Austronesyong pagkakalinyada

(Nakatukdo hali sa Linyadang Austronesyo)

Plantilya:Linguistic typology topics

An Austronesyong pagkakalinyada, o bisto sa Philippine-type voice system, sarong taypolohikal na unusual na klase kan morposintaktikong pagkakalinyada na kun saen "pwede an sarong argumento na markahon bilang sarong espesyal na relasyon sa berba"[1]. Napapalaog an espesyal na relasyon na ini sa saiyang sadiri bilang boses nin affix sa berba na tumutugon sa pangngaran (i.e., an subheto) sa parehong parirala o klosa na kun mamarkahan para sa partikular na kaso o nahiling sa pribileheyong posiyon nin estrukural sa pagitan kan klosa o pareho.

Bisto an Austronesyong pagkakalinyada sa mga tataramon kan Filipinas, alagad nahihiling man ini sa mga tataramon na Pormosano, dangan sa Borneo, Norteng Sulawesi, asin Madagaskar, asin pig'aayos'utro para sa ginikanan kan mga tataramon na Proto-Austronesyo.

An mga halimbawa[2] sa irarom, iyo an Proto-Austronesyo. Nagpapahiling an Asterisks nin rekonstruksyon. Nakabutuâ sa kulay pula na teksto an boses nin affix sa berba, samántalâ nakabutuá sa underlined bold italics an subheto, kun saen pinipilí an affix,. May apát na boses an igwa sa pigsasaayos-otro para sa Proto-Austronesyo: Agent Trigger, Patient Trigger, Locative Trigger and Instrument Trigger.

(1) Agent Trigger
K‹um›aen   Semay   Cau.
AT›kakan malutô lalaki
"Nagkakakan nin malutô an lalaki."
(2) Patient Trigger
Kaen-en   nu   Cau   Semay.
Kakan-PT ERG lalaki malutô
"Nagkakakan an lalaki nin malutô."
(o "Kinakan kan lalaki an malutô.")
(3) Locative Trigger
Kaen-an   nu   Cau   Semay   Rumaq.
eat-LT ERG lalaki malutô harong to
"Nagkakan nin malutô an lalaki sa harong."
(o "Kinakan kan lalaki an malutô sa harong.")
(4) Instrument Trigger
Si-kaen   nu   Cau   Semay   lima-ni-á.
IT-kakan ERG lalaki malutô kamot-GEN-3SG
"Nagkakakan nin malutô an lalaki na kaiba sa saiyang kamot."
(o "Kinakan kan lalaki i an malutô na kaiba sa saiyangi kamot.")

Patanid

baguhon

Glosses

baguhon

Uni an listahan kan abbreviations na piggagamit sa glosses:

1   panginotang persona     DET   paratukoy     M   panlalaki
2   panduwahang persona     DIR   direktang kaso     NAT   non-agent trigger
3   pantolohang persona     ERG   ergatibong kaso     NMLZ   nominalizer
ACC   akusatibong kaso     F   pambabaye     OBL   pahilig na kaso
AN   animado     GEN   genitibong kaso     PL   pandarakulan
ASP   aspeto     GT   goal trigger     PREP   preposisyon / pan-ukol
AT   agent trigger     INAN   mayong animado     PT   patient trigger
AUX   pantabang na berba     IND   bakong direktang kaso     RL   realis mood
BT   benefactive trigger     INDF   mayong depinido     RT   reason trigger
CT   circumstantial trigger     IT   instrument trigger     SG   saroan / pansaroan
DEF   depinido     LT   locative trigger     TR   transitibo

Mga panluwas na talá

baguhon
  1. Blust (2013), page 436.
  2. Taken from Blust (2013)'s examples in Table 7.2, (a) sentences. Glosses and translations modified for the Wikipedia article.