Sa kimika, partikular sa biyokimika, an asidong mataba (Ingles: fatty acid) iyo sarong asidong karboksiliko na may halabang alipatikong kadena, na iyo saturado o dae-saturado. Kadaklan sa mga natural na asidong mataba iyo igwang dae-nakasangang kadena sa numerong dibisible sa duwa na karbonong atomo, puon 4 hasta 28.[1]

Tolong-dimensyonal na representasyon kan nagkapirang mga asidong mataba. An mga saturadong asidong mataba iyo may perpektong matanos na kadenang istraktura. An mga dae-saturado iyo tipikal na tiko, maliban na kun igwa sindang trans na kumpigurasyon.

An mga asidong mataba iyo dae harus nahihiling sa mga organismo sa solong porma kaini, kundi yaon sa tolong pangenot na klase nin ester: triglycerides, phospholipids, asin cholesteryl esters. Sa maski ano kaining porma, an mga asidong mataba iyo pararehas na importante bilang diyetaryong gunuan nin enerhiya para sa mga hayop sagkod sinda iyo importanteng istraktural na komposisyon kan selula.

An konsepto kan asidong mataba (acide gras) iyo pigheras kaidtong 1813 ni Michel Eugène Chevreul,[2][3][4] alagad guminamit sana siya nin pirang mga baryenteng termino: graisse acide asin acide huileux ("asidong taba" asin "asidong malana").[5]

Mga panluwas na takod baguhon

Toltolan baguhon

  1. Moss, G. P.; Smith, P. A. S.; Tavernier, D. (1997). IUPAC Compendium of Chemical Terminology. Pure and Applied Chemistry. 67 (2nd ed.). International Union of Pure and Applied Chemistry. pp. 1307–1375. doi:10.1351/pac199567081307. ISBN 978-0-521-51150-6. Retrieved 2007-10-31.  Unknown parameter |s2cid= ignored (help)
  2. Chevreul, M. E. (1813). Sur plusieurs corps gras, et particulièrement sur leurs combinaisons avec les alcalis. Annales de Chimie, t. 88, p. 225-261. link (Gallica), link (Google).
  3. Chevreul, M. E. Recherches sur les corps gras d'origine animale. Levrault, Paris, 1823. link.
  4. Leray, C. Chronological history of lipid center. Cyberlipid Center. Last updated on 11 November 2017. link Archived 2017-10-13 at the Wayback Machine..
  5. Menten, P. Dictionnaire de chimie: Une approche étymologique et historique. De Boeck, Bruxelles. link.