Vajrayana

An Vajrayāna (Sanskrito: वज्रयान, kikilat na behikulo, dyamanteng behikulo, o dai malalaglag na sasakyan), kaiba kan Mantrayāna, Guhyamantrayāna, Tantrayāna, Secret Mantra, Tantrikong Budhismo, asin Esoterikong Budismo, mga ngaran na nanonongod sa mga tradisyon na Budhista na konektado sa Tantra asin "Secret Mantra," na nagtalubo sa subkontinenteng pang-aroaldaw na Indya asin luminakop sa Tibet, Nepal, ibang estado kan Himalaya, Sirangan na Asya, asin Mongolia.

An vajra asin kampanaryo (ghanta), na mga klasikong ritwal na simbolo kan Vajrayāna.

An mga kaugalean na Vajrayāna konektado sa espesipikong mga linahe sa Budhismo, sa paagi kan mga katokdoan nin mga may kagkapot sa linahe. An iba posibleng sa pangkagabsan inaapod an mga teksto na Budistang Tantra. Kaiba diyan an mga kaugalean na ginagamit an mantra, dharanis, mudra, mandala asin an pag-imahinar sa mga dios asin Buddhas.

An tradisyonal na mga reperensyang Vajrayāna nagsasabi na an mga tantra asin an linahe kan Vajrayāna tinokdoan ni Śākyamuni Buddha asin iba pang pigura siring man an bodhisattva Vajrapani. Sa ibong na lado, an katemporaryong mga historyador kan mga pag-adal na Budhista nangangatanosan na an Vajrayāna dai itinalaga an panahon nin tantriko kan Indya kan Edad Media (c. Ika-5 siglo CEE nagpapadagos).

Segun sa mga tekstong Vajrayāna, an terminong Vajrayāna nanonongod sa saro sa tolong lunadan o ruta pasiring sa kaliwanagan, an duwa pa iyo an Śrāvakayāna (na inaapod man na Hīnayāna) asin Mahāyāna (a.k.a.hāna. Pāramitāyāna).

Igwa nin nagkapirang tradisyon sa tantriko kan Budhista na sa presente ginigibo, kaiba an Budismong Tibetano, Budismong Esoterikong Intsik, Budismong Shingon asin Newar Budismo.