Tataramon na Ilokano
Ilokano (ibang apod: Ilocano, Iluko, Iloco asin Iloko) an ikatolo sa pinaká pigtataram na tataramon sa Filipinas.
| Ilokano | |
|---|---|
| Subong sa | Filipinas |
| Rehiyon | Amihanan na Luzon |
Subong na mga parataram | 7.7 milyon, mga 2.3 milyon bilang ika-2ng tataramon = 10 milyon |
| Latin (Filipino); Nakasurat sa Baybayin kan panahon | |
| Mga kodigo nin tataramon | |
| ISO 639-2 | ilo |
| ISO 639-3 | ilo |
 Pinapulang kabtang kan mapa nin Filipinas kun saen lakop asin nangingimbabaw an tataramon na Iluko | |
Kaano-ano kan ini an mga tataramon na Indonesian, Malay, Fijian, Maori (kan New Zealand), Hawaiian, Malagasy (kan Madagascar), Samoan, Tahitian, Chamorro (kan Guam asin ang Northern Mariana Islands), Tetum (kan East Timor) asin Paiwan (kan Taiwan) nin huli ta tataramon na Austronesyo man ini.
Panginot na ekspresyon
baguhonAn Ilokano nagpapahiling nin T-V distinksyon.
| Bikol Sentral | Ilokano |
|---|---|
| Iyo | Wen |
| Dae | Saan
Haan (barayti) |
| Kumusta ka?
Kumust kamo? (Igwang galang asin pandakulan) |
Kumustaka?
Kumustakayo? (Igwang galang asin pandakulan) |
| Marhayong aldaw | Naimbag nga aldaw.
Naimbag nga aldawyo. (Igwang galang asin pandakulan) |
| Marhay na aga | Naimbag a bigatmo.
Naimbag a bigatyo. (Igwang galang asin pandakulan) |
| Marhay na hapon | Naimbag a malemmo.
Naimbag a malemyo. (Igwang galang asin pandakulan) |
| Marhay na banggi | Naimbag a rabiim.
Naimbag a rabiiyo. (Igwang galang asin pandakulan) |
| Ano an pangaran mo?
Ano an saimong pangaran? Anong ngaran mo? |
Ania ti naganmo? (madalas kinontrata sa Aniat' nagan mo? o Ana't nagan mo)
Ania ti naganyo? |
| Nasaen an banyo? | Ayanna ti banio? |
| Dae ko maintindihan | Saanko a maawatan/matarusan.
Haanko a maawatan/matarusan. Diak maawatan/matarusan. |
| Padangat taka
Padangat ko ika
|
Ay-ayatenka.
Ipatpategka. |
| Pasensiya na. | Pakawanennak.
Dispensarennak. |
| Dios mabalos.
Salamaton |
Agyamannak apo.
Dios ti agngina. |
| Paaram
Mahale na ako |
Kastan/Kasta pay. (Sagkod giraray) Sige. (Oke. Padagos.) Innakon. (Mahale na) Inkamin. (Mahale na kita) Ditakan. (Humalat) |
Mga bilang
baguhonNaggagamit nin duwang sistemang pamilang an ilokano, an saro katutubó dangan an saro iyo an sa espanyol.
| 0 | ibbong awan (lit. mayo) |
sero, wará, mayó |
| 0.25 (1/4) | pagkapat | kuatro |
| 0.50 (1/2) | kagudua | mitad |
| 1 | maysa | uno |
| 2 | dua | dos |
| 3 | tallo | tres |
| 4 | uppat | kuatro |
| 5 | lima | singko |
| 6 | innem | sais |
| 7 | pito | siete |
| 8 | walo | otso |
| 9 | siam | nuebe |
| 10 | sangapulo (lit. sarong grupo nin sampolo) | dies |
| 11 | sangapulo ket maysa | onse |
| 20 | duapulo | bainte |
| 50 | limapulo | singkuenta |
| 100 | sangagasut (lit. Sarong grupo nin gatos) | sien, siento |
| 1,000 | sangaribo (lit. Sarong grupo nin ribo) | mil |
| 10,000 | sangalaksa (lit. Sarong grupo nin sampulong ribo) | dies mil |
| 1,000,000 | sangariwriw (lit. Sarong grupo nin sarong milyon) | milion |
| 1,000,000,000 | sangabilion (Amerikanong Ingles, bilyon) | bilion |
Toltolan
baguhonMga panluwas na takod
baguhon- Ethnologue entry for Ilokano
- Bansa.org Ilokano Dictionary Archived 2020-04-14 at the Wayback Machine.
- Ilocano.org A project for building an online Ilokano dictionary. Also features Ilokano songs, and a community forum.
- Ilocano: Ti pagsasao ti amianan - Webpage by linguist Dr. Carl R. Galvez Rubino, author of dictionaries on Iloko and Tagalog.
- Iluko.com Archived 2019-05-12 at the Wayback Machine. popular Ilokano web portal featuring Ilokano songs, Iloko fiction and poetry, Ilokano riddles, and a lively Ilokano forum (Dap-ayan).
- mannurat.com blog of an Ilokano fictionist and poet written in Iloko and featuring original and Iloko fiction and poetry, literary analysis and criticism focused on Ilokano Literature, and literary news about Iloko writing and writers and organization like the GUMIL (Gunglo dagiti Mannurat nga Ilokano).
- samtoy.blogspot.com Archived 2020-08-01 at the Wayback Machine. Yloco Blog maintained by Ilokano writers Raymundo Pascua Addun and Joel Manuel
- Austronesian Basic Vocabulary Database
- dadapilan.com Archived 2007-02-16 at the Wayback Machine. - an Iloko literature portal featuring Iloko works by Ilokano writers and forum for Iloko literary study, criticism and online workshop.
