Mao Zedong

Si Mao Zedong Chinese: 毛泽东; pinyin: Máo Zédōng sinasayod [mǎu tsɤ̌.tʊ́ŋ]; sa kinagawean sa surat na romano Mao Tse-tung (Desyembre 26, 1893 – Septyembre 9, 1976), na midbid man sa apod na Chairman Mao, sarong komunistang Tsinong rebolusyonaryo na iyo siya an amang kagtugdas kan Republika Popular nin Tsina (RPT), na kun saen siya an namoon komo pamayo kan Partido Komunista nin Tsina poon kan ini natugdas sundo sa saiyang pagkagadan kan 1976. Sa ideolohiya siya sarong Marsisista–Leninista, alagad an saiyang mga teoriya, estratehiya militar, asin polisya politikal tiripon midbid sa apod na Maoismo.

Chairman Mao Zedong 毛泽东
Opisyal na pitik ki Mao Zedong
Pamayo kan Partido Komunista nin Tsina
Termino Marso 20, 1943 – Septyembre 9, 1976
Deputy	Liu Shaoqi Lin Biao Zhou Enlai Hua Guofeng
Suminunod ki	Zhang Wentian (komo Sekretaryo Heneral)
Sinundan ni	Hua Guofeng
Pamayo kan Repulika Popular kan Tsina
Termino Septyembre 27, 1954 – Abril 27, 1959
Premier	Zhou Enlai
Deputy	Zhu De
Sinundan ni	Liu Shaoqi
Chairman of the Central Military Commission
Termino Septyembre 8, 1954 – Septyembre 9, 1976
Deputy	Zhu De Lin Biao Ye Jianying
Sinundan ni	Hua Guofeng
Chairman of the Central People's Government
Termino Oktobre 1, 1949 – Septyembre 27, 1954
Premier	Zhou Enlai
Personal na mga detalye
Kamundagan	(1893-12-26)Desyembre 26, 1893 Shaoshan, Hunan, Qing Empire
Kagadanan	Septyembre 9, 1976(1976-09-09) (edad 82) Beijing, People's Republic of China
Lulubngan	Chairman Mao Memorial Hall, Beijing
Partido politikal	Partido Komunista kan Tsina (1921–1976)
Iba pang partido	Kuomintang (1925–1926)
Mga aki	10, kairiba sa: Mao Anying Mao Anqing Mao Anlong Yang Yuehua Li Min Li Na
Mga magurang	Mao Yichang (ama) Wen Qimei (ina)
Alma mater	Hunan First Normal University
Lagda
Pangaran na Intsik
Pinasimpling Intsik	毛泽东
Tradisyonal na Intsik	毛澤東
Mga Transkripsyon Estandarteng Mandarin Hanyu Pinyin Máo Zédōng Bopomofo ㄇㄠˊ   ㄗㄜˊ   ㄉㄨㄥ Gwoyeu Romatzyh Mau Tzerdong Wade–Giles Mao² Tsê²-tung¹ IPA [mǎu tsɤ̌.tʊ́ŋ] ( dangogon) Wu Suzhounes Máu Zéh-ton Hakka Romanisasyon Mô Chhe̍t-tûng Yue: Kantones Romanisasyong Yale Mòuh Jaahk-dūng IPA [mȍu tsàːk̚.tóŋ] Jyutping Mou4 Zaak6-dung1 Sur na Min Hokkien POJ Mô͘ Te̍k-tong Tâi-lô Môo Ti̍k-tang
Courtesy name
Pinasimpling Intsik	润之
Tradisyonal na Intsik	潤之
Mga Transkripsyon Estandarteng Mandarin Hanyu Pinyin Rùnzhī Wade–Giles Jun4-chih1 Yue: Kantones Jyutping Jeon6-zi1 Sur na Min Hokkien POJ Lūn-chi
Central institution membership 1964–1976: Member, National People's Congress 1954–1959: Member, National People's Congress 1938–1976: Member, 6th, 7th, 8th, 9th, 10th Politburo 1938–1976: Member, 6th, 7th, 8th, 9th, 10th Central Committee Other offices held 1954–1959: Chairman of the People's Republic of China 1954–1976: Chairman, CPC Central Military Commission 1954–1959: President and Chairman, National Defence Council 1954–1976: Honorary Chairman, CPPCC National Committee 1949–1954: Chairman, Central People's Revolutionary Military Commission 1949–1954: Chairman, CPPCC National Committee 1949–1954: Chairman, PRC Central People's Government 1943–1956: Chairman, CPC Central Secretariat 1936–1949: Chairman, CPC Central Military Commission Paramount Leader of the People's Republic of China (Inaugural holder) Hua Guofeng →

Si Mao aki nin sarong gantad asin mayaman na tagabaryo sa Shaoshan, Hunan. Siya suportado niya an nasyonalismong Tsino asin sa atitud siya anti-imperyalista kaamayi sa buhay, asin siya naimpluensyang maray kan su mga pangyayari sa Rebolusyon Xinhai kan 1911, siring man kan Ikaapat na Mayong Hiron kan 1919. Ngapit kinugos niya an pilosopiya nin Marsismo-Lenisismo kan siya nagtatrabazho sa Peking University bilang sarong librarian asin ta siya nagin kagmuknang na myembro kan Partido Komunista nin Tsina (CCP), asin siya an namoon kan inapod na Autumn Harvest Uprising kan 1927. Durante kan Gera Sibil nin Tsina sa pag'ultan kan Kuomintang (KMT) asinkan Partido Komunista, si Mao nagtabang sa pagtugdas kan inapod na Chinese Workers' and Peasants' Red Army, asin pinangenotan an pagpasunod kan mga polisyang radikal dapit sa dazga' kan grupong Jiangxi Soviet, asin ultimamente iyo an nagin pamayo sa Partido Komunista nin Tsina (PKT) kan mangyari an inapod na Halawig na Pagbaklay. Dawa ngani temporaryo na an PKT nakikampi sa KMT sa irarom kan inapod na Ikaduwang Prenterang Bunyog kan nagputok an Gera Hapon-Tsino (1937–1945), an gera sibil sa Tsina padagos pakatapos magsuko an Hapon kan magsara an Ikaduwang Gerang Pankinaban, asin an pwersa ni Mao nadaog an gobyerno Nasyonalista, na ini nagsibog sa Taiwan kan 1949.

Si Mao Zedong (1927)

Kan Oktobre 1, 1949, si Mao pigproklama an pagtugdas kan RPT, sarong Marsista-Lenisistang solong-partidong estado kontrolado kan RPT. Kan masurunod na mga taon, pinari'gon niya an kontrol niya paagi kan inapod na Reporma sa Daga kan Tsina laban sa mga hasendero, an Kampanya sa Pagsupil kan mga Kontra-rebolusyonaryo, an "Tolong-anti asin Limang-anti na Kampanya", asin man paagi sa trayumpong sikolohikal naguno duman sa Gera Koreano, na sa kabiyoan nagresulta sa pagkagadan nin pirang milyon na mga Tsino. Poon 1953 abot 1958, si Mao nagkaigwang magabat na papel sa pagpasunod kan planadong ekonomiya sa Tsina, pagpanday kan si pinakaenot na konstitusyon kan RPT, pagbungsod kan programa industriyalisasyon, asin an pagpoon kan proyektong inapod na "Duwang bomba, Sarong Satelyete. Kan 1955, si Mao pigbungsod an Hiron Sufan, asin kan 1957 pigbungsod niya an Anti-Makatoong Kamoanya, kun saen an nabawian-buhay nag'aabot 550,000 katawo, kadaklan mga intelektwal asin mga oposisyon, an pigparaarapi.

Kan 1958, pigbungsod niya an Dakulang Lumpat Paabante na mahihira an ekonomiya kan Tsina hale sa agrikultural pasiring sa industriyal, na ini nagbunga kan pinakagraberng kagutoman sa historya, na huli kaini 15–55 million katawo sa pag'ultan kan taon 1958 asin 1962 an nagkapuruho. Kan 1963, si Mao pigbungsod an Hiron sa Sosyalistang Edukasyon, asin kan 1966 pigpasunod niya an inapod na Rebolusyon Kultural, sarong programa pagpuho kan mga kontra-rebulosyunaryong elemento sa sosyedad Tsino. Ini nag'ayaw nin 10 taon asin markado ini kan mapangahas asin maringis na class struggle, lakopan na pagrapak kan mga artifak kultural, asin an pagpagantad kan kulto personalidad ni Mao. Pirang polong milyon an pigpersegir durante kan Rebolusyon, manta pigtantya an mga nagkagaradan nag'aabot ginatos na ribo abot pirang milyon pa. Pakalihis nin pirang taon pagbuloy-bugoy, si Mao nagsapo' nin pirang atake sa puso kan 1976 asin nagadan sa edad na 82. Sa panahon ni Mao, an populasyon kan Tsina naglobo hale sa 550 milyon nag'abot sobra 900 milyon manta an gobyerno dai man higot na nagpasunod kan polisya nin pagplano sa pamilya.

Rebulto ni Mao Zedong