Asukar
An asukar (Ingles: sugar) iyo an henerikong ngaran para sa mahamis, natutunaw na karbohidrato, kun sain an nagkapira iyo nagagamit sa pagkakan. An tablang asukar, granyuladong asukar, o regular na asukar, iyo inaapod na sukrosa, sarong disakarido na pigbibilog nin glukosa asin pruktosa.
An mga simpleng asukar, inaapod man bilang monosakarido, iyo kabali an glukosa, pruktosa, asin galaktosa. An mga kompuwestong asukar, inaapod man na disakarido o dobleng asukar, iyo mga molekula na pigbibilog nin duwang monosakarido na pigtakod sa paagi nin sugpong glikosidiko. An mga bistong halimbawa iyo an sukrosa (tablang asukar) (glukosa + pruktosa), laktosa (glukosa + galaktosa), asin maltosa (duwang molekula nin glukosa). Sa lawas, an mga kompuwestong asukar iyo pighihidrolesa pasiring sa mga simpleng asukar.
An mas halabang kadaena nin mga monosakarido iyo dae pigbibisto bilang mga asukar, asin iyo inaapod bilang oligosakarido o polisakarido. An gawgaw (starch) iyo sarong glukosang polimero na nahahanap sa mga tinanom, asin an pinakaabundanteng gunuan nin enerhiya sa pagkakan nin tawo. An ibang kimikal na substansya, arug kan gliserol asin asukar na alkohol, pwedeng may mahamis na namit, pero dae pigkaklaspika bilang asukar.
Padagos na pagbasa
baguhon| An Wikimedia Commons igwa nin medya dapit sa Mga asukar. |
- Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Sugar". Encyclopædia Britannica (in English) (11th ed.). Cambridge University Press.
- Barrett, Duncan; Calvi, Nuala (2012). The Sugar Girls. Collins. ISBN 978-0-00-744847-0.
- Saulo, Aurora A. (March 2005). "Sugars and Sweeteners in Foods" (PDF). College of Tropical Agriculture and Human Resources.
- Taubes, Gary (13 April 2011). "Is sugar toxic?". New York Times. https://www.nytimes.com/2011/04/17/magazine/mag-17Sugar-t.html.
- Frankopan, Peter, The Silk Roads: A New History of the World, 2016, Bloomsbury, ISBN 9781408839997
Panluwas na takod
baguhon- Sugar sa National Health Service
