Litsugas

Litsugas
	Dahon kan litsugas na Romaine
	Pagtatanom kan litsugas
Sayantipiko na klasipikasyon
Kahadean:	Plantae
Klado:	Angiosperms
Klado:	Eudicots
Klado:	Core eudicots
Klado:	Asterids
Orden:	Asterales
Pamilya:	Asteraceae
Tribo:	Cichorieae
Genus:	Lactuca
Espesyes:	L. sativa
Ngaran binomyal
	Lactuca sativa; L.
Sinonimo
	Lactuca scariola var. sativa (Moris); L. scariola var. integrata (Gren. and Godr.); L. scariola var. integrifolia (G.Beck);

An Litsugas spp. Lactuca sativa (Ingles: lettuce, Kastila: lechuga) sarong taonan na gulay^[1] na tinanom sa pamilya kan aster o sunflower na Asteraceae. Ini pinapatambo huli sa saiyang dahon bilang berdura sa pagkakan, o huli sa pakinabang kan pisog o paklang kaini. Enot na nagkultibar kaini iyo an mga taga-Ehipto na dati sarong doot sana na pigkukuan nin asayti, pigpatambo ngapit bilang tinanom na pigkukuan na kan dahon asin pisog kaini. An litsugas naglakop asin nagin popular sa mga Romano asin Griyego. An mga Romano an nagtaong pangaran kaini na "lactuca" kun saen naghale an pangaran na "lettuce" sa Ingles asin "lechuga" sa Espanyol kun saen iyo an hinalean man kan apod na "litsugas" sa Bikol. An litsugas kan 50 AD dakul na klase na, parati nasasambit sa mga soanoy na kasuratan. Sa ika-16 abot ika-18ng siglo manlaenlaen nang patamboon an nagtuhaw sa Europa. Dati Europa asin Norte Amerika an pabakalan kan litsugas alagad ngonyan lakop-lakop na an nagkokonsumo kaini sa bilog na kinaban.^[2]^[3]

An litsugas sinasabing matagal na gulay alagad mas tood sa lipot asin mas natalubo sa temperaturang pag'oltan kan 60 asin 70°F. Itanom dapat lahos na sa tig-init ta sa sobrang langkaw na temperatura an pagtalubo niya nasosokro, an mga dahon medyo may kapaitan asin an saiyang mga paklang tolos na nagraralaba dawa totoo igwang klaseng mga litsugas mas angay sa mainit kisa kan ibang klase.^[4]

Klase nin Litsugas

Head Lettuce (Iceberg type) mga varieties: General, President, Ontario, Montemar asin Cal K-60
Butterhead (Rosette o cluster an dahon) mga varieties: Red Rapid, Samantha, Red sail o Lollo Rosa
Leaf Lettuce (Patindog an dahon) an variety kaini iyo an Grand Rapid

Giya sa pag tanom nin Litsugas

Pagprepara kan daga - Duwa hasta tolong beses na pag-arado asin pagsurod. Maggibo nin kama-kama 1 metro an lapad na may langkaw na 10 hasta 15 sentimetro kun tag-init asin 15 hasta 30 sentimetro kun tag-uran.

Paglaag nin tahob o mulch - Marhay na mailaag tulos an mulch pakatapos magpreparar kan kama-kama asin pakalaag nin basal na abono. Gamiton an mulching film, uhot o kaya sako. Kun magamit nin plastik film, labutan na kasing dakula kan lata kan kondensadang gatas.

Paglipat-tanom - Ilipat an mga seedlings 10 hasta 14 aldaw makahilis an pricking o tulong semanang makalihis an pagtanom kan pisog. An distansya kan pagtanom iyo an minasunod:

Ice Berg - 30 x 35 sentimetro / 40 x 40 sentimetro Leaf type - 20 x 20 sentimetro / 25 x 25 sentimetro

Mga panluwas na takod

[4] Pag'ataman kan litsugas. Kinua 26.12.14
[5] Iba-ibang klase nin litsugas. Kinua 26.12.14
[6] Pagtatanom nin litsugas. Kinua 26.12.14

Toltolan

↑ Diksyunaryong Tagalog-Ingles ni Leo James English, Kongregasyon ng Kabanalbanalang Tagapag-ligtas, Maynila, ipinamamahagi ng National Book Store, may 1583 na mga dahon, ISBN 971910550X
↑ [1] Kinua 26.12.14.
↑ [2] Kinua 26.12.14
↑ [3] Kinua 26.12.14

Sarong tamboan an artikulong ini. Makakatabang ka sa Wikipedia sa pagpoon kaining pahina.

[TE-1] Diksyunaryong Tagalog-Ingles ni Leo James English, Kongregasyon ng Kabanalbanalang Tagapag-ligtas, Maynila, ipinamamahagi ng National Book Store, may 1583 na mga dahon, ISBN 971910550X

[2] [1] Kinua 26.12.14.

[3] [2] Kinua 26.12.14

[4] [3] Kinua 26.12.14

[1]

[2]

[3]

[4]