Kapuruan nin Krakatoa

An Kaiislahan o Kapuruan nin Krakatoa sarong sadit na dai pa naiirukan na kapuruan kan mga isla nin bulkaniko na naporma kan estratobulkan na Krakatoa na mahihiling sa Itiot nin Sunda, mahihiling sa tanga kan urog na kadakulang isla nin Haba asin Sumatra. Kadtong 2018, binibilog an kapuruan nin apat na panginot na isla: Verlaten (aka Sertung), Lang (aka Rakata Kecil, o Panjang), Rakata, asin an sa ngunyan na aktibong bulkan na Anak Krakatoa. Magkasaro, an mga isla, parte kan sistema nin arko nin isla na minukna kan amihanan-subangan na subduksyon kan Plato nin Indo-Australyano. Bilang parte kan sarong dinamikong sistema nin bulkan, padagos na nabago an mga isla sa bilog na naitala na kasaysayan, urog na kan pagtuga kan Krakatoa kadtong 1883.

Kapuruan nin Krakatoa

An tanawon kan kapuruan nin Krakatoa sa satelityo, na yaon an Anak Krakatoa sa tahaw.
Kapuruan nin Krakatoa
Heograpiya
Kinamumugtakan	Itiot nin Sunda
Tagboan	6.102°S 105.423°E / -6.102; 105.423
Kabuuhang mga isla	4
Administrasyon
Indonesya

Sa pulitika, an kapuruan nin Krakatoa, yaon sa pamamayo kan probinsiya nin Lampung kan Indonesya, asin parte kan Nasyunal na Parke nin Ujung Kulon.

Heolohiya

An pagbabago sa topograpiya pagkatapos kan pagtuga kan 1883

Kadagdagan na impormasyon: Krakatoa

Sarong aktibong estratobulkan an Krakatoa na nakamugtak sa Indonesya, asin nakahigda sa purong sulnopan na gilid kan Pasipiko na Singsing nin Kalayo. Midbid an Krakatoa na sarong makusogon na bulkan, kun sain saro an pagtuga kaini kan 1883 sa mga pinakanakagagadan asin pinaka mapanraot na pangyayari sa bulkan sa gabos nin naitala na kasaysayan.

Heograpiya

Mga sa ngunyan na isla

• Isla nin Verlaten (aka Sertung) – An Verlaten, sarong medyo hababang isla na igwang bulod sa tahaw. Apwera sa pirang saradit na pagbagsak sa habagatan-subangan (pinakaharani sa panginot na isla nin Krakatoa), nagdusa an Verlaten nin kadikit na danyos kadtong pagtuga kan 1883. Imbes na, nagdakula ini nin haros 3 ka honga sa lugar huli ta sa pagkahulog nin pumice, dawa na an kadaklan sa nakua, marikas na natanggal. Pagkatapos kan pagtuga kadtong 1883, nagkaigwa nin hababang spit kan daga an Verlaten sa amihanan-subangan na may brackish na danaw harani sa puro. An danaw na ini, nagin sarong waterfowl haven, alagad poon kaito, naraot kan erosyon nin ukol.
• Isla nin Lang (aka Lesser Krakatoa, o Panjang) – Lang, sa kabaligtadab, medyo mabulod ini. Dai man masyado ini na nagdusa kadtong 1883 na pagtuga; nagdakula talaga ini sa lugar gikan sa kadakulaon na pagbagsak nin pumice, dawa na kadaklan sa kadugangan na lugar, naanod sa laog nin pirang taon.
• Rakata (aka Dakulang Krakatoa) – Igwang langkaw na 813 metro (2,667 ft), ini an pinakadakula asin pinakahabagatan sa tolong bulkan na nagbibilog sa nawasak na isla kan "Krakatoa" (an iba iyo an Danan asin Perboewatan) asin iyo sana an dai nawara sa pagtuga kan 1883. Arog pa man kaito, nawara an amihanan na kabanga kan Rakata sa pagtuga na idto, na nawalat sana an kahabagatan na kabanga kaini. An nakalantad na talampas, medyo kamangnomangno sa paghiling, medyo sarong dakulang nakalantad na dike na nagtatapos sa sarong dakulang lentikular na ekstruksyon sa tahaw kan haros patindog na talampas. An tampok, inaapod na "an Mata kan Krakatoa."
• Anak Krakatoa – Kasunod kan pagtuga kadtong 1883, An lava dome kan Krakatoa, yaon nang gayo sa irarom kan ibabaw nin kadagatan. Arog pa man kaito, kadtong Disyembre 1927, sarong pagtuga an nagresulta sa sarong bagong isla na nagsangat sa ibabaw kan linya nin tubig. An mga pagtuga sa inot, pumiso asin abo, asin an isla na idto dangan an duwang nagsunod na isla, marikas na natanggal kan dagat. Dai nahaloy, an ikaapat na isla na pinangaranan na Anak Krakatau (an boot sabihon "aki ni Krakatoa" sa Indo) an nagpasa sa tubig kan Agosto 1930, asin nagkawsa nin mga sulog nin lava ning mas marikas ikan sa pwedeng maraot kan mga alon.

Mga dating isla

• Poolsche Hoed (Olandes: "Kopyang Polish") – sarong dating sadit na magapong puro sa tanga kan Isla nin Krakatoa asin Isla nin Lang, na naraot kadtong 1883 na pagtuga. Garo gikan an pangaran sa hitsura kaini poon sa dagat: sarong matarom na anggulong punto, arog kan mga gurang na istilong kopya na isinusulot kan Polish.
• Calmeyer (nugad binibiaba na Calmejer) – sarong dating isla na minukna hali sa mga produktong bulkan gikan sa pagtuga kan Krakatoa kadtong 1883, sa Sebesi Channel sa tabga kan Isla nin Krakatoa asin Sebesi, na medyo mababaw na lugar (mga 20 metro bago an pagtuga). An Calmeyer, medyo mas halangkaw ikan sa Steers, sa haros 6.5 metro sa pinakahalangkaw na lugar. An duwa imbes na, marikas na napara sa paagi kan paghiro kan alon; Nabanga an Calmeyer sa dai-malagpas sa kabangang dosenang sararadit na pulo sa oras kan pagbisita ni Rogier Verbeek kadtong Oktubre 1883, asin nawala sa laog kan duwang taon. Yaon pa man nanggad an mga sandbank na may mga pangaran.
• Steers (isla) – sarong dating isla na namukna gikan sa mga produktong bulkan hali sa pagtuga kan Krakatoa kadtong 1883, yaon ini sa Sebesi Channel sa tanga kan Isla nin Krakatoa asin Sebesi. Medyo mas dakula an Steers sa duwa, alagad dai masobra sa tolong metro sa itaas kan linya nin tubig. Imbes na, marikas sindang napara kan paghiro nin alon, asin nawara sa laog kan duwang taon. Yaon pa nanggad an mga sandbank na may mga pangaran.

Galerya

Mga mapa asin mga potograpiya kan Kapuruan nin Krakatoa

• 
  Mapa kan Itiot nin Sunda, Indonesya
• 
  Mapa nin ebolusyon kan Kapuruan nin Krakatoa, sa tanga kan 1880 asin 2005
• 
  Pagkamundag kan Anak Krakatoa kan c.1928
• 
  Mapa nin biyoheyograpikal (Pranses) kan katinanuman sa Kapuruan nin Krakatoa kan 1992

Hilingon man

• Sebesi

Mga toltolan

• Simkin, Tom and Richard S. Fiske (1983). Krakatau, 1883—the volcanic eruption and its effects. Smithsonian Institution Press. ISBN 0-87474-841-0. 
• Rupert Furneaux (1964). Krakatoa. Prentice-Hall. ISBN 1111751633. 
• Quammen, David (1996). The Song of the Dodo: Island Biogeography in an Age of Extinctions. New York: Simon & Schuster. pp. 141–151. ISBN 0-684-82712-3.