Si Manuel Salazar (12 Peb. 1898 - 1 Enero 1974) sarong parasurat sa Bikol, maestro, peryodista, asin notario publico. Namundag sya sa Malinao, Albay alagad nag-pamilya asin nagerok hanggan kagurangan sa banwaan kan Bombon, Camarines Sur.

Agi-agi nin buhay

baguhon

Siya aking bogtong asin na-ilo sadit pa. Nagdakula sa saiyang tiyoon na si Ambrosio 'Busoy' Salazar, na an orosipon mahusay na pintor asin iskultor, asin ini nakapangagom sa sarong taga-Malinao, Albay, si Lutgarda Bufete. An tiyoon niyang Ambrosio mestisong Kastila daa, lampyagaw, asin may bulagaw na mata. Magsingaki sinda ni Antonio Salazar, saro man na parasurat, ta ini aki ni Ambrosio. Pareho sinda nagdarakula sa Malinao. Dawa ngani si Ambrosio namundag sa Pili, Camarines Sur siya (Ambrosio) nag-estar na sa Malinao poon kan naagom niya si Lutgarda.

Alagad, an relasyon kan sinasabing mag-singaki iyo an bersyon kan aki niyang si Milagros. Susog sa librong The Bicol Region Directory an tunay na magurang ni Manuel iyo sinda Angel Bufete asin Ciriaca Bufete. Kun siring, pwedeng nailong lubos si Manuel sa tunay na magurang, Kaya, nagima'tan ni Milagros na nagdakula si itay niya ki Ambrosio mala ta sa pag'ampon an dinara na niyang apelyido Salazar, bakong Bufete. Bakong malinaw totoo kun anong relasyon ni Lutgarda, agom ni Ambrosio, ki Angel Bufete.

Kun napano ta napadpad si Manuel sa Bombon dahel ta nagtataga bakasyon siya sa kumbento kan Simbahan sa Bombon ta nataon an kura paroko duman iyo si Fr. Santiago Bufete na tugang kan Lutgarda. Si Manuel magpapadion asin madali nang magkantang Misa kan napusoan niya asin padagos naagom an tagaBombon na si Eduviges Pelausa y Adorna (17 Okt. 1903 - Peb. 1976), na an edad 17 anyos pa sana kan saiyang inagom.

Nin huli kaini, sa Bombon na siya nagestar. An pagsasaro ninda nagbunga nin 16 na aki: Salvacion, Jose(+), Salvador(+), Honesto(+), Manuel, Jr (+), Benjamin (+), Cecilia, Mercedes, Milagros, Calixto (+), Grace (+), Ruth (+), Consejo(+), Angustias, Carlos, asin Angelita. Tolo kaini omboy pa nagkagaradan.

Sabi kan aki niyang si Milagros Salazar na balo ki Calixto Bersabal, an ama niya binabansagan na "Botete" ta hababa sana (5 pie sana) asin dakula an tulak. Maray na pintor, nag-adal nin kurso sa abogasya alagad dai natapos. Maray man sa kastila palibhasa uminadal sa Seminario Conciliar de Nueva Caceres. May halipot na panahon nagtokdo siya nin Espanyol sa San Juan de Letran.

Palibhasa may inadalan sa ley, nagin hanapbuhay an pagnotario asin paggibo nin mga dokumento legal. Nin huli ta mahilig sa pagtotokda' man , na gamit an tataramon na Bikol, amot nanggad an nasurat niya asin napalagda' na mga komposisyon, mga rawitdawit, mga nobela na an iba pinalis hale sa Kastila.

Sinasabing maray an pakiki-iba niya sa mga prominenteng tawo na mga tagaNaga asin saiya nganing karamas-ramas an mga ini. Sabi kan aki niya, mga amigo intimo niya asin kliyente an gurang na Bichara, mga Centenera, an sarong Dr. Florentes asin si Gob. Gabriel Prieto na iyo ngani an nagtubong kan aki niyang si Concejo.

Edukasyon

baguhon

Si Manuel nag'elementarya sa Escuela de P. Capuchino sa Tabaco, Albay. Hag'adal pa man siya sa Philippine Normal School asin Manila High School asin sa Post Telegraph School, gabos ini sa Manila. Siring man nag'entra siya sa Escuela de Derechos sa Manila. Ultimo niyang piglaogan iyo an Seminario Conciliar de Nueva Caceres igdi sa Nueva Caceres, ngonyan ciudad na kan Naga.

Trabaho

baguhon

Nagin siyang Telegraph Operator sa munisipyo kan Legazpi. Dangan nagin siyang Postmaster/Telegraph Operator sa Sipocot. Nagin man siyang Prinsipal sa Paracale High School, ahente sa mga negosyo sa Manila, asin notario publico.

Mga Sinurat Niya

baguhon

Aktibo siyang taga ambag nin mga artikulo, mga rawitdawit asin mga pinalis na mga obra haleng Kastila asin mga artikulo man ngani na Ingles, sa mga magasin asin mga peryodiko igdi sa Naga arog kan Sanghiran Nin Bikol, Bikolana, Bicolandia na igdi contriburting editor siya, Bicol Star, asin iba pa. Nagpalagda man siya nin mga librito sa Cecilio Press na siya an kag-autor. Kan pinapalagda na kan Cecilio Press an Kalendariong Bikol, minsan nagin siyang editor kaini.

Siya an kagsursat kan Trunco el Mundo: agui-agui kan religion bago mag-abot si Jesucristo na ipag-aawit (Cecilio Press, 82 p, 1959). [1]

Ginunuan

baguhon
  • Pahayag asin osipon ni Milagros S. Bersabal, aki ni Manuel Salazar; taga-Bombon, Camarines Sur (June 10, 2008)
  • Pahayag asin osipon ni Oriel "Rolly" S. Buatez, taga-Bombon, Cam. Sur (aki ni Felicidad Salazar na tugang ni Antonio Salazar) Sabi niya nagdakula man siya ki Lolo Busoy (Ambrosio Salazar) niya. (Enero 2, 2009)
  • Retrato ni Manuel Salazar sinapi sa: The Bicol Region Directory. Publisher: Valentin de Niña Lazarte.Vol. 1. 1936. Commonwealth Press, Inc. Manila.

Toltolan

baguhon
  1. Realubit, Maria Lilia. Bikol Collection. Filipiniana Section. UP Library.