Libya

An Libya (Arabiko: ‏ليبيا‎ Lībiyā, Nafusi: Libya) sarong nasyon sa ronang Maghreb kan Norte Aprika. Napapagdolonan ini kan Dagat Mediterraneo sa amnayan, nag'aatubang sa Ehipto sa subangan, kan Sudan sa solnopan subangan, kan Tsad asin Niger sa habagatan, kan Algeria saka Tunisia sa solnopan. An kabesera kaini iyo an Tripoli.

Bandera kan Libya

An mapa kan kontinente nin Aprika kun saen ipinapaheling an kinamomogtakan kan Libya

An detalyadong mapa kan Libya

Resulta kan 2011 Libyanong pag'aalsa, igwa ngonyan nin duwang pwersa na pareho naghihinako na iyo siya an opisyal na gobyerno kan Libya. An rehimen ni Muammar Gaddafi na inaapod an Libya bilang Great Socialist People's Libyan Arab Jamahiriya, nagkokontrol kan Tripoli asin kadakulan kan parteng solnopan kan banwang Libya. An National Transitional Council of the Libyan Republic na pinamamayohan ni Mustafa Abdul Jalil na nagkukuta sa Benghazi asin kontrolado an haros enterong parte kan subangan na kabtang kan banwang Libya. An Pransya asin Portugal pinagbisto na an Council na ini komo iyo an solong "lehitimong representante" kan Libya.

An Libya, na may hiwas na haros 1,800,000 kilometro kwadrado (700,000 mi kw.), igwang populasyon na 6.4 milyon katawo. Huli sa hiwas kaini, ini na an ika-4 na pinakadakulang banwa sa Aprika, asin ika-17 pinakadakula sa bilog na kinaban. An saiyang kabesara, an Tripoli, eenerokan nin 1.7 milyon katawo. Nababanga an Libya sa tolong tradisyonal na kabtang: an Tripolitania, Fezzan, asin Cyrenaica. Ini an ika-10 sa reserba nin asayti asin ika-17 sa produksyon nin petrolyo sa kinaban.

Kapangganahan kan mga rebelde

Arkeolohiya sa Sabratha, Libya

Pakalihis nin walong bulan na pakikilaban sa pwersa ni Gaddafi, an mga rebelde katapostaposi iyo an nanaog asin nasakop an ultimong banwang nakipagnosnosan na husto sa mga rebelde, an Sirte. An Sirte iyo an banwang namundagan ni Gaddafi na kumbaga balwarte niya, asin igdi naghuros, nagtipon an mga tauhan niya sa ultimong pagtindog asin pagsabat sa naglusob na mga rebelde. Mala ta an duwa niyang aki kadamay niya sa pakilaban, si Mutassim asin si Saif al-Islam. Si Mutassim nagadan na, si Saif al-Islam dai nakukua asin si Gaddafi na nagdulag hinulbot sa kanal nin imburnal lugadan pero buhay. Dai pa maisihan kun siya tuyong binadil kan mga nagdurusmog saiya o nahagop nin bala kan sarabayan nagpapurotokan daa an duwang magkalaban na pwersa.

Kan Oktobre 23, 2011, idineklara ni Mustafa Abdul Jalil, lider kan National Transitional Council (NTC) an pagkakatalingkas kan bilog na Libya sa diktadura