Tawa-tawa

An tawa-tawa (Euphorbia hirta; inaapod man sa Ingles na asthma-plant) sarong tropikal na doot na posible gikan sa Indya. Mahibô na doot, makukua ini sa mga gilid-gilid kan mga dalan o sa mga kaumahan sa mga lugar na mainit na parte kan Indya, Australia asin ibang parte kan Asya. Ginagamit ini sa tradisyonal na pagbulong, orog na sa paglaban sa dengue. ^[1]^[2]

An doot na ini kun lugadon igwang malagatas na tagok na saro sa sangkap paghimo nin kamandag linalahid sa mga panas kan pana. An E. hirta igwang birtud sa pagsumpo nin bacteria, pagtaong ginhawa sa hinahapo', pangpakalma, panlaban sa mga fungus asin sa malaria.^[3]

An gina'gang inalang na dahon panlahid laban sa mga helang sa kublit. An gina'gang la'bas na dahon ginagamit panlimogmog pangkontrang ugam sa nguso. An gina'gang gamot man kaini maray sa nagpapasusong ina na nagkukulang sa gatas.^[4]

Morpolohiya

An E. hirta napipisan sa pamilyang Euphorbiaceae asin genus na Euphorbia. Nagkakamang o nagbuburu-balagon, ini medyo mahibo asin hale sa saiyang poon, nagwawarak an pagsoro-saranga kaini. Ini naabot 40 sm an langkaw, medyo lila sa kolor, asin an mga dahon nasaringsing pabalagbagan matipanas an porma na medyo giringgitingon. An dahon nagtatamanyong 1 - 2.5 sm sa laba, butikbutikon na lila sa tahaw kaini. An mga bunga giyawon, mahibo man, kurumpol asin 1 -2 mm an diametro. Ini may tolong pisog kolor kayumanggihon, apat-na-gulodan, de kanto asin kurubot.^[5]

Arapodan sa ibang lugar:

Bengali: boro-keruie, barokhervi^[6]
English: pill-bearing spurge, asthma plant, hairy spurge, garden spurge, pillpod sandman ^[6]
Gujarati: dudeli^[6]
Hawaiian: koko kahiki
Hindi: baridhudi, dudh ghas, dudhi^[6]
Indonesia: patikan kebo
Kinaray-a: tawa-tawa
Luganda: kasandanda
Malay: ara tanah, gelang, susu, ambin jantan, keremak susu
Nepali: dudhe jhar
Nigeria, Yoruba: emi-ile
Sanskrit: chara, amampatchairasi, barokheruie^[6]
Seychelles Creole: zan rober
Spanish, Puerto Rico: tripa de pollo
Swahili: mwache
Tagalog: tawa-tawa, gatas-gatas
Tamil: ammaan pachcharisi^[6]
Telugu: reddivari nanabalu, reddinananbrolu, bidarie ^[6]
Twi: kaka wie adwie
Urdu: lal dodhak^[6]

Toltolan

↑ [1] www.ncbi.nlm.nih.gov. Kinua 2018-11-11
↑ [2]www.pchrd.dost.gov.ph. Kinua 2018-11-11
↑ [://www.hindawi.com/journals/jtm/2018/2048530/] www.hindawi.com. Kinua 2018-11-11
↑ [3]www.hindawi.com. Kinua 2018-11-11
↑ [4] www.ncbi.nlm.nih.gov. Kinua 2018-11-11
↑ ^6.0 ^6.1 ^6.2 ^6.3 ^6.4 ^6.5 ^6.6 ^6.7 "Euphorbia hirta: Its chemistry, traditional and medicinal uses, and pharmacological activities". Pharmacognosy Reviews 4 (7): 58–61. 2010. doi:10.4103/0973-7847.65327. PMID 22228942.

Pinopoonan an artikulong ini. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagparambong kaining pahina.

[1] [1] www.ncbi.nlm.nih.gov. Kinua 2018-11-11

[2] [2]www.pchrd.dost.gov.ph. Kinua 2018-11-11

[3] [://www.hindawi.com/journals/jtm/2018/2048530/] www.hindawi.com. Kinua 2018-11-11

[4] [3]www.hindawi.com. Kinua 2018-11-11

[5] [4] www.ncbi.nlm.nih.gov. Kinua 2018-11-11

[Kumar-6] 6.0 ^6.1 ^6.2 ^6.3 ^6.4 ^6.5 ^6.6 ^6.7 "Euphorbia hirta: Its chemistry, traditional and medicinal uses, and pharmacological activities". Pharmacognosy Reviews 4 (7): 58–61. 2010. doi:10.4103/0973-7847.65327. PMID 22228942.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]