Narciso Clavería y Zaldúa
Si Narciso Clavería y Zaldúa (Katalan: Narcís Claveria i Zaldua; 2 Mayo 1795 – 20 Hunyo 1851) sarong opisyal sa Hokbo Espanyol na nagsirbe bilang gobernador-heneral kan Filipinas poon Hulyo 16, 1844 sundo Desyembre 26, 1849.
| Narciso Clavería y Zaldúa Konde kan Manila | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Ika-71 Gobernador-Heneral kan Filipinas | |
| Termino Hulyo 16, 1844 – Desyembre 26, 1849 | |
| Monarch | Isabella II kan Espanya |
| Suminunod ki | Francisco de Paula Alcalá de la Torre |
| Sinundan ni | Antonio María Blanco |
| Personal na mga detalye | |
| Kamundagan | May 2, 1795 Girona, Catalonia, Espanya |
| Kagadanan | Hunyo 20, 1851 (edad 56) Madrid, Espanya |
| Nasyunalidad | Espanyol |
| Agom | Ana Berroeta Clavería, Countess of Manila[1] |
Kaamayi nin buhay baguhon
Si Narciso Clavería tubong tal sa Girona, sarong siyudad sa Catalonia, Espanya. An saiyang ina Basko an ginikanan. Siya nagin myembro kan General Staff kan 1838, koronel kan 1839, asin teniente-heneral kan 1844.[2] Nagin siyang gobernador-heneral kan Filipinas kan Hulyo 16, 1844.
Catalogo Alfabetico de Apellidos baguhon
Siya an nagpaluwas kan Katalogo kan Nobyembre 21, 1849, kun saen an gobyernong espanyol pinag-obligar an mga Pilipinong kolonyal na sa katalogo maguno nin mga apelyido. An katalogo pinaluwas niya sa rason na magkaigwa nin toltol na pagtaong apelyido sa mga Filipino orog na ta dakul sainda nagkukua na sana nin apelyido sa pagpabunyag sa mga pangaran nin mga santo asin santa, arog kan "San Buenanventura", "Sta. Ana," "Santo Domingo", praktis na nagtaong karibongan ta dakulon na an duplikasyon sa mga apelyido apesar mayo man magkarelasyon sa dugo.[3]
An pagpaluwas kan Dekreto iyo sa rason pa na mapakarhay an lista kan mga parabuhis sa lambang probinsya, mapagian an pag'administrar sibil asin magin malinig an mga rekord kan simbahan asin mga korte asin mga linyada kan pagkapirinsanan nin mga pamilya na totoo bago an taon 1849, masakit nanggad masusog.
An rehistro sibil nin mga apelyido nin pamilya ginuguno (susog sa orden kan Dekreto petsado 21 Nobyembre 1849) sa katiriponan nin mga "katutubong pangaran dinamot kan mga Pamayo kan mga Orden Relihiyoso, asin mga apelyidong Espanyol na saindang nagagamit na, kasarabay na an mga pangaran maguguno sa mga tinanom, asin mineral, heograpiya, arte, asbp."[4]
Kalendaryo pigpatanos baguhon
Sarong kahamanan pa ni Claveria iyo an pagpasunod kan kalendaryo sa Filipinas bako na sa kalendaryo sa Europa kundi digdi sa Asya ta huri nin sarong aldaw kumpara sa mga kataraid kaining nasyon. An ginibo ni Claveria nag'orden paagi nin Dekreto na an Desyembre 30 (Lunes), 1844 pasundan na nin Enero 1 (Myerkoles), 1845 ngani makasabay sa kalendaryo nin Asya. Gibo kaini, an filipinas dati nang nasangle an saiyang kalendaryo 39 taon na mas amay kan magpatipon sa Washington D.C. kan taon 1884 kan International Meridian Conference ta pagka'oroyonan an inaapod na International Date Line.[5][6]
Enot na mga 'barco de vapor' sa Filipinas baguhon
An enot na mga 'barco de vapor' (steamship) na panggera na nagsakay sa mga dagat nin Filipinas iyo an Magallanes, Elcano, asin Reina de Castilla. Ini dinara igdi haleng London kan taon 1848, sa panahon na gayo na si Claveria an namamayo sa Filipinas bilang gobernador-heneral. An mga bapor na ini (na iyo an simpleng apod sa Bikol kaini) grabe an sirbe ta nagin nang posibleng lapagon asin masikop an mga maririkas na vinta kan mga piratang Moro haleng Mindanao na parati nanpipirata sa mga kosang banwaan sa bandang norte nin Filipinas.[7]
Pagpakarhay kan pagdulonan kan mga probinsya baguhon
Huli ta siya boot na gayong areglado asin mabisay an mga kamugtakan sa Filipinas, siya pinagpakarhay an mga pagdolonan kan mga probinsya. Halimbawa, saiyang hinira an hurisdiksyon kan Albay asin Camarines ta an Daraga harayoon sa Nueva Caceres, pero nasasakop kaini apesar duwang aldaw an lakaw ngani makaabot igdi an tagaDaraga. Saiya man pinagsuway an Masbate asin Ticao sa Albay. Pinagtugdas niya an probinsya nin Abra asin saiyang pinagtoltol an mga pagdolonan kan Pampanga, Nueva Ecija,Bulacan, Nueva Vizcaya asin Laguna sa tuyong mapa-simple an administrasyon igdi bako huli sa tradisyon. [8]
Toltolan baguhon
- ↑ "Repertorio General. Indice Alfabetico de los principales vecinos de Madrid con indicacion de sus domicilios", p.115. Imprenta de J. Martin Alegria, Madrid, 1852.
- ↑ [1]Claveria, Narciso.
- ↑ [Decree of 21 November 1849, Reimpreso kan Dekreto petsado 21 Nobyembre ni Gobernador Narciso Claveria y Zaldua, ginibo kan Philippine National Archives sa publikasyon kaini Nu. D-3] National Archives Publication No. D-3. Kinua 2019-10-23
- ↑ [Catalogo Alfabetico de Apellidos, p.x, Reimpreso kan Dekreto petsado 21 Nobyembre ni Gobernador Narciso Claveria y Zaldua, ginibo kan Philippine National Archives sa publikasyon kaini Nu. D-3] National Archives Publication No. D-3. Kinua 2019-10-23
- ↑ [Catalogo Alfabetico de Apellidos, p. ix, Reimpreso kan Dekreto petsado 21 Nobyembre ni Gobernador Narciso Claveria y Zaldua, ginibo kan Philippine National Archives sa publikasyon kaini Nu. D-3] National Archives Publication No. D-3. Kinua 2019-10-23
- ↑ "Missing Date in Philippines History: 31 December 1844" (in English). Far Outliers. 27 August 2007. Retrieved 7 March 2022.
- ↑ [2]Steamships in the Philippines.
- ↑ [Catalogo Alfabetico de Apellidos, p. viii-ix, Reimpreso kan Dekreto petsado 21 Nobyembre ni Gobernador Narciso Claveria y Zaldua, ginibo kan Philippine National Archives sa publikasyon kaini Nu. D-3] National Archives Publication No. D-3. Kinua 2019-10-23
