Enerhiyang nukleyar

An enerhiyang nukleyar (Ingles: nuclear energy) iyo gikan sa pagsuway o pagbanga kan mga atomo (arug kan uranyo) sa sarong proseso na inaapod na "nuclear fission". Sa sarong planta nin kuryente, an proseso nin fission iyo ginagamit tangarig makagibo nin init. An init na ini iyo an gagamiton para makagibo nin mainit na steam para sa pagpapabirik kan turbina pasiring sa kuryente.

Sarong plantang nukleyar kun sain matatanaw an pirang cooling towers kaini

Paggamit

Mapa kan porsyento nin paggamit kan enerhiyang nukleyar sa kada nasyun sa bilog na kinaban (Taong 2009)

An enerhiyang nukleyar presenteng nagtatao nin harus kinse (15) porsyento nin kuryente sa bilog na kinaban. Sa ngunyan, igwang 439 na nukleyar reactor na nag-aandar sa 31 na nasyun.

Mga Isyu

Mga Karahayan

Manungod sa mga pag-aadal, an presyo kada kilowatthour sa enerhiyang nukleyar mas barato kaysa sa mga nakatoodang coal o diesel na mga power plant. An nukleyar na enerhiya iyo an pinakamagayon sa mga alternatibong ginikanan nin enerhiya kun igwang tamang pagplano asin an pagdalagan nin marhay asin ligtas.

Pigsasabing malinig na enerhiya an nukleyar uli sa mga rasong:

1. Pigpoprotektahan kan enerhiyang nukleyar an kalidad kan ere uli ta mayo ining pigbubugang maraot na kemikal digdi. Nagtatanggal man daa ini nin ribong maraot na pollutant sa ere kada taon na kontributor sa asidikong uran, smog, kanser sa baga, asin ibang helang sa puso.
2. Hababa an carbon footprint kan enerhiyang nukleyar kumpara sa ibang klase nin enerhiya.
3. Diit an ati na nagigibo kan enerhiyang nukleyar.

Mga Karautan

Plantang nukleyar kan Chernobyl

Dakol an habo sa paggamit nin enerhiyang nukleyar. Ini pinangengenotan kan mga organisasyong pangkalibotan asin iba pang grupo na namokna lamang sa obhetong papundohon an paggamit kan enerhiyang nukleyar. An saindang rason iyo ta habo na daa ninda mangyari liwat an mga nagligad na aksidente arug kan:

• Chernobyl Disaster sa Rusya
• Three Mile Island Disaster sa Estados Unidos
• Fukushima 1 sa Hapon.

Hilingon man

• Bataan Nuclear Power Plant
• Uranyo (Uranium)
• Enerhiyang heotermal (Geothermal energy)

Panluwas na takod

• Websityo kan Philippine Nuclear Research Institute