Potat
An potat o putat (Barringtonia racemosa (L.) Spreng.; Ingles, fish-killer tree) sarong klaseng tinanom na nagkakahoy.
Deskripsyon
baguhonIni nalangkaw abot 10 metro. An mga dahon natubo sa mga puro kan sanga na mapanas sa poon asin poro kaini. An mga burak kaini puti o rosa na karabit-kabit sa mga mala-balagon na kalay poon 20 abot 60 sentimetro. An prutas matagas, matabilog o matilaba na may apat na gulod asin kolor berde o lila.[1]
Distribusyon
baguhonAn putat warak sa Filipinas sa haros gabos na isla asin probinsya. Makukua ini sa mga kagobgoban asin mga alumahad na lugar o naghaharanggilid sa kosa asin mga sapa. Yaon man ini sa Indya, Malaya asin Polynesia.
Gamit
baguhonSa Malaysia an mga ugbos asin mga dahon kaini nginunguta asin kinakakan hilaw ta bilang medisina. An rinunot o giniling na mga pisog nagigibong cake.[2] Sa Kabikolan kan mga panahon an mga ugbos sinasalak sa paglutong kusidong sira sa pagpanamit kaini. [3][4]
Dakul na parte kan tinanom na ini may pakinabang. An pisog panghale nin halod sa tulak. An mga dahon na linobloban dinadapog sa mga lugad, mga impeksyon, asin rayuma. An tagok pinapaturo sa inomon tubig sa pagpawara' kulog-tulak. An batang o troso kaini marayrahay sa paggibong baroto.[5]
Iba pang pakinabang
baguhonAn ubak asin mga pisog kaini ginagamit na hilo sa sira ta ini nabubungaw asin madaling madakop. An prutas nakahilo man daa sa mga opon. An lana nakukua sa pisog pwedeng magpailaw sa mga ilawan. An kahoy o pasagi' pwede sa konstruksyon paggibo nin harong. Magian asin malomhok, an kahoy nagagamit paggibo mga kahon, moldin, bantal, asin pan-interior na kana'. An lupnis igdi nagigibong lubid. Sinasabi man an tagok nagigin insecticide laban sa Citrus aphids. An ubak igwang tannin na nakukuan nin tugma'.[6]
- AFRIKAANS: Poeierkwasboom .
- BURMESE: Kye-bin, Kyi.
- CHINESE: Yu rui.
- INDONESIA: Butan darat, Butun darat, Penggung, Putat sungal.
- LAO: Som pawng.
- MALAY: Putat ayam, Putat ayer, Putat aying, Putat kampong.
- SANSKRIT: Samudraphala.
- SWAHILI: Mtomondo.
- THAI: Chik ban, Chik suan.
Panluwas na takod
baguhon- [8] Archived 2019-07-15 at the Wayback Machine. Putat. Kinua 2019-07-15.
- [9]Cainta Plant Nursery.Kinua 2019-07-15.
Toltolan
baguhon- ↑ [1]www.stuartxchange.com. Kinua 2019-07-15
- ↑ [2]www.stuartxchange.com. Kinua 2019-07-15
- ↑ [3]ulam. Vocabulario de la lengua bicol. p.417. Kinua 2019-07-15
- ↑ [4]toptropicals.com. Kinua 2019-07-15
- ↑ [5]owlcation.com. Kinua 2019-07-15
- ↑ [6]www.stuartxchange.com. Kinua 2019-07-15
- ↑ [7]www.stuartxchange.com. Kinua 2019-07-15
