Leona Florentino

Si Leona Florentino (Abril 19, 1849 - Oktobre 4, 1884) sarong Filipinang poeta na nagsusurat sa Espanyol asin Ilokong tataramon. Siya an binibistong "Ina kan Literaturang Pambabae sa Filipinas".

Leona Florentino
Rebulto ni Leona Florentino sa Calle Crisologo kun bangging masdan.
Minundagan	Leona Josefa Florentina (1849-04-19)19 Abril 1849 Vigan, Ilocos Sur, Captaincy General of the Philippines
Kagadanan	4 Oktobre 1884(1884-10-04) (edad 35) Vigan, Ilocos Sur, Captaincy General of the Philippines
Kasibotan	Nobelista, Parasurat politikal, asin peryodista
Nasyunalidad	Filipino
Agom	Elias de los Reyes (1863–1884, sagkod na siya nagadan)
Mga akì	5, kabali si Isabelo de los Reyes, Sr.

An saiyang ama iyo si Don Marcelino Florentio na sinasabing iyo an pinakamayaman sa Ilocos kan panahon. An saiyang ina iyo si Donya Isabel Florentino na gikan man sa pamilyang mayaman. Sabi ni Leopoldo Yabes, sarong Ilokanong historyador, si Leona Florentino partidaryo ni Jose Rizal ta an lolo ni Rizal sa bandang ina iyo si Felix Florentino, an pinakaenot na eskribano sa korte sa Nueva Segovia, pinsan mansana kan saiyang ama.

Hubinon pang maray nagpoon na siyang magrawitdawit sa Iloko alagad dai siya nakatongtong nin kolehiyo huli sa pagtubod kaidto na an babae dai kaipohan magkamit nin halangkaw na adal. Kaya siya tinurutukdoan sana kan saiyang ina, dangan kan magkapirang mga pribadong maestra. Sarong pading edukado sa Espanyol, si Padre Evaristo Abaya, an nagtokdo saiya nin Espanyol asin nagganyat saiyang magpadagos kan saiyang talento sa pagrawitdawit.

Napangagom ni Florentino an sarong pulitiko si Elias de los Reyes na nagin Alkalde Mayor kan Vigan, Ilocos Sur, sa edad na 14 pa sana. Nagkaigwang limang aki sinda asin an matua, si Isabelo de los Reyes nagin lataw nanggad na parasurat, peryodista, aktibista, kagtogdas kan Iglesia Filipina Independiente, asin senador. Sinasabing huli kan mga sinusurat niya na anas pag'andorog sa kababaihan, si Florentino rinarayoan mansana kan saiyang agom asin mga aki. Mala ta siya solo-solong namuhay harayo sa saiyang pamilya. Nagadan siya sa edad na 35 sa helang na tuberkolosis.

Mga tokdâ

Sinasabi pa ni Leopoldo Yabes na kun matitipon an saiyang mga tinokda kayang magpano nin sampolong tomo asin mas dakul pa sa sinurat ni Bukaneg, an ama kan literaturang Iloko, alagad an kadaklan na kaini dai nati'mos. An mga rawitdawit niya sa Espanyol asin orog na sa Iloko nakaiba sa eksibit sa "Exposicion Filipina" sa Madrid kan 1887 asin sa "Exposition Internationale" sa Paris kan 1889. Mala ta an saiyang mga ambag, orog na an 22 na mga rawitdawit na nasaray, minidbid nanggad kan an mga ini asin an saiyang pangaran bilang parasurat, ibinali sa "Bibliotheque Internationale des Oeuvres de Femmes" (International Encyclopedia of Women’s Works) kan taon 1889 kan sarong Pranses na si Madame Andzia Woloka na iyo an nagin editor kan obrang ini. Tinutubod na siya an pinakaenot na Filipinang tinawan nin siring na onra, bagay na nangyari limang taon pakagadan niya.

Mga panluwas na takod

• http://www.poemhunter.com/leona-florentino/ Kinua 24-02-14
• http://www.hawaii.edu/filipino/Related_Material_Pages/Si%20Leona/Leona.html Archived 2011-07-17 at the Wayback Machine. Kinua 24-02-14