Baao
An Baao sarong primera klaseng banwaan sa probinsya kan Camarines Sur, Filipinas. Susog sa sensus kan 2020, igwang 61,493 katawo na nag-eerok digdi.
Baao | |
|---|---|
 | |
 Kinamumugtakan kan Baao | |
 | |
| Tagboan: 13°27′12″N 123°21′55″E Tagboan: 13°27′12″N 123°21′55″E | |
| Nasyon | Filipinas |
| Barangay | 30 |
| Pamamahala | |
| • Electorado | 37,390 votantes (23 Enero 2025) |
| Hiwas | |
| • Kabuuhan | 106.63 km2 (41.17 sq mi) |
| Elebasyon | 57 m (187 ft) |
| Populasyon (Mayo 1, 2020)[1] | |
| • kabuuhan | 61,493 |
| • Densidad | 580/km2 (1,500/sq mi) |
| • Saro | 13,200 |
| Economia | |
| • Klase | ikatolo na klaseng banwaan |
| • Ingresos | ₱261,249,954.81 (2022) |
| • Activos | ₱708,209,190.20 (2022) |
| • Pasivos | ₱118,989,666.35 (2022) |
| • Gastos | ₱198,884,456.41 (2022) |
| Kodigo nin postal | 4432 |
| PSGC | 0501701000 |
| Kodigo telefonico | 54 |
| Tataramon | Rinconada Bikol Bikol Sentral tataramon na Tagalog |
An munisipyo kan Baao pigtatampok sa Ikalimang Kongresyonal na Distrito kan probinsya nin Camarines Sur. An banwaan inaapod sa norte kan mga munisipalidad kan Pili asin Ocampo, sa sidlakan kan syudad kan Iriga, sa kanwang kan Bula, asin sa sur kan munisipalidad kan Nabua. An Baao nahihiling sa distansya na 15 kilometro (9.3 mi) hale sa Pili asin 465 kilometro (289 mi) hale sa Manila.
An Baao iyo an kinamundagan kan pinakaenot na Pilipinong Obispo kan Simbahan Katoliko: si Obispo Jorge Barlin. Ini man an namundagan kan sarong bantogan na poeta si Luis Dato.
Mga barangay
baguhonNababanga an Baao sa 30 barangay.
|
|
Demograpiko
baguhon| Taon | Tawo | ±% p.a. |
|---|---|---|
| 1903 | 7,871 | — |
| 1918 | 8,727 | +0.69% |
| 1939 | 11,950 | +1.51% |
| 1948 | 16,485 | +3.64% |
| 1960 | 22,724 | +2.71% |
| 1970 | 28,285 | +2.21% |
| 1975 | 30,219 | +1.34% |
| 1980 | 33,896 | +2.32% |
| 1990 | 39,040 | +1.42% |
| 1995 | 41,366 | +1.09% |
| 2000 | 46,693 | +2.63% |
| 2007 | 52,466 | +1.62% |
| 2010 | 54,971 | +1.71% |
| 2015 | 58,849 | +1.31% |
| 2020 | 61,493 | +0.87% |
| Toltolan: Philippine Statistics Authority[2][3][4][5] | ||
Sa sensus kan taon 2020, an populasyon kan Baao, Camarines Sur, nagin 61,493 mga tawo, kun sain an padagus kada kilometro kwadrado sakop 580 na mga residente o 1,500 an padagus kada milya kwadrado.
Sa sitwasyon kan taon 2020, 50,419 o 82% kan mga tawo nagpapuyo sa urbanong lugar samantalang an nabilin na 11,074 o 18% na mga tawo nagpapuyo sa rural na mga lugar.
Tataramon
baguhonAn Rinconada Bikol an prinsipal na tataramon kan populasyon. An mga Baaoeños nagsusurat nin sarong variante kan Baao, sarong tataramon sa lowland na dialekto (sinaranəw) kan Rinconada Bikol na iba sa tataramon sa Iriga.
An Tagalog asin Inglis nagtutugma man sa pormal na mga okasyon. An kinab-anan nagagamit sa mga eskwelahan saka sa mga transaksyon sa negosyo.
Relihiyon
baguhonBilang sarong sa mga nagin historikal na banwaan kan Katolisismo sa Rehiyon nin Bikol, an Baao may kadaklan na mga sumusunod kan Romano-Katoliko. An Iglesia ni Cristo sa kabilugan iyo an pangalawang pinakadakulang grupo. An Islam nagsisirib na sa banwaan asin pig-aapod sinda nin mga Muslim na mga komersiyante/immigrante hale sa Mindanao. Igwa man nin iba-ibang sektang Panprotestante na naintindehan.
Transportasyon
baguhonMaaabot sana sa paagi kan transportasyon sa daga, ini harani sa Maharlika Highway asin Philippine National Railways. Sarong commuter rail services an nagpapaluwas an PNR haloy sa termino kaini sa syudad nin Naga asin nagtitiripon sa Istasyon kan Baao pakatapos pasiring Ligao sa Albay saka balik na naman pasiring sa norte pasiring Naga. Pero an serbisyo nin tren pakatapos sa Manila ngunyan iyo temporaryong napundo huli sa sobrang karaotan kaini dara kan Bagyong Reming kan 2006. Pero sa ngonyan ini maaabot kan mga kompanya nin bus na nagluluwas nin urualdaw na biyahe. Hali sa syudad nin Naga, an pinakamadaling paagi para makaabot sa Baao iyo an pag-agi sa bus na pasiring Iriga hali sa Central Bus Terminal kan Naga saka mababa na nin Baao.
Kultura
baguhonPiyesta asin mga Prusisyon
baguhonAn piyesta kan banwaan (Piyesta ni San Bartolome) o "Pintakasi" kan Baao pigdiriwang kan Agosto 23-25. An pigbubulawan lang sa Baao iyo an Barlin Festival; ini pigdiriwang para sa pagkamundag kan enot na Obispo kan Pilipinas, si Jorge I. Barlin. Ini pigdiriwang taon-taon sa bulan nin Abril.
Kataytayan nin mga ladawan
baguhon-
An Simbahan Katoliko sa Baao -
Parke nin Obispo Jorge Barlin -
An munisipyo kan Baao -
An pampublikong saodan -
-
Luis G. Dato Memorial Marker sa plaza kan Baao -
Mga burol sa Baao -
"Century tree" sa Barangay Antipolo -
Century Tree, Antipolo, Baao -
Tanuman nin Mais sa Antipolo, Baao, Camarines Sur -
Ang pasirang kan saldang sa Antipolo, Baao, Camarines Sur -
An bukid kan Isarog hali sa Baao, Camarines Sur -
Tanuman nin mais sa Antipolo, Baao, Camarines Sur -
Century Tree sa Baao, Camarines Sur
Toltolan
baguhon- ↑ "2020 Census of Population and Housing (2020 CPH) Population Counts Declared Official by the President". Hulyo 7, 2021. Check date values in:
|date=(help) - ↑ Sensus kan Populasyon (2015). "Rehiyon V (Rehiyon Bikol)". Kabuuhang Populasyon kan lambang Provincia, Syudad, Banwaan asin Barangay. PSA. Retrieved 20 Jun 2016.
- ↑ Census of Population and Housing (2010). "Rehiyon V (Rehiyon Bikol)". Kabuuhan populasyon sa lambang Provincia, Syudad, Banwaan asin Barangay. NSO. Retrieved 29 Jun 2016.
- ↑ Mga Sensus kan Populasyon (1903–2007). "Rehiyon V (Rehiyon Bikol)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.
- ↑ "Province of". Municipality Population Data. LWUA Research Division. Retrieved 17 December 2016.
Mga panluwas na takod
baguhon- Philippine Standard Geographic Code Archived 2012-04-13 at the Wayback Machine.
- 2000 Philippine Census Information Archived 2005-09-23 at the Wayback Machine.
Sarong saringsing an artikulong ini. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagparambong kaining pahina.