Litsiyas

Litsiyas
	Litsiyas na bunga
	litsiyas tamboan
Sayantipiko na klasipikasyon
Kahadean:	Plantae
Klado:	Angiosperms
Klado:	Eudicots
Klado:	Core eudicots
Klado:	Superrosids
Klado:	Rosids
Klado:	Malvids
Orden:	Sapindales
Pamilya:	Sapindaceae
Subpamilya:	Sapindoideae
Genus:	Litchi; Sonn.
Espesyes:	L. chinensis
Ngaran binomyal
	Litchi chinensis; Sonn.

An litsiyas o longgan (Litchi chinensis (Chinese: 荔枝; pinyin: lì zhī; Jyutping: lai6 zi1; Nepali asin Hindi: लीची) iyo an solong kaapil sa genus na Litchi kan pamilyang soapberry, an Sapindaceae. Sarong tropikal asin nagkakahoy na tinanom, ini dating tubo sa probinsya kan Guangdong asin Fujian kan Tsina, alagad lakop nang pinapatambo sa dakul na parte kan kinaban. An prutas kaini may kunab na maputi, malumhok, mahamyo saka maramismis. Parati ini kinakakan na hilaw ta kun i'agi sa luto nawawara an hamot niya.^[2]

An tinanom na ini naabot 10-28 metro (33-92 pye) an langkaw saka nabunga na pwedeng umabot 5 sentimetro an laba asin 4 sentimetro an lakbang (2.0 x 1.6 pul.) An bunga may ubak na pulang nagrorosa-rosa na madaling baakon na sa laog kaini mahiling na tolos an malamuting garo-silag na laman. Ini popular isalak sa pahamis na pagkakan asin sunoon na gayong kakanon sa Tsina, Sur-subangan na Asya, asin ibang parte kan Habagatan Aprika..

An litsiyas inaataman sa Tsina, Sri Lanka, Taiwan, Tailandya, Bietnam, Hapon, Indya, Banglades, Pakistan, Nepal, Australya, Mehiko asin ibang parte kan Habagatan Aprika.

An litsiyas halawig nang gayo an historya sa pagtanom na nasibog pang 2000 BC susog sa rekord kan Tsina. Nagpoon pag'ataman kaini sa habagatan na parte kan Tsina, Malaysia asin Byetnam. Dakul pang layas na litsiyas nagtataralubo sa Habagatan Tsina asin sa Isla nin Hainan. Ini daa sarong delicacy sa Korte Imperial kan Tsina. Enot ining nadara sa Solnopan kan taon 1656 ni Michael Boym, sarong misionerong Heswitang Polako.^[3]

Mga ladawan

De latang litsiyas
Litsiyas, edad apat na taon
burak
Longgan na prutas asin mga pisog kaini

Mga panluwas na takod

Elychee, Lychee fruit facts Archived 2016-04-30 at the Wayback Machine.
Fruits of Warm Climates: Lychee
California Rare Fruit Growers: Lychee Fruit Facts Archived 2008-09-13 at the Wayback Machine.
Lychees in Australia
Lychee production in Australia
[http://www2.dpi.qld.gov.au/thematiclists/1087.html Lychees, longans and rambutans Crop

management in Australia] Archived 2010-04-20 at the Wayback Machine.

Mga pag'andam sa litsiyasKinua 27-07-14
Pagkakan kan litsiyas Kinua 27-07-14

Toltolan

↑ [Kasalaan nin pagpapasabot: Dae rekonosidong panbalangkay na karakter an "[". "Kasalaan nin pagpapasabot: Dae rekonosidong panbalangkay na karakter an "["."] Check |url= value (help). Germplasm Resources Information Network (GRIN). Agricultural Research Service (ARS), United States Department of Agriculture (USDA). Retrieved 2010-01-19.
↑ "Lychee". Morton, J. 1987. Lychee. p. 249–259. In: Fruits of warm climates. Julia F. Morton, Miami, FL. Kinua 27-07-14
↑ https://www.hort.purdue.edu/newcrop/morton/lychee.html Kinua 27-07-14

[GRIN-1] [Kasalaan nin pagpapasabot: Dae rekonosidong panbalangkay na karakter an "[". "Kasalaan nin pagpapasabot: Dae rekonosidong panbalangkay na karakter an "["."] Check |url= value (help). Germplasm Resources Information Network (GRIN). Agricultural Research Service (ARS), United States Department of Agriculture (USDA). Retrieved 2010-01-19.

[Purdue-2] "Lychee". Morton, J. 1987. Lychee. p. 249–259. In: Fruits of warm climates. Julia F. Morton, Miami, FL. Kinua 27-07-14

[3] ttps://www.hort.purdue.edu/newcrop/morton/lychee.html Kinua 27-07-14

[2]

[1]

[3]