Mga tataramon na Murutiko

An mga tataramon na Murutiko saróng pamilya kan kabangâ na dosenang magkaano-ano na mga tataramon na Austronesyo, na pigtataram sa norteng panlaog-kadagaan na mga rehiyon kan Borneo kan Murut asin Tidung.

Murutiko
Heograpikong
Distribusyon
Sabah, Borneo
Pag-uuring panlinguwistikoAustronesyo
Mga subdibisyon
  • Sentrong Murut
  • Tagol Murut
  • Timugon Murut
Glottologgrea1294[1]

Mga tataramon baguhon

Iniyo an mga tataramon na Murutiko (Lobel 2013):[1]

  • Sentrong Murut (pinaka Murut)

Timugon Murut asin Tagol Murut

  • Mga diyalektong Murut

Keningau Murut, Beaufort Murut (Binta’), Tabalunan/Serudung Murut, Selungai Murut, Sembakung Murut, Okolod, Bookan, Tanggala Murut, Paluano, Agabag/Tinggalan Murut.

  • Tataramon na Tidung

Burusu, Kalabakan, Nonukan Tidong, Sesayap Tidong

Parating piggagamit asin naiintindihan an Tagol Murut kan saróng dakulang mayoridad kan mga tawo nin Murut.

Piglista man ni Lobel (2013:360) an mga tataramon na Abai Sembuak, Abai Tubu, dangan Bulusu (gabos pigtataram haraní sa banwaan nin Malinau sa Kalimantan Timur) bilan mga tataramon na Murutiko. Sa balyong-parte, pigtataram an Abai Sungai sa subangang Sabah, saróng tataramon na Paitaniko.

Lobel (2016) baguhon

Pigkober ni Lobel (2016) an minasunod na Mas Dakulang mga tataramon na Murutiko, kabali an Tidong:

Mga Inobasyon baguhon

Piglista ni Lobel (2013:367) an minasunod na mga inobasyong pamponolohika na Murutiko. (Tandai: nagtitindog an PSWSAB para sa Proto-Sur-Sulnupan na Sabahano, mantang nagtitindog an PMP sa Proto-Malayo-Polinesyano.)

  • PMP/PSWSAB *R > *h / __ V (apwera pagkatapos kan *ə, na kun saen nakashifted na paduman sa *g sa PSWSAB). Subsekwental, an Proto-Mas Dakulang Murutiko na *h > Ø yaon sa gabos na tugang nin mga tataramon apwera sa Papar.
  • PMP/PSWSAB *R > *g / __ #
  • PMP/PSWSAB *aw > *ow; *ay > *oy
  • PMP/PSWSAB *iw > *uy
  • PGMUR *g- > Ø pagkatapos kan adjectival prefix na *ma-
  • PMP/PSWSAB *ə > *a sa mga silabang dae-pinal, apwera sa kapalibutan na *_Cə, na kun saen ini minareplek bilan /o/

Mga Toltolan baguhon

  1. 1.0 1.1 Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Greater Murutic". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.