An kawayan na kanyon (Malay: meriam buluh, Jawi: مريام بولوه ; Tagalog: kanyóng kawayan; Waray: lantaka, Indones: meriam bambu, Habanes: mercon bumbung) sarong tipo kan pagharong na gibo na paputok na kun sain bantog ini sa kasagsagan kan panahon nin kapistahan kan Hari Raya sa Malayo, asin sa kasagsagan kan pagbangkete nin Bisperas nin Bagong taon sa Filipinas.

kanyon na kawayan sa Indonesya

Pagsasagibo baguhon

Igwa an sarong tipikal na kanyon na kawayan nin sarong dakulang buko nin kawayan (bamboo node) o tubo na igwang pirang tubig kung sain ipigdagdag an sarong sadit na calcium carbide. Ang karbid tulos na tumutugon sa pagluwas kan tubig nin acetylene gas, na igwang halawigon na marhay na saklaw na explosive limit nin arinman na parating kemikal asin sarong hababaon na enerhiya nin pagkakalayo. An sarong matarom na barita an namukna pag napabisto an sarong kalayo sa silid kan kawayan. Arog pa man kaiyan, an hababang densidad kan pinaghalong acetylene/air arog na an kabilugan na enerhiya kan pagkasulo, hababa asin maluya an mga kaganan arog kan kawayan o dawa baso[nangangaipo nin toltolan] na bihirang maraot. Dai nagdadagdag nin enerhiya kan pagsabot an pagdadagdag nin sobrang karbid alagad pinapaluya ini huli ta sa halangkaw na fuel sa rasyo kan duros[nangangaipo nin toltolan]. Pagkatapos kan pagputok, kaipuhan an sariwang duros sa tubo tanganing magkaigwa nin panibagong pagsabog pagkatapos kan pagdagdag pa nin dakol na karbid.

Naggagana man an prinsipyo kan pagpapadalagan kaiba an iba pang masusulo na mga fuel apwera sa acetylene, alagad huli sa an kadaklan sa iba, urog na igwang piot na mga limitasyon nin paputok, dai maaasahan an epekto. Parating mga ehemplo iyo an naglalaog nin aerosol na mga produktong consumer arog kan Pangwisik na pintura (spraypaint) o hairspray.

Pwedeng gumana man an mga dai masyadong pabara-bagong fuel, na may kasanayan, arog kan 200ml na mainit na petrolyo, na ibinuhos sa sarong sadit na labot harani sa breech kan kanyon. Piggagamit an sarong lighting stick tanganing magkalayo an mga aso asin suluon an kanyon, pagkatapos an sariwang duros hinuhuyupan sa sadit na labot dangan pigpapaputok utro an kanyon. An kawayan na piggamit para digdi parating mga 4 sundo 6 & nbsp; pulgada an lakdang asin 4 sundo 5 pye an laba.

Indonesya baguhon

Sa Indonesya, an kanyon na kawayan tradisyonal na kawat na kinakawat kan mga aki. Popular ini kan 1990s. Sa panahon na ini sa ngunyan, kinakawat pa man ini kan mga kaakian sa mga lugar sa kabaryuhan, kun sain halawig na magagamit an materyal (kawayan). Sa Sulnupan na Kalimantan, sa pampang kan salog Kapuas, igwa nin mga Kapistahan nin Kawayan na Kanyon, na ipinagseselebrar sarong dominggo bago an Idul Fitri. An urog na kadakulaon na marhay na kanyon na kawayan sa Indonesya an nagraot kan mga tala kan Indonesian World Record Museum (MURI) kadtong 2007 asin utro pa kadtong 2009.

Malaysia baguhon

Arog kan ibang mga paputok, iligal an mga kanyon na kawayan arog kan nakasurat sa Malaysian Explosive Act 1957; urog na kadakol na mga kaakian na Malayo an nagbaling sa urog na peligruso na kanyon na kawayan bilang karibay sa mga komersyal na paputok na ipinagpangalad kan gobyerno.

Filipinas baguhon

An mga kanyon na kawayan sa Filipinas, tradisyonal na midbid bilang lantaka (pagkatapos kan katutubong nabal na kanyon kan parehas na pangaran), bumbong ("tubong kawayan"), o kanyong kawayan("kanyon kan kawayan"). Parati sinda nagagamit nin arinman sa calcium carbide ( kalburo ) o petrolyo. [1] Parati sinda piggagamit bilan mga paribok karibay kan o bilang kadagdagan sa mga paputok sa pagselebrar kan Bagong Taon. [2]

Ligal an mga kanyon na kawayan, asin madalas na nasasambit bilang sarong urog na ligtas na karibay sa mga paputok. [2] Anuman, delikado pa mananggad sinda. Kawsa an mga kanyon na kawayan kan pagkagadan kan sarong 6 na taong gulang na lalaki sa Syudad nin Talisay kadtong 2009 nin huli ta sa pinsala sa baga gikan sa pagparong kan aso. [3]

Boga baguhon

 
Sarong boga na gibo sa mga lata na igwang katakod na igniter

An boga o "PVC cannon" sarong paribok na popular sa pagselebrar kan Bagong Taon sa Filipinas. An boga , pinamamahalaan sa parehas na paagi sa sarong kanyon na kawayan, alagad gigibuhon sa paagi kan sarong rocket launcher. Hali ini sa kahukuman kan Cavite,[4] pinapangalad an paggamit kan debisyo na in kan Gobyerno kan Filipinas puon pa kan 2006.[5][6]

Ginibo an aparato gikan sa sarong laba kan tubo nin dakulang diyametro na iniiba sa sarong karakawatan na badil. An Denatured alcohol (kung minsan urog na payat an pintura o aseton) an pinapaitok o isinasabog sa puro kan tubo na breech asin sinindihan kan mekanismo nin pag-papakarab na nakatakod sa karakawatan na badil o sa paagi kan paglalaag nin sadit na kalayo. [7] An kombinasyon kan duros asin nasusulo na gasolina sa nakapalaog na puwang kan tubo pag pigpaputok kan sarong kisi gikan sa mekanismo kan gatilyo o sa paagi kan sadit na kalayo iyo an kawsa kan pinaghalong fuel-air sa pagkasulo pagsulo, na nagreresulta sa sarong makusog, nakakabungog na tanog.

Ginibo an inot na prototype gikan sa mga naka-segment na lata na konektado sa mga teyp kan packaging o mga de-koryenteng teyp asin pigputol an mga bote kan PET (na ginagamit pa man) asin sarong dai nahaloy na disenyo gibo sa mga pipa kan PVC. An iba pang mga pagbabago kan boga ipinapamidbid arog kan pagpapaputok kan mga projectile na pwedeng magamit bilang armas asin mga bote kan ataman na hayop bilang pagtatapos kan breech.

Sa syudad kan Pilipinas na Kidapawan, Amihanan na Cotabato, ginigibo an Kanyóng Kawayan Festival puon 14-20 Disyembre tanganing itulak an urog na ligtas na mga alternatibo sa ribok mantang Panahon kan Pasko. An mga dai nin laman na pulbos na gatas na mga lata parating mga projectile na pigagamit sa patiribayan nin bilog na syudad na ginigibo sa kaganapan..[8]

Igwang pang klase ini, bisto sa bong-bong, ginagamit kan mga tawo sa Mangaldan, Pangasinan, alagad tubig asin lana kan motor an piggagamit para sa gasolina.

An Departamento kan Salud pauru-utro na nagpapaisi kontra sa paggamit kan boga , na sa hiling ninda delikado nin huli ta an paggamit kaini, nagkakawsa nin peligro kan pagsabog o pagkalugad nin danyos. Sarong pagpapangalad an isinugo kadtong Disyembre 27, 2005 kontra sa paggamit kan mga aparato para sa papaabot na pagselebrar nin Bagong Taon. Sinambit kan mga opisyal an manlaenlaen na mga posibleng danyos gikan sa paggamit kan aparato, na kadaklan nagsasabit nin nahurit na mga pagsabog sa rehiyon kan mukha na nagresulta sa danyos sa mata, lain sa iba pa. Sinambit an post-traumatic conjunctivitis bilang saro sa mga nasambit na epekto. [7]

Kadaklan sa mga nagagamit kan aparato, mga bata asin hagbayon na lalaki, na madalas na amay na bukahon an boga kada dai ninda ini nasulo, na nagin kawsa kan aarinman na pagkaantala kan pagsabog sa mukha nin dai pinagsususpetyahan na paggagamit. Sa 178 na pinsala na nakatakod sa paputok na naitala para sa 2006 na panahon (sundo Disyembre 28) sagkod ngayon, kagwalong porsyento an nakumpirma na kawsa kan paggamit nin boga.[9]Kadtong Disyembre 2007, pigmantinir kan mga opisyal kan departamento kan salud an pagpapangalad sa mga aparato, na nagpapagirumdom sa publiko sa mga press release, flyer asin mga kampanya sa kamalayan.[5][7]

Aprika baguhon

Yaon man sa Aprika an mga gawi-gawi. Sa Ghana, inaapod ining Pampuro Tuo asin piggagamit ini kada bakasyon sa Pasko asin Bagong Taon. Kadakol na mga nasyon sa Aprika, asin mga Aprika na nasa diaspora, kabali an Hamaka asin Heyti an igwa nin magkaarog na katuudan.

Australya baguhon

An kanyon na PVC sarong ipinagpapangalad na armas sa Australya na estado kan New South Wales, kaiba an iba pang mga aparato na idinisenyo tanganing pakusugon o ibusol an sarong bomba, granada, raket o misayl sa arinman na paagi apwera sa sarong paputok. [10]

Mga toltolan baguhon

  1. Gubalane, Daniel. "How to Make a Bamboo Cannon or Lantaka". PinoyTechnoGuide. Retrieved 22 December 2020. 
  2. 2.0 2.1 Aquino, Jaime G. (30 December 2016). "‘Use bamboo cannon to welcome the New Year’". The Manila Times. https://www.manilatimes.net/2016/12/30/news/regions/use-bamboo-cannon-welcome-new-year/304421/. 
  3. Plantilya:Banggitin ang balita
  4. "Pinoys find another way to welcome the New Year". Manila Bulletin Online. 2005-12-31. http://www.mb.com.ph/issues/2005/12/31/MTNN2005123152835.html. Retrieved on 2008-12-29. 
  5. 5.0 5.1 ""Bawal ang Boga", DOH says this holiday season". Archived from the original on 2011-07-19. Retrieved 2008-12-29.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  6. "Pinoys find another way to welcome the New Year". Manila Bulletin Online. 2005-12-31. http://www.mb.com.ph/issues/2005/12/31/MTNN2005123152835.html. Retrieved on 2008-12-29. 
  7. 7.0 7.1 7.2 Santos, Tina (2006-12-27). "'Boga' may be in, but beware of consequences". Inquirer.net. http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/metro/view_article.php?article_id=40468. Retrieved on 2008-12-29. [permanent dead link]
  8. "KANYONG KAWAYAN FESTIVAL". Department of Tourism. Calendar of Festivities. 2009. Archived from the original on 2015-02-26. Retrieved 26 February 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  9. Crisostomo, Shiela (2006-12-29). "Metro Police Chief Orders Ban on PVC Cannons". Newsflash.org. http://www.newsflash.org/2004/02/hl/hl104943.htm. Retrieved on 2008-12-29. 
  10. WEAPONS PROHIBITION ACT 1998 (NSW) Iskedyul 1, s.2 (3).

Mga panluwas na takod baguhon