Bitamina
An mga bitamina (Ingles: vitamin) iyo mga sustansyang kaipuhan para sa salud kan lawas. Kun mayo o kulang sa bitamina an kakanong naglalaog sa lawas, nagkakaigwa nin pangluluya sa resistensiya na pasiring sa kamatian kan lawas.[1]
Uusipon baguhon
Dae pigsasadyang nadiskobre an pangangaipo kan mga bitamina kaidtong 1896, uli sa pagkakadiskobre kan Olandes na si Christiaan Eijkman na nagin hirilangon an mga manok na pinapakakan nin pigkinis o piglinigan na mga bagas o palay. Naglalaog an panluwas na taklob nin mga palay nin sarong bitaminang kaipohan sa salud pero nawawara ini gikan sa mga bagas pagkalihis linigan o kinison an mga ini. Pero, maski ngani nadiskobre ni Eijkman an pagkakahelang nin mga manok uli sa pagpapakakan nin nilinig na mga bagas, dae siya an nakaisip na kailpohan kan hawak an mga bitamina. Kun dae, an Britanikong siyentipikong si Frederick Hopkins an nakadiskobre na kaipohan kan hawak nin saradit na bilang o dakol nin sustansiyang inapod na mga bitamina tangarig magin mantinidong marhay asin mayong helang. Ipigheras ni Hopkins na mabubulong an mga helang na rakitis asin eskorbuto sa mga tawo sa paagi nin pagtatao nin tamang mga bitamina.[1]
Mga bitamina baguhon
Kabale sa mga bitamina an mga minasunod:[1]
- Bitamina A
- Thiamine B1
- Riboflavin B2
- Niacin
- Pyridoxine
- Asidong pantoteniko (pantothenic acid)
- Asidong poliko (folic acid)
- Bitamina B12
- Bitamina C
- Bitamina D
- Bitamina E
Hilingon man baguhon
Toltolan baguhon
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Firth, Lesley (Patnugot Pangabos) asbp. (1985). "Who Discovered Vitamins?". Who Were They? The Simon & Schuster Color Illustrated Question & Answer Book. Little Simon Book, Simon & Schuster, Inc., Syudad kan Bagong York, ISBN 0671604767., pahina 55.
Pinopoonan an artikulong ini sa Siyensya. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagparambong kaining pahina.