Trigo
An trigo sarong doot na pigkukultibar na gayo para sa pisog kaini, sarong tipasing cereal na kakanon na pangbilog na kinaban.[2] An dakol na espesye nin trigo minakompwesto sa genus na Triticum; an pinakamahiwas na nagtutubo iyo an komun na trigo (T. aestivum). An arkeolohikong rekord nagsusuherir na an trigo enot na kinultibar sa mga rehiyon kan Fertile Crescent kaidtong mga 9600 BCE. Sa Botanical na pagtaram, an tipasi nin trigo sarong klase nin prutas na inaapod caryopsis.
| Trigo | |
|---|---|
| |
Sayantipiko na klasipikasyon 
| |
| Kahadean: | Plantae |
| Klado: | Angiosperms |
| Klado: | Monocots |
| Klado: | Commelinids |
| Orden: | Poales |
| Pamilya: | Poaceae |
| Subpamilya: | Pooideae |
| Supertribo: | Triticodae |
| Tribo: | Triticeae |
| Genus: | Triticum L. |
| Type species | |
| Triticum aestivum | |
| Species | |
|
References: | |
An trigo nagtutubo sa mas dakol na lugar sa daga kisa sa arin pa man na ibang pananom na kakanon (220.4 milyon hectares o 545 milyon na ektarya, 2014). An pankinaban na negosyo sa trigo orog na dakula kisa gabos na iba pang pananom.
Kaidtong 2020, an pankinaban na pagprodusir nin trigo 761 milyones na tonelada (39 milyones na tonelada; 1.7 trilyon na libra), kaya iyan an ikaduwang pinakapinoprodusir na seryal kisa mais. Poon kan 1960, an pankinaban na pagprodusir nin trigo asin iba pang pananom na tipasi natriple asin linalaoman na dumakula pa sa kabangaan kan ika - 21 siglo.[3] An lakop sa globong pangangaipo para sa trigo nag-oorog huli sa daing kaagid na viscoelastic asin mas mahal na mga rogaring nin mga protina na gluten, na nagpapadali sa produksyon nin pigproseso na mga kakanon, na an pagkonsumo naglalangkaw bilang resulta sa pankinaban na proseso nin iindustriyalisasyon asin kan westernisasyon kan pagkakan.[4][5]
An trigo sarong mahalagang gikanan nin carbohydrates.[4] Sa bilog na globo, iyan an pangenot na gikanan nin mga protina kan gulay sa kakanon nin tawo, na igwa nin laog na protina na mga 13%, na medyo halangkaw kun ikokomparar sa iba pang mayor na mga seryal alagad medyo hababa sa kwalidad nin protina para sa pagtao nin kinakaipuhan na mga amino acid.[6] Kun kinakakan bilang bilog na tipasi, an trigo sarong gikanan nin dakol na sustansya asin dietary fiber.[4]
Sa sadit na kabtang kan pankagabsan na populasyon, an gluten – an mayor na kabtang kan protina sa trigo – pwedeng magin gikanan nin coeliac disease, noncoeliac gluten sensitivity, gluten ataxia, asin dermatitis herpetiformis.[7]
Toltolan
baguhon- ↑ lectotype designated by Duistermaat, Blumea 32: 174 (1987)
- ↑ James D. Mauseth (2014). Botany. Jones & Bartlett Publishers. p. 223. ISBN 978-1-4496-4884-8.
Perhaps the simplest of fruits are those of grasses (all cereals such as corn and wheat)...These fruits are caryopses.
- ↑ Godfray, H.C.; Beddington, J. R.; Crute, I. R.; Haddad, L; Lawrence, D; Muir, J. F.; Pretty, J; Robinson, S; et al. (2010). "Food security: The challenge of feeding 9 billion people". Science 327 (5967): 812–8. doi:. PMID 20110467. Bibcode: 2010Sci...327..812G.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Shewry PR, Hey SJ (2015). "Review: The contribution of wheat to human diet and health". Food and Energy Security 4 (3): 178–202. doi:. PMID 27610232. Error sa pag-cite: Invalid
<ref>tag; name "shewry15" defined multiple times with different content - ↑ "Wheat-gluten uses and industry needs". Trends in Food Science & Technology 17 (2): 82–90. doi:.
- ↑ Dietary protein quality evaluation in human nutrition (PDF). Food and Agriculture Organization of the United Nations. 2013. ISBN 978-92-5-107417-6. Archived from the original (PDF) on 2022-10-09. Retrieved 1 June 2017.
- ↑ Error sa pag-cite: Imbalidong
<ref>tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan naLudvigssonLeffler
