Metano
An metano (Ingles: methane; US: /ˈmɛθeɪn/ o UK: /ˈmiːθeɪn/) iyo sarong kompuwestong kimikal na may pormulang kimikal na CH4 (sarong atomo nin karbon sagkod apat na atomo nin hidroheno). Ini iyo sarong grupong-14 na hydride asin an pinakasimpleng alkane, sagkod iyo pangenot man na konstituente kan natural gas. An relatibong abundante kan metano sa Kinaban iyo minahimo saiya bilang sarong ekonomikal na panggatong, alagad an pagguno asin pag-ataman kaini iyo minatao nin teknikal na problema huli sa istadong gas kaini sa irarom nin normal na kondisyon para sa temperatura asin presyon.
   | |
| Mga pagsaladawan nin metano: (1) istereyo, iskelatal na pormula asin mga sukol (2) bola asin istik na modela (3) ispasyong pagpano na modelo |
An mga natural na metano iyo nakukua sa irarom nin daga asin sa irarom kan kadagatan, sagkod iyo napoporma sa parehong heyolohikal asin biyolohikal na mga proseso. An pinakadakulang gunuan nin metano iyo sa irarom kan kadagatan sa porma nin "methane clathrates". Kapag an metano naabot an luwas asin an atmospera, bistado na ini bilang atmosperikong metano.[1] An konsentrasyon kan metano sa atmospera kan Kinaban iyo naglangkaw nin harus 150% poon 1750, sagkod iyo na an 20% kan total na radyatibong pwersa gikan sa mga haloy asin nagsaralaksalak na greenhouse gases.[2] An metano iyo nadetek man sa ibang mga planeta, arug kan Marte, na igwang implikasyon para sa astrobiyolohiya na pag-aadal.[3]
Panluwas na takod
baguhon| An Wikimedia Commons igwa nin medya dapit sa Methane. |
- Methane sa The Periodic Table of Videos (University of Nottingham)
- International Chemical Safety Card 0291
- Gas (Methane) Hydrates – A New Frontier – United States Geological Survey
- Lunsford, Jack H. (2000). "Catalytic conversion of methane to more useful chemicals and fuels: A challenge for the 21st century". Catalysis Today 63 (2–4): 165–174. doi:.
- CDC – Handbook for Methane Control in Mining
Toltolan
baguhon- ↑ Khalil, M. A. K. (1999). "Non-Co2 Greenhouse Gases in the Atmosphere". Annual Review of Energy and the Environment 24: 645–661. doi:.
- ↑ "Technical summary". Climate Change 2001. United Nations Environment Programme. Archived from the original on June 4, 2011. Unknown parameter
|url-status=ignored (help) - ↑ Etiope, Giuseppe; Lollar, Barbara Sherwood (2013). "Abiotic Methane on Earth". Reviews of Geophysics 51 (2): 276–299. doi:. Bibcode: 2013RvGeo..51..276E.
Pinopoonan an artikulong ini sa Siyensya. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagparambong kaining pahina.