Maria, Reyna kan mga Eskoses

Si Maria, Reyna kan mga Eskoses (Ingles: Mary, Queen of Scots) (8 Disyembre 1542 – 8 Pebrero 1587), na nabibisto man bilang Mary Stuart (pigbabaybay man bilang Marie Steuart o Mary Stewart) o Maria I kan Eskosya (Ingles: Mary I of Scotland) iyo an namumunong reyna kan Eskosya poon kan ika-14 nin Disyembre 1542 sagkod ika-24 nin Hulyo 1567 sa konsorteng reyna kan Pransiya poon ika-10 nin Hulyo 1559 sagkod kan ika-5 nin Disyembre 1560.

Mary Stuart
Pigsaladawang-kurit ni François Clouet, c. 1558–1560
Reyna kan Eskosya
Panahon kan Kapanyarihanika-14 nin Disyembre 1542 – ika-24 nin Hulyo 1567
Koronasyonika-9 nin Setyembre 1543
Suminunod kiJames V
Sinundan niJames VI
Mga RehenteJames Hamilton, ika-2ng Earl kan Arran
(1542–1554)
Maria kan Guise
(1554–1560)
Queen consort of France
Tenure10 July 1559 – 5 December 1560
Iminundagika-8 nin Disyembre 1542[1]
Palasyo nin Linlithgow, Kahadian kan Eskosya
Nagadan8 Pebrero 1587(1587-02-08) (edad 44)[2]
Kastilyo nin Fotheringhay, Kahadian kan Inglatera
Pigburol30 July 1587
Katedral nin Peterborough
28 October 1612
Westminster Abbey
Spouse
IsyuJames VI asin I
HarongStuart
AmáJames V kan Eskosya
InáMaria kan Guise
RelihiyonKatoliko Romano
PirmaMary Stuart

Si Maria, an tanging nakaligtas na lehitimong aki ni Hading James V kan Eskosya, na anom na aldaw nang nagadan an saiyang ama asin inako siya sa trono. Piggugol niya an kadaklan sa saiyang pagkaaki sa Pransya mantang an Eskosya na pinasiyahan kan mga rehente, asin kadtong 1558, pinakasalan niya an Daupin kan Pransya na si Francis. Queen consort of France si Maria gikan sa saiyang pag-sangat kaidtong 1559 sagkod kan sa saiyang pagkagadan kadtong Disyembre 1560. Balo, nagbalik si Maria sa Eskosya, pag-abot sa Leith kaidtong ika-19 nin Agosto 1561. Apat na taon pagkatapos, pinakasalan niya ining kabangang-pinsan na si Henry Stuart, Kagurangnan Darnley, asin kadtong Hunyo 1566 nagkaigwa sinda nin sarong aki na lalaki, iyo ini si James.

Kadtong Pebrero 1567, naragba an iniistaran ni Darnley sa katangaan kan pagsabog, asin nadugangan na piggadan sa hardin. Si James Hepburn, ika-4 na Earl kan Bothwell, sa pangkagabsan, pigtutubudan na na-orkestra an pagkagadan ni Darnley, alagad pinatalingkas siya sa singil kadtong Abril 1567, asin kan masunod na bulan, pinakasalan niya si Maria. Kasunod kan sarong pag-aalsa laban sa mag-agom, nakulong si Maria sa Kastilyong Loch Leven. Kaidtong ika-24 nin Hulyo 1567, napiritan siyang magdukot bilang pabor sa sarong taong gulang na aki. Matapos an sarong dai matagumpay na pagtatangka tanganing mabawi an trono, nagdulag siya paduman sa habagatan na minamawot an proteksyon sa saiyang enot na pinsan na pigtaggal, si Reyna Elizabeth I kan Inglatera.

Pig-ako minsan ni Maria an trono ni Elizabeth bilang saiyang sadiri asin pigkokonsiderar na lehitimong soberano kan Inglatera nin kadakol na mga Katolikong Ingles, kabali an mga kapartisipante sa sarong rebelyon na bistado bilang pag-aalsa kan Amihanan. An pagbubunyag ki Maria bilang sarông banta, ipig-iba siya ni Elizabeth sa manlaenlaen na mga kastilyo asin mga manor na harong sa laog kan Inglatierra. Matapos an kagwalong asin kabangang taon na paglilikay, nadugangan si Maria na nagkasala nin nagplano tanganing gadanon si Elizabeth ka'dtong 1586, asin pigpugutan nin payo kan masunod na taon sa Kastilyo nin Fotheringhay.

Puon nin Pamilya

baguhon
Family tree of Mary, Queen of Scots
James II of Scotland
James III of ScotlandMary Stewart
James Hamilton, 1st Earl of ArranElizabeth Hamilton
James Hamilton, 2nd Earl of ArranJohn Stewart, 3rd Earl of LennoxHenry VII of EnglandElizabeth of York
Claude, Duke of GuiseAntoinette de BourbonJames IV of ScotlandMargaret TudorArchibald Douglas, 6th Earl of AngusHenry VIII of England
Francis, Duke of GuiseCharles, Cardinal of LorraineMary of GuiseJames V of ScotlandMatthew Stewart, 4th Earl of LennoxMargaret Douglas
James Stewart, 1st Earl of MorayMary, Queen of ScotsHenry Stuart, Lord DarnleyEdward VI of EnglandMary I of EnglandElizabeth I of England
James VI and I

Hilingon man

baguhon

Mga pambitis na tala

baguhon
  1. Sinabi ni Obispo John Lesley na ipinangaki si Maria kadtong ika-7, alagad inangkin ni Maria asin John Knox an ika-8, na siyang aldaw nin kapistahan kan Immaculate Conception kan an Birheng Maria (Fraser 1994, p. 13; Wormald 1988, p. 11).
  2. Mantang an naglipat an Europeong Katoliko sa Bagong Estilo na Gregoryanong Kalendaryo kadtong ika-1580, nagmantinir an Inglatierra asin Eskosya sa Gurang na Estilong kalendaryo ni Julian sagkod 1752. Sa artikulong ini, mga petsa bago an 1752, iyong nasa Gurang na Estilo, apwera na an mga taon na ipigpapalagay na magpoon sa ika-1 kan Enero kaysa sa Marso 25.

Mga toltolan

baguhon

Mababasa pa lalo

baguhon

Mga Panluwas na takod

baguhon
Plantilya:S-roy
Maria, Reyna kan mga Eskoses
Iminundag: ika-8 December 1542 Nagadan: 8 February 1587

Plantilya:S-reg

Suminunod ki
James V
Reyna kan Eskosya
1542–1567
Sinundan ni
James VI
Suminunod ki
Catherine de' Medici
Queen consort of France
1559–1560
Bakante
Title next held by
Elisabeth kan Austria