Mga tataramon na Tomini–Tolitoli

An Mga tataramon na Tomini–Tolitoli iyo an saróng pigdedebatehan o pig-iiwalang sub-grupo sa pamilya nin tataramon na Austronesyo na pigtataram sa Golpo kan Tomini asin sa distrito kan Tolitoli sa norteng provincia nin Sentral Sulawesi, Indonesia, na may duwang sangâ, viz. "Tomini" asin "Tolitoli". An pagkasararó kan grupong ini, dae pa sa ngunyan naipapa-demonstrate o napapahiling, asin pwede na an mga duwang sangâ dae gayod gayo magkaano-ano sa lambang saró imbis sa ibang mga tataramon na Austronesyo sa Sulawesi.

Tomini–Tolitoli
Heograpikong Distribusyon	Sulawesi
Pag-uuring panlinguwistiko	Austronesyo Malayo-Polinesyo Selebiko Tomini–Tolitoli
Mga subdibisyon	Tolitoli Tomini
Glottolog	tomi1241

Mga Tataramon

An mga minasunod na tentatibong klasipikasyon kan mga tataramon na Tomini–Tolitoli gikan ki Himmelmann (2001:20).

• Tolitoli
  • Totoli
  • Boano
• Tomini
  • Norteng Tomini
    • Ampibabo
    • Lauje
    • Tialo (Tomini)
    • Dondo
  • Sur na Tomini
    • Balaesang
    • Pendau
    • Dampelas
    • Taje (Petapa)
    • Tajio

Magkaano-ano an Totoli asin Boano sa lambang saró alagad magkaiba nin maray sa ibang mga tataramon sa mga termino kan leksikon,ponolohiya asin sa iba pan mga lugar. Pwedeng naimpluwensyan an duwang tataramon na ini kan mga tataramon na Gorontaliko asin sa ngunyan man na Mga tataramon na Sur na Sulawesi arog man kan Bugis asin kan Makassar (Himmelmann 2001:20).

Demograpiko

Gikan ki Himmelmann (2001:18) an mga Demograpiko sa ibabâ.

Sulnupang Baybayon

• Balaesang: 3,200
• Pendau (Ndau): 3,200
• Dampelas (Dampal): 10,300
• Dondo: 13,000
• Totoli (Tolitoli): 25,000

Subangang Baybayon

• Taje (Petapa): 350
• Ampibabo-Lauje: 6,000
• Tajio (Kasimbar): 12,000
• Lauje (Tinombo): 38,000
• Tialo (Tomini): 30,000
• Boano (Bolano): 2,700

Total

145,000

Mga Toltolan

• Nikolaus Himmelmann (2001), Sourcebook on Tomini–Tolitoli languages. Celebes.