Sa tradisyonal na kulturang Intsik asin sa lantad nin kultura sa Sirangan na Asya, an qi, na siring man an ki o chi sa Wade-Giles romanization (/t ⁇ i ⁇ / CHEE qì), tinutubod na sarong mahalagang marhay na pwersa na minabilog nin ano man na asosasyon sa buhay na entidad.Manongod sa tanog na ini  Sa literal, an terminong qi parateng tinatradusir na "vapor," "doros," o "hinangos," an katagang qi parateng tinatradusir na "buhay na enerhiya," "vital na pwersa," "material na enerhiya," o bilang "energy".[1][2] An Qi iyo an prinsipal na pundamental na prinsipyo sa tradisyonal na medisinang Intsik asin sa martial arts nin Tsino. An praktis sa pagkultibar asin paghaplas kan qi inaapod na qigong.

Qi (Ch'i)
Pangaran na Intsik
Tradisyonal na Intsik
Pinasimpling Intsik
Plantilya:Infobox Intsik/Burmes
Pangaran na Bietnames
Alpabetong Bietnameskhí
Hán-Nôm
Pangaran na Thai
Thaiลมปราณ
RTGSlompran
Pangaran na Koreano
Hangul
Hanja
Pangaran na Mongolyano
Silirikong Mongolyanoхийг
Iskriptong Mongolyano ᠬᠡᠢ ᠶᠢ
Pangaran na Hapones
Kyūjitai
Shinjitai
Script error: The function "name_from_tag" does not exist. name
[[Script error: The function "name_from_tag" does not exist. language|Script error: The function "name_from_tag" does not exist.]]chi (چي)
Script error: The function "name_from_tag" does not exist. name
[[Script error: The function "name_from_tag" does not exist. language|Script error: The function "name_from_tag" does not exist.]]chi
Pangaran na Filipino
[[Script error: The function "name_from_tag" does not exist. language|Script error: The function "name_from_tag" does not exist.]]gi
Script error: The function "name_from_tag" does not exist. name
[[Script error: The function "name_from_tag" does not exist. language|Script error: The function "name_from_tag" does not exist.]]ຊີວິດ
Script error: The function "name_from_tag" does not exist. name
[[Script error: The function "name_from_tag" does not exist. language|Script error: The function "name_from_tag" does not exist.]]ឈី
Script error: The function "name_from_tag" does not exist. name
[[Script error: The function "name_from_tag" does not exist. language|Script error: The function "name_from_tag" does not exist.]]qi

An mga nagtutubod sa qi ilinaladawan iyan na sarong mahalagang marhay na pwersa, na an bolos kaiyan dapat na dai akoon para sa salud. An Qi sarong pseudosiyentipiko, unverified na konsepto, asin bakong malinaw an ideya nin enerhiya na ginagamit sa siyensya (vital na enerhiya mismo an inabandonar na sientipikong ideya).[3] An historyador nin medisina sa Tsina na si Paul U. Unschuld nagsabi pa na "mayo nin ebidensia nin konsepto nin 'enerhiya' - magsalang sa estriktong pisikal na sentido o maski sa mas kolokyal na sentido - saen man sa teolohiya kan Tsina".[4]

Toltolan baguhon

  1. "Vapor": Cheng 2003; "air": Cheng 2003; "breath": Barrett 1991, Lloyd, Zhao & Dong 2018.
  2. "Vital energy": Lloyd & Sivin 2002, Cheng 2003, Liu 2015, Wang, Bao & Guan 2020; "vital force": Cheng 2003, Liu 2015; "material energy": Perkins 2013; "energy": Lloyd, Zhao & Dong 2018.
  3. Williams, Elizabeth Ann (2003). A Cultural History of Medical Vitalism in Enlightenment Montpellier. Ashgate. p. 4. ISBN 978-0-7546-0881-3. 
  4. Unschuld, Paul U. (2018). Traditional Chinese medicine: heritage and adaptation. New York: Columbia University Press. p. 125. ISBN 9780231175005.