Etanol

An etanol (Ingles: ethanol, ethyl alcohol), inaapod man na granyulang alkohol, inumong alkohol, ispirito, o simple bilang alkohol, iyo sarong organikong kimikal na kompuwesto. Ini iyo sarong simpleng alkohol na may kimikal na pormula na C₂H₆O. An pormula pwede man masurat bilang CH₃-CH₂-OH o C₂H₅OH (sarong ethyl na grupo na nakasugpon sa hydroxyl na grupo), sagkod pigpapalipot man bilang EtOH. An etanol iyo sarong bolatilo, marikas magkalayo, mayong kulay na likido na may kadikit na karakter na parong. Ini iyo sarong sikoaktibo na substansya, rekreaksyunal na druga, sagkod an aktibong salak sa mga inumong alkoholiko.

Etanol

Mga pagsaladawan nin etanol: bilog na istraktural na pormula, iskeletal na pormula, ispasyong pagpano na modelo, sagkod an bola asin istik na modelo

An etanol iyo natural na nahihimo sa paagi nin permentasyon kan asukar gamit an yeast o sa petrokimikal na proseso arug kan "ethylene hydration". Igwa man ini nin aplikasyong medikal arug kan pagigin antiseptiko sagkod disinpektant. Piggagamit man ini bilang kimikal na panunaw sagkod sa sintesis nin mga organikong kompuwesto. An etanol iyo saro man na alternatibong panggatong na ginikanan.

Etimolohiya

An Ethanol iyo an sistematikong ngaran na pigtawan kahulugan nin International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) para sa sarong kompuwesto na igwang alkyl na grupo kaiba an duwang karbon na atomo (prefix “eth-”), na igwang sarong sugpon sa tahaw ninda (infix “-an-”), na nakasugpon man sa functional group na −OH (suffix “-ol”).

An “eth-” na prefix sagkod an “ethyl” sa “ethyl alcohol” orihinal na gikan sa ngarang “ethyl” na pigtao kaidtong 1834 sa grupo na C₂H₅ − ni Justus Liebig. Namokna niya an taramon hale sa Alemanong ngaran na Aether kan kompuwestong C₂H₅-O-C₂H₅ (harus inaapod na “ether” sa Ingles, mas ispesipikong inaapod na “diethyl ether”). Segun sa Oxford English Dictionary, an Ethyl iyo sarong kontraksyon kan Suanoy na Griyego na αἰθήρ (aithḗr, “ibabaw na ere”) sagkod an Griyegong taramon na ὕλη (hýlē, “substansya”).

An ngarang ethanol iyo namokna bilang sarong resulta nin resolusyon sa International Conference on Chemical Nomenclature na nagdurar kaidtong Abril 1892 sa Geneva, Switzerland.

Kimika

An etanol na nagkakalayo kabale an depiksyon kan ispektrum kaini

Kimikal na pormula

An etanol iyo sarong 2-karbon na alkohol. An molekular na pormula iyo CH₃CH₂OH. A alternatibong notasyon iyo CH₃−CH₂−OH, na nagpapahiling na an karbon kan sarong methyl na grupo (CH₃−) iyo nakasugpon sa karbon nin sarong methylene na grupo (−CH₂–), na nakasugpon sa oksiheno nin hydroxyl na grupo (−OH). Ini iyo sarong konstitusyonal na isomer kan dimethyl ether. An etanol iyo minsan pigpapalipot bilang EtOH, na minagamit nin organikong kimika na notasyon na nagrerepresenta sa ethyl na grupo (C₂H₅−) kaiba an Et.

Pisikal na karakter

An etanol iyo sarong bolatilo, mayong kulay na likido na igwang kadikit na parong. Nasusulo ini na minaluwas nin mayong aso asin asul na kalayo na dae pirmi nahihiling sa normal na liwanag. An pisikal na karakter kan etanol iyo primerong naguguno sa presensya kan hydroxyl na grupo kaini sagkod sa pagigin halipot kan karbon na kadena kaini. An hydroxyl na grupo kan etanoliyo kayang magpartisipar sa sugpunang hidroheno, na minatao saiya nin mas malapot sagkod mas hababang bolatilo kaysa sa mas dae-polar na mga organikong kompuwesto nin kaparehong molekular na gabat, arug kan propane.

Kagamitan

Antiseptiko

Sarong etanol na may gradong USP na gagamiton para sa laboratoryo

An ethanol iyo piggagamit sa mga medikal na pamunas sagkod kadaklan sa antibakteryal na panhugas nin kamot huli sa epekto kaini laban sa mga bakterya sagkod fungi. Piggagadan kan etanol an mga mikroorganismo sa paagi nin pagtunaw kan saindang membrane lipid bilayer sagkod denaturing kan saindang mga protina, asin iyo epektibo laban sa kadaklan nin bakterya asin fungi sagkod mga birus. Pero, ini iyo dae-epektibo laban sa mga bacterial spores, asin pwede man pakusugon gamit an hydrogen peroxide.

An solusyon nin 70% etanol iyo mas epektibo kaysa sa purong etanol huli ta an etanol naglalaom sa mga molekula nin tubig para sa optimong antimikrobyal na aktibidad. An purong etanol pupuwedeng disganaron an mga membrane kan mikrobyo, pero dae ninda magagadan an mga ini, huli ta an alkohol iyo dae masasakop nin bilog an nasambit na membrane. An etanol pwede man gamiton bilang sarong disinpektant sagkod antiseptiko huli ta nagkakawsa ini nin pagkapaha sa mga selula sa paagi nin pagraot sa osmotikong balansiya sa mebrane kan selula, kaya an tubig minahale sa selula na matao nin kagadanan digdi.

Rekreasyunal

Bilang sarong depressant sa sentral na sistemang nerbo, an etanol iyo saro sa mga pinakanakokonsumo na sikoaktibong druga.

Maski ngani an alkohol igwang sikoaktibong karakter, ini iyo madaling hanapon sagkod legal na nabebenta sa kadaklan nin mga nasyun. Alagad, may mga ley na nagreregula sa pagbenta eksportasyon/ importasyon, taksasyon, paggibo kaini, pagkonsumo, asin posesyon nin mga inumong alkoholiko. An pinakabistong regulasyon iyo an pagbabawal sa mga menor-de-edad.

Panggatong

An pinakadakulang solamenteng gamit nin etanol iyo an pagigin panggatong sa mga makina. An Brazil sa partikular iyo naglalaom sa paggamit nin etanol bilang sarong panggatong, huli ta sinda saro sa mga nangengenot na paragibo nin etanol. An gasolina na nabebenta sa Brazil iyo igwang dae mababa sa 25% anhydrous na etanol. An hydrous na etanol (harus 95% etanol sagkod 5% tubig) iyo pwedeng magamit kan 90% nin mga bagong kotse na nagagasolinahan sa nasyun. An Brasilyanong etanol iyo namomokna hale sa tubo sagkod nanutaran sa halangkaw na karbonong sekwestrasyon. An US sagkod an nagkapirang mga nasyun nangengenot sa paggamit nin E10 (10% etanol, minsan bistado bilang gasohol) asin E85 (85% etanol) etanol/gasolina na pinagsalak.

Mga halimbawa sa komersyo

• 
  Serbesa
• 
  Bioethanol
• 
  Sake
• 
  Denatured ethanol

Hilingon man

• Permentasyon
• Serbesa
• Sake

Iba pang babasahon

• Boyce, John M; Pittet, Didier (2003). "Hand Hygiene in Healthcare Settings". Atlanta, Georgia, United States: Centers for Disease Control.  .
• Onuki, Shinnosuke; Koziel, Jacek A.; van Leeuwen, Johannes; Jenks, William S.; Grewell, David; Cai, Lingshuang (June 2008). Ethanol production, purification, and analysis techniques: a review. 2008 ASABE Annual International Meeting. Providence, RI. Retrieved 16 February 2013. 
• "Explanation of US denatured alcohol designations". Sci-toys. 
• Lange, Norbert Adolph (1967). John Aurie Dean, ed. Lange's Handbook of Chemistry (10th ed.). McGraw-Hill. 

Panluwas na takod

• Alcohol (Ethanol) at The Periodic Table of Videos (University of Nottingham)
• International Labour Organization (Pangkaligtasan na impormasyon)
• National Pollutant Inventory – Ethanol Fact Sheet
• CDC – NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards – Ethyl Alcohol
• National Institute of Standards and Technology (Kimikal na data manungod sa etanol)
• Chicago Board of Trade bareta sagkod data sa komersyo para sa futuro nin etanol
• Kalkulasyon kan vapor pressure, liquid density, dynamic liquid viscosity, surface tension nin ethanol
• Ethanol History (Uusipon kan etanol)
• ChemSub Online: Ethyl alcohol
• Industrial ethanol production process flow diagram using ethylene and sulphuric acid