Mga tataramon na Murutiko
An mga tataramon na Murutiko saróng pamilya kan kabangâ na dosenang magkaano-ano na mga tataramon na Austronesyo, na pigtataram sa norteng panlaog-kadagaan na mga rehiyon kan Borneo kan Murut asin Tidung.
| Murutiko | |
|---|---|
| Heograpikong Distribusyon | Sabah, Borneo |
| Pag-uuring panlinguwistiko | Austronesyo |
| Mga subdibisyon |
|
| Glottolog | grea1294[1] |
Mga tataramon
baguhonIniyo an mga tataramon na Murutiko (Lobel 2013):[1]
- Sentrong Murut (pinaka Murut)
Timugon Murut asin Tagol Murut
- Mga diyalektong Murut
Keningau Murut, Beaufort Murut (Binta’), Tabalunan/Serudung Murut, Selungai Murut, Sembakung Murut, Okolod, Bookan, Tanggala Murut, Paluano, Agabag/Tinggalan Murut.
- Tataramon na Tidung
Burusu, Kalabakan, Nonukan Tidong, Sesayap Tidong
Parating piggagamit asin naiintindihan an Tagol Murut kan saróng dakulang mayoridad kan mga tawo nin Murut.
Piglista man ni Lobel (2013:360) an mga tataramon na Abai Sembuak, Abai Tubu, dangan Bulusu (gabos pigtataram haraní sa banwaan nin Malinau sa Kalimantan Timur) bilan mga tataramon na Murutiko. Sa balyong-parte, pigtataram an Abai Sungai sa subangang Sabah, saróng tataramon na Paitaniko.
Lobel (2016)
baguhonPigkober ni Lobel (2016) an minasunod na Mas Dakulang mga tataramon na Murutiko, kabali an Tidong:
- Tatana
- Papar
- Murut Nabaay
- Gana
- Murut Timugon
- Murut Paluan
- Murut Tagol
- Kolod
- Sulnupang Tingalan
- Subangang Tingalan
- Murut Kalabakan
- Abai Sembuak
- Abai Tubu
- Bulusu
- Tidung Bengawong
- Tidung Sumbol
- Tidung Kalabakan
- Tidung Mensalong
- Tidung Malinau
Mga Inobasyon
baguhonPiglista ni Lobel (2013:367) an minasunod na mga inobasyong pamponolohika na Murutiko. (Tandai: nagtitindog an PSWSAB para sa Proto-Sur-Sulnupan na Sabahano, mantang nagtitindog an PMP sa Proto-Malayo-Polinesyano.)
- PMP/PSWSAB *R > *h / __ V (apwera pagkatapos kan *ə, na kun saen nakashifted na paduman sa *g sa PSWSAB). Subsekwental, an Proto-Mas Dakulang Murutiko na *h > Ø yaon sa gabos na tugang nin mga tataramon apwera sa Papar.
- PMP/PSWSAB *R > *g / __ #
- PMP/PSWSAB *aw > *ow; *ay > *oy
- PMP/PSWSAB *iw > *uy
- PGMUR *g- > Ø pagkatapos kan adjectival prefix na *ma-
- PMP/PSWSAB *ə > *a sa mga silabang dae-pinal, apwera sa kapalibutan na *_Cə, na kun saen ini minareplek bilan /o/
Mga Toltolan
baguhon- ↑ 1.0 1.1 Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Greater Murutic". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- Lobel, Jason William. 2013. Philippine and North Bornean languages: issues in description, subgrouping, and reconstruction. Ph.D. dissertation. Manoa: University of Hawai'i at Manoa.
- Lobel, Jason William. 2016. North Borneo Sourcebook: Vocabularies and Functors. University of Hawaii Press. ISBN 9780824857790
Sarong tamboan ining artikulo patungkol sa mga tataramon na Austronesyo. Makakatabang ka sa Wikipedya sa pagpoon kaining pahina.