Kompuwesto
An kompuwesto o kompuwestong kimikal (Ingles: chemical compound) iyo sarong kimikal na substansya na pigbibilog nin nagkapirang mga identikal na molekula (o molekular na entidad) na pigbibilog nin mga atomo gikan sa mas dakol sa sarong elemento na pigsusugpon nin mga sugpong kimikal. An sarong molekula na igwang mga atomo nin saro sanang elemento iyo dae binibisto bilang sarong kompuwesto.
May apat na klase nin mga kompuwesto, na nakadepende kun pano an pagkakatakod nin mga konstituwenteng atomo:
- mga molekula na nakatakod gamit an sugpong covalent
- mga iyonikong kompuwesto na nakatakod gamit an sugpong iyoniko
- mga intermetalikong kompuwesto na nakatakod gamit an sugpong metaliko
- mga nagkapirang mga kompleksiko na nakatakod gamit an koordinatong sugpong covalent
An sarong pormulang kimikal iyo pig-iispesipika an bilang nin mga atomo kan kada elementong yaon sa sarong kompuwestong molekula, gamit an istandardong pagpapalipot nin mga elementong kimikal asin numerikal na subskripto. Halimbawa, an sarong molekula nin tubig igwang pormula na H2O na nagpapahiling nin duwang hidroheno na mga atomo na nakasugpon sa sarong oksihenong atomo. Nagkapirang mga kompuwestong kimikal an igwang unikong numerong CAS na pigtatao nin Chemical Abstracts Service. Sa kinaban, mas dakol sa 350,000 na kompuwestong kimikal (kabali an mga salak nin mga kimikal) an nairehistro para sa produksyon asin paggamit.[1]
An sarong kompuwesto iyo pwedeng maliwat pasiring sa lain na substansyang kimikal sa paagi nin interaksyon sa ikaduwang substansya na maresulta sa sarong reaksyong kimikal. Sa prosesong ini, an sugpon sa tahaw nin mga atomo iyo pwedeng magaba sa saro o parehas na substansya na inter-aktibo sa kada saro, sagkod bagong sugpon an mahahaman.
Hilingon manLiwaton
Iba pang babasahonLiwaton
| An Wikimedia Commons igwa nin medya dapit sa Chemical compounds. |
- Robert Siegfried (2002), From elements to atoms: a history of chemical composition, American Philosophical Society, ISBN 978-0-87169-924-4
ToltolanLiwaton
- ↑ Wang, Zhanyun; Walker, Glen W.; Muir, Derek C. G.; Nagatani-Yoshida, Kakuko (2020-01-22). "Toward a Global Understanding of Chemical Pollution: A First Comprehensive Analysis of National and Regional Chemical Inventories". Environmental Science & Technology 54 (5): 2575–2584. doi:. PMID 31968937.
Pinopoonan an artikulong ini sa Siyensya. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagparambong kaining pahina.