kaining pahina.