Ugis

An ugis o albinismo (Ingles: albinism, hale sa Latin 'albus', "puti", "mabugase") sarong pagkani'aki na kakundian na nabibisto sa kakulangan nin pigmentasyon sa kublit, buhok asin mata huli sa kadi'nan o pagkamayo kan inaapod na 'tyrosinase' sarong enzyme na damay na gayo sa pagprodyusir nin 'melanin' na ini iyo an nataong tamang kolor sa kublit susog sa rasa o ginikanan.

Ini pwedeng makaapekto sa tawo o sa hayop, kaya igwang ugis na tawo na sa biglang paghiling sarong "puti" pero talagang an natural kutang kublit niya kayumanggi o kun aprikano man, itom na kublit sa natural. Igwa man mga hayop na ugis, arog kan ugis na damulag pero an natural kaining kolor itom an kublit.^[1]^[2]

Mga epekto sa hawak

Mas nabibisto ini sa paghiling kan ugis sa saiyang puting buhok, puti o mala'rosang kublit, asin rosang mata. An siring na tawo o hayop malanit sa mate kun sobrang nababalad sa init kan saldang.

Sinasabi na kun talagang mayong mayo nin melanin tunay na ugis pero kun an organismo nagkukulang sana nin melanin, ini inaapod na 'albinoid' sa Ingles. Igwa man ugis na tinanom kun kulang ini sa pigmentasyon.

An pagka'ugis may epekto sa hawak arog kan sa toltol na paghiling, na nabunga ini manlaenlaen na kakundian arog kan sinasabing 'photophobia', 'nystagmus' asin 'astigmatismo'. Sa maipong mga kaso arog kan Chediak-Higashi syndrome, an albinismo resulta kan pagkukulang sa paglakop kan mga pulbos nin melanin. Apektado man daa kaini an pagkawara kan mga pulbos o granules nin melanin sa immune cells mala ta madaling madaog an hawak nin impeksyon.