Syudad nin Legazpi

Legazpi
Legazpi
	Kinamumugtakan kan Legazpi
	Tagboan: 13°7′48″N 123°43′48″E Tagboan: 13°7′48″N 123°43′48″E
Nasyon	Filipinas
Pigtugdas	1616
Barangay	70
Pamamahala
• Electorado	131,412 votantes (9 Mayo 2022)
Hiwas
• Kabuuhan	153.70 km2 (59.34 sq mi)
Elebasyon	149 m (489 ft)
Populasyon (Mayo 1, 2020)
• kabuuhan	209,533
• Densidad	1,400/km2 (3,500/sq mi)
• Saro	46,445
Economia
• Klase	ikaduwang klaseng syudad
• Ingresos	₱1,500,909,095.23 (2020)
• Activos	₱3,483,889,990.13 (2020)
• Pasivos	₱629,663,600.54 (2020)
• Gastos	₱1,061,891,737.86 (2020)
Kodigo nin postal	4500
PSGC	050506000
Kodigo telefonico	52
Tataramon	Tataramon na Albay Bikol; tataramon na Tagalog
Websityo	legazpi.gov.ph

An Syudad nin Legazpi (Tagalog: Lungsod ng Legazpi; Ingles: City of Legazpi) sarong primera klaseng syudad asin an kapitolyo kan Probinsya kan Albay sagkod an rehiyonal na sentro kan Rehiyon Bikol. An designadong zip code kan syudad iyo 4500.

Susog sa sensus kan 1 Mayo 2020, igwa ining 209,533 katawong nag-eerok digdi sa 46,445 kaharongan. Igwa man ining sukol na 153.70 kilometro kwadrado. Huli kaiyan ini an pinakamatawong ciudad sa enterong rehiyon asin an rehiyonal na sentro. Namomogtak an ciudad sa isla nin Luzon.

Huli ta nasa sentro man kan geograpikal na sentro kan rawis asin yaon sa tahaw kan duwang isla-provincia nin Catanduanes sagkod Masbate, an Cuidad kan Legazpi an pinaka-durhong asin huring terminal nin Philippine National Railways (PNR) sa katimogan.

An syudad iyo an tukawang esklesyastiko nin Diocese kan Legazpi asin harus gabos kan mga naka-istar sa cuidad iyo Romano Katoliko.

Mga Barangay

An Legazpi nababanga sa 70 na mga barangay.

Arimbay
Bagacay
Bagong Abre
Banquerohan
Em's Barrio
Maoyod Pob.
Tula-tula
Ilawod West
Ilawod
Ilawod East
Kawit-East Washingt
Rizal Sreet.
Cabagñan
Em's Barrio South
Cabagñan West
Binanuahan West
Binanuahan East
Imperial Court Subd
Cabagñan East
Lapu-lapu
Dinagaan
Victory Village South
Victory Village North
Sabang
Em's Barrio East
Kapantawan
Pigcale
Centro-Baybay
PNR-Peñaranda St.-I
Oro Site-Magallanes
Tinago
Bitano
Bonot
Sagpon Pob.
Sagmin Pob.
Bañadero Pob.
Baño
Bagumbayan
Pinaric
Bariis
Bigaa
Bogtong
Bonga
Buenavista
Buyuan
Cagbacong
Cruzada
Dap-dap
Dita
Estanza
Gogon
Homapon
Imalnod
Mabinit
Mariawa
Maslog
Padang
Pawa
Puro
Rawis
San Francisco
San Joaquin
San Roque
Tamaoyan
Taysan
Matanag
Cabugao
Rizal Street
Buragwis
Lamba

Demograpiko

Sensus nin Populasyon kan
Syudad nin Legazpi
Taon	Tawo	±% p.a.
1903	23,255	—
1918	52,756	+5.61%
1939	41,468	−1.14%
1948	78,828	+7.40%
1960	60,593	−2.17%
1970	84,090	+3.33%
1975	88,378	+1.00%
1980	99,766	+2.45%
1990	121,116	+1.96%
1995	141,657	+2.98%
2000	157,010	+2.23%
2007	175,843	+1.57%
2010	182,201	+1.30%
2015	196,639	+1.46%
2020	209,533	+1.26%
Toltolan: Philippine Statistics Authority^[2]^[3]^[4]^[5]

Uusipon

An pig-aapod ngunyan na Siyudad kan Legazpi iyo hale sa pangaran ni Miguel López de Legazpi, an Kastilang konkistador na nagsakop kan mga Isla nin Pilipinas kan 1565. An pamilya niya iyo hale sa Legazpi, España na sarong banwaan sa Guipuzcoa, España.

An Legazpiiyo itinpgda kan mga kinatong nag-iistar kan dating barangay nin Sawangan sa daga ni Gat Ibal, sarong pamayo na namamahala kan Albay. An mga tawo iyo naka-istar sa mga kubong gibo ki nipa asin rattan. Naka-istar sinda sa hababaw asin matubig na daga sa apod na Banuang-Banuang o Binanuahan, na an boot sabihon iyo dating barrio o an daga kun saen nakatindog an sarong banwaan. Kan taong 1587, pigpoonan kan mga prayleng Pransiskano nin Doktrina kan Cagsawa na bunyagan an mga naka-istar digdi para maging mga Kristiyano. Kan taong 1616, ginibong ninda ining banwaan asin paruko na inapod na Albay. An enot na kura paruko iyo napagibo ki sadit na kapilya asin itinindog an "Mission de San Gregorio Magno de Sawangan".

Kan ika-1 Pebrero 1814, nagsabog an Bulkang Mayon na nagwalat ki dakulang pagkaraot sa lampas 200 taong pag-uswag. Huli kaini, napiritan an mga naka-istar na magbulod sa Taysan (bisto kaidto na "Makalaya"). An mga tawo iyo permanente nang nag-istar sa "Taytay" (sa ngunyan : Bagumbayan) huli ta sa batas na hale sa Gobierno Superior na pinaluwas kan Oktubre 1, 1829, na pigbabawal an pagtindog ki bagong banwaan. Kan taong 1818, an pig-aapod na "Sawangan", na bisto na kaidtong "Banwaan kan Albay" iyo pigsuway sa Cagsawa asin piggibo na kapitolyo kan "Partido de Ibalon" (an dating pangaran nin Provincia kan Albay).

Klima

Temperatura (grado C):

Enero: 28.6 - 22.4 Febrero: 29.2 - 22.3 Marso: 30.1 - 22.9 Abril: 31.3 - 23.7 Mayo: 32.4 - 24.3 Hunyo: 32.3 - 24.1 Hulyo: 31.8 - 23.8 Agosto: 31.7 - 23.9 Septyembre: 31.6 - 23.7 Oktubre: 31.2 - 23.3 Nobyembre: 30.2 - 23.4 Disyembre: 29.1 - 23.0

Medyo sa Taon: 30.79 - 23.40

Transporte

An Palayogan kan Legazpi iyo mga 2,280 metrong kahalaba. Kaya kaining magpahugpa' nin mga dakolang eroplanong panginternasyonal. An Philippine Airlines asin Cebu Pacific iyo naglalayog na duwang beses aru-aldaw hale sa Manila asin Cebu (ciudad). Naaprobar na an paggibo nin bagong Pankinàban na Palayogan kan Bikol na gigibuhon sa magkatakod na banwaan nin Daraga.

An pagbiyahe sa bus halè sa Manila pagduman sa Legazpi mga 10 o 11 na oras. Sobra pa sa 10 na kompanya nin bus an nagbibiyahe sa Legazpi.

Negosyo

An pinakaenot na mall sa Kabikolan an Pacific Mall sa Legazpi na nasa sentro kan Landco Business Park. Sa taon na 2008 may gigibuhon na bagong parke nin negosyo na papangaranan nin Embarcadero. Ini ibubugtak sa Legazpi Port Area, harani sa dating pier. Yaon man digdi an SM City Legazpi Robinsons Legazpi asin Ayala Malls Legazpi.