Shabu

An shabu (Ingles, Methamphetamine, linipot kan tataramon na "N-methylamphetamine") iyo an popular na pangaran sa Asya kan bulong na 'Methamphetamine' na may direktang epekto sa central nervous system asin ini ginagamit mansana bilang sarong droga na pang'aling'aling asin komo pagbulong sa kahelangan na inapod 'attention deficit hyperactivity disorder'(ADHD) asin man sa sobrang pagtataba kan hawak. An Methamphetamine nadiskubre kan 1893 asin an produksyon, pagpawarak, pagbebenta asin paggamit kan drogang ini higot na kontrolado huli kan malaen na epekto kaini sa sistema nerbyos kan hawak kun pangana' asin inaabuso na an paggamit kan nasabing bulong.

Tabletang Desoxyn, pharmaceutical methamphetamine hydrochloride

Crystal meth – illicit methamphetamine hydrochloride

Lisong methamphetamine hydrochloride, inapod man na 'crystal meth' ta garo mga runot na bintig

Hitsura kan shabu

An Methamphetamine sarong droga na maisog asin marara na stimulant ta ini apektado an sistema nerbyos kan tawo. Sa Ingles, inapod pa man ining meth, chalk, ice, asin crystal, asin nakukua sa pormang pulbos, maputi, mayong parong, mapait-pait asin madaling matunaw sa tubig o sa alkohol. Ini guminikan sa drogang amphetamine, na dati ginagamit bilang paghale kan bara sa dungo o pampaluwag sa hinangos kun masipon. Alagad, an duwang drogang ini pareho na paaktikbo sa tawo, nagigin matabil, pampababa apetito alagad garo nakakapataas nin marhay na pagmate asin nakakagian sa kamugtakan. Alagad, an Methamphetamine, medyo iba sa amphetamine ta sa parehong doses, mas dakul an nasakat kaini sa hutok na orog kapeligrong pampapukaw sa isip. Ini pati mas halawig an epekto mawara asin mas nakakaraot na gayo sa sistema nyerbos sentral. An siring na mga dinudulot kani dakula an oportunidad na maabuso ini..

Sa Filipinas

An Filipinas iyo an may pinakahalangkaw na rata nin pag'aabuso sa paggamit kan methamphetamine hydrochloride, o shabu igdi sa Subangan Asya, susog sa pinakanghuring pabalangibog pinaluwas kan United Nations World Drug Report. Sinasabi man sa State Department kan Estados Unidos na 2.1 porsyento kan Filipino, edad 16 abot 64 nagsisinghot nin shabu asin an paggamit kaini asin kan marijuana iyo na daa an pinakadakulang peligro sa droga sa Filipinas.

Kampanya laban sa droga

An presenteng presidente kan Filipinas, si Rodrigo Duterte, makuri an kampanya laban sa abusong paggamit asin pagbenta kan methamphetamine o shabu mala ta sinasabing nag'aabot nang 7,600 an nagkagaradan resulta kan kampanyang ini. Dakul nagtataboga sa presidente ta an siring na mga panggagadan sarungat asin paglapas sa deretso pantawo asin sinasabing mga 'extrajudicial killings'

Akta Republika Nu. 9165 (Dangerous Drugs Act of 1972)

Sa Filipinas, higot nanggad an pagkastigo sa kiisayman man madakopan maykapot na methamphetamine hydrochloride o "shabu". Mala ta an madakop may saray-saray nin dai mababa sa 50 gramos o lumabi pa kan drogang ini sasapawan na nin kastigong "pagkakulong nin lawig-buhay o kagadanan asin multang poon Limang gatos na ribong pesos (Php 500,000.00) abot Sampolong milyon pesos (Phjpo 10,000,000.00).

Sa Australya

An Methamphetamine prohibidong bulong sa Australya asin dawa pwedeng ibenta, ini sarong bulong na kontolado nanggad an paggibo, pagsuplay, pagdistribuir, pagkapot asin paggamit kan siring sa tuyong malikayan an pag'abuso o an salang paggamit na makaratak sa hawak kan tawo orog na an magin toriyok na sa paggamit kaini. Mala sa ipinagboboot kan Misuse of Drugs Act 1981 sa nasyon na ini, 4.0 g nin methamphetamine iyo na pwedeng kasohan an maykapot kaini, an 2.0 g kaini iyo an tinutubod nang an maykapot kaini may intensyon magpabakal asin magsuplay asin an 28.0 g na pagkatimbang kaini husto nang masabi na an maykapot kaini sayod na imbwelto sa drug trafficking.