An Simbahan nin Parokya kan San Pedro (siring man Simbahan nin Parokya kan San Pedro de Apostol, Espanyol: Iglesia Parroquial de San Pedro Apóstol), bantog bilang Loboc Church, sarong simbahan nin Romano Katoliko sa banwaan nin Loboc, Bohol, Filipinas, sakop kan Diosesis nin Romano Katolika kan Tagbilaran.

Loboc Church
San Pedro Apostol Parish Church
Iglesia Parroquial de San Pedro Apóstol
Façade of Loboc Church
Madudugangan an Loboc Church sa Filipinas
Loboc Church
Loboc Church
Republic of the Philippines
9°38′10″N 124°01′52″E / 9.6361°N 124.0311°E / 9.6361; 124.0311Tagboan: 9°38′10″N 124°01′52″E / 9.6361°N 124.0311°E / 9.6361; 124.0311
LokasyonBrgy. Poblacion Ondol, Loboc, Bohol
NasyonFilipinas
DenominasyonRomano Katoliko
WebsityoDiocese of Tagbilaran
History
Naitogdas1596
1602 (bilang parokya)
KagtogdasFr. Juan de Torres SJ
DedikasyonSan Pedro Apostol
Architecture
KamugtakanParish church
Minaganang kamugtajabActive
Pamanang designasyonNasyunal na Kayamanan Pangkultura
Klase nin arkitekturaSimbahan
IstiloBaroque
Pagbukas1670
Nakompleto1734
Specifications
Number of towers1
Bilang nin mga ispiro2
Mga materyalesGapong korales
Administration
ArkidiyosisCebu
DioceseTagbilaran
ProbinsyaCebu
Clergy
ArsobispoJose S. Palma
Mga obispoAlberto S. Uy
Mga padiAl John Miñoza
Assistant priest(s)Alvin C. Pusta

Pagkatapos maitugdas kan mga Heswita an Kristiyanong komunidad sa Baclayon, nagbalyo sinda sa Loboc asin inestablisir an ikaduwang Kristiyanong komunidad sa Bohol. Inestablisir an parokya kan 1602, asin natapos kan 1734 an presenteng simbahan na gibo sa gapong korales. Huli sa estratehikong lugar kaini, ini an nagin sentro kan misyon na Heswita sa Bohol. Kan 1768, kan pahalion an mga Heswita, an banwaan ibinalyo sa irarom kan mga Rekoletong Agustin.[1]

An simbahan klasipikado bilang sarong National Historical Landmark kan National Historical Commision of the Philippines asin National Cultural Treasure kan National Museum of the Philippines.

Labi ining naraot kan tuminama sa Bohol asin iba pang parte kan Rehiyon Sentral na Visayas ang sarong linog na igwang kusog na 7.2 magnitude kan Oktobre 15, 2013.

Kasaysayan kan simbahan baguhon

Pakatapos na maestablisar an misyon nin Heswita sa Bohol, si Padre Juan de Torres, SJ, nagbalyo sa komunidad sa gilid kan Salog nin Loboc sa paghinanapos kan 1596 tanganing mag-establisir nin ikaduwang istasyon nin misyon.[2] An enot na parokya, na gibo sa kahoy, itinugdok kan mga tawo sa lugar na ini sa lugar na inaapod Calvario, Sawang, harani sa kinamumugtakan kan presenteng simbahan. Idinulot ini sa irarom kan patron ni San Miguel na Arkanghel.[2] An Loboc opisyal na nagin Katolikong parokya kan 1602. Huli sa pag-atake sa Baclayon asin sa estratehikong posisyon kaini, pinili kan mga Heswita an Loboc tanganing magin sentro kan saindang misyon. An Heswita superior kan Bohol kan kinahurihi nag-istar sa Loboc sagkod kan pahalion an mga Heswita kan 1768. Sarong eskwelahan sa kalalakihan kun sain an mga eskwela kaini minatenir digdi, an Seminario de los Indios, iminukna sa Loboc kan 1605.

Rinaot kan kalayo an orihinal na simbahan na kahoy kan 1638; sa huri itinugdok ini liwat kan pading Heswita na si Jose Joseph Sanchez. Sarong mas dakulang simbahan an itinugdok kan 1670, sa lugar ini kan presenteng kombento. An presenteng simbahan na gibo sa gapong korales natapos kan 1734. Pakatapos na pahalion an mga Heswita sa nasyon kan Mayo 1768, ipinamugtak kan mga Rekoletong Agustin an pag-administrar mga parokya asin kan simbahan pag-abot nin bulan na Nobyembre.

Mga pagdesignar pangkasaysayan asin pangkultura baguhon

Kan 1998, an Simbahan nin Loboc idineklarar bilang National Historical Landmark kan National Historical Institute, na ngunyan iyo an National Historical Commission of the Philippines.[3] Ilinista man ini bilang Nasyonal na Pangkulturang Yaman kan Museo Nasyonal kan Pilipinas.[4]

An estruktura kan simbahan nagin sarong kandidato para sa World Heritage Sites kan Pilipinas, sa duwang magkalain na kategorya. Kaiba sa mga Heswitang Simbahan kan Filipinas iyo an mga simbahan nin Maragondon sa Cavite, Baclayon sa Bohol asin Guiuan sa Eastern Samar. An nominasyon sa Baroque Churches of the Philippines (Extension) nominado an Simbahan nin Loboc kaiba an mga simbahan nin Patrocinio de Maria sa Boljo, Cebu, La Inmaculada Conception sa Guiuan, Eastern Samark, San Matias in Tumauini, Isabela, asin San Isidro Labrador sa Lazi, Siquijoi. Minsan siring, huli sa biyong pagkaraot kaini, hinali ini sa taylay nin nominadong mga lugar.

Arkitektura baguhon

 
Mahibog na mga lanob kan simbahan
 
An Simbahan nin Loboc, pagtina'naw sa gilid nin salog
 
An kampanaryo kan Simbahan nin Loboc

Itinugdok an simbahan sa pangpang kan Salog nin Loboc. Sinusunod kan simbahan na gibo sa gapo kan korales an planong cruciform, na may palubog na piramidyong atop sa krus kaini. Bilang simbahan na itinugdok kan mga Heswita, an mga lanob na yaon sa luwas kan simbahan igwa nin tanda asin ladawan kan pakpak asin payo nin sarong anghel. An panginot na mga paghirahay ginibo kan pading Agustin na si Padre Aquilino Bon, kaiba an pagdagdag nin portiko sa tatâ (1863-1866) asin paglaag liwat nin atop nin nin tayls (1873). Si Padre Jose Sánchez, OAR, nagdagdag nin mga gapo sa mga lanob (1891-1893) asin sa gilid nin mga portiko (1895-1896). Huli sa parating pagbaha, an salóg kaini na gibo sa kahoy liniwat sa mga sementadong tayls kan 1895 asin ilinangkaw kan 1969.

Interyor baguhon

 
Interior kun saen nahihililng pulpito, retablo asin mga pinta sa kisame

An interyor o panlaog na parte kan simbahan nasasamnohan nin mga ipininta ni Canuto Avila asin kan saiyang mga aking lalaki, si Ricardo asin Ray Francia, na ginibo poon kan Mayo 1926 sagkod Hulyo 1927, asin dinutaan giraray kan pintor na si Cris Naparota kan 1995. Sarong mural kan Nuestra Señora de Guadalupe, sekondaryong patrona nin Loboc, na pininta ni Max Aya-ay kan 1930, an yaon sa tahaw na parte kan simbahan na inaapod sa Ingles na "nave", ipinapahiling digdi an pagsalbar kan Birhen sa Loboc sa makuring pagbaha. An simbahan igwa man nin suhay na organong cantilever, na may dakulang organong pipe na pinagtutubod na ki Tatay Diego Cera, kaggibo kan organo sa Las Piñas Bamboo.

Tatâ baguhon

An nasa palaog na tatang barroque, na kabtang kan simbahan na itinugdok kan mga Heswita, igwang dekorasyon na mga pila, kabisera, blind niches asin volutes. Iyan inarog sosog sa Simbahan nin San Ignacio sa Intramuros, na may duwang grado, sarong pidaso na pa-triangulo, asin duwang hayakpit na kampanang tore na pa-octagona an kurti sa lambang gilid. An neoklasikong portico iyo an kinamumugtakan kan imahen ni San Pedro asin San Pablo. Kaiba sa pedio an sarong kahoy na bas-relief sa galinadong batbat kan mga tiarang papal na igwa nin mga lyabe na nakakrus pabalyo (an simbolo ni San Pedro) sa tahaw asin mga medalyon na dara an mga ladawan kan mga Agustin asin San Pedro sa duwang puro kaini.

Mga Altar baguhon

An simbahan igwa nin limang retablos. Yaon sa tahaw na retablo o an retablo mayor an mga imahen ni San Pedro, an patron, kaiba si San Pablo sa itaas. Yaon sa pinakahababang kamugtakan, sa sentro kaini, iyo an mga imahen kan Nuestra Señora de Guadalupe, sarong sekondaryong patrona. Yaon man sa pinakahababang kamugtakan an mga estatuwa ni Santa Lucia, na nagpapatrona tumang sa mga bagyo asin San Francisco Xavier, na naglilikay sa mga pagbaha asin buwaya. Kapwa si San Lucia asin San Francisco inelehir kan 1697. Nasa likod kan mga lanob kan retablo mayor an mga tada kan dating altar na Heswita, sarong bas-relief kan San Ignacio de Loyola asin San Francisco Xavier na nakasulot nin peregrino. Natatago kan mayor na altar, iyo an bas relief kan San Ignacio asin San Francisco Xavier na ginibo sa stucco (mga pagirumdom na ini dating simbahan na Heswita).

Toltolan baguhon

  1. Bohol-Philippines Website bohol-philippines.com (Kinua 12-10-2018)
  2. 2.0 2.1 Jose 2001, p. 68
  3. "Resolution No. 7, s. 1998 Declaring the church of San Pedro Apostol in Loboc, Bohol as a National Historical Landmark" (PDF). National Historical Commission of the Philippines. Archived from the original (PDF) on October 18, 2014. Retrieved October 15, 2014.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  4. Alba, Reinerio (29 September 2003). "The Restoration of 26 Philippine Churches". National Commission for Culture and the Arts. Archived from the original on 12 May 2014. Retrieved 29 December 2014.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)

Mga panluwas na takod baguhon