Rupert Murdoch

Si Keith Rupert Murdoch (namundag, Marso 11, 1931) sarong Australyanong Amerikano may mga pagrorogaring asin negosyo sa industriya nin media. Siya ngonyan an Pamayo sa Hunta Direktiba asin nagpapadalagan kan News Corporation.

Si Rupert Murdoch

Nagpoon sa sarong peryodiko sa Adelaide, si Murdoch nansakop asin nagtogdas nin ibang mga publikasyon pa sa Australya, dangan naglayap an News Corporation sa Reyno Unido, sa Estados Unidos, asin sa ibang merkado nin medium sa Asya. Dawa siya sa Australya kan mga 1950 nagpoon nag'entra sa telebisyon, ini pinabarakal niya asin an mga intereses kan News Corp. niya ngonyan yaon pa sa prensa ta may mga reglamento sa Australya na ipinapangalad an pagsadiri nin ibang interes sa ibang media. An enot na paglaog niya sa negosyo nin telebisyon iyo sa EU kun saen minukna niya an Fox Broadcasting Company kan 1986. Kan mga 2000, nagin siyang nangengenot na kagpohonan sa satelayt telebisyon, sa industriya nin pelikula asin sa Internet. Padagos binakal niya pa an sarong respetadong peryodiko na pangnegosyo, an The Wall Street Journal.

Si Rupert Murdoch nalista nin tolong beses sa Time 100 bilang saro sa pinaka maimpluensyang tawo sa kinaban. Siya man naranggo na ika-13 mapangyareng tawo sa kinaban sa lista kan 2010 Forbes The World's Most Powerful People. Bilang igwang asset na naghahalagang EU$6.3 bilyon, siya nataya' na ika-117ng mayamanon sa mga mayaman sa bilog na kinaban

Kaamayan kan buhay

Si Keith Rupert Murdoch pinangaki sa Melbourne, Australya, an iyo'iyong aki ni Sir Keith Murdoch asin ni Elizabeth Joy (nee Greene). Kan mga panahon na iyan, si ama niya sarong dakulang kagrogaring nin sarong rehiyonal na peryodiko sa Melboune, asin bunga kaini an pamilya ninda nagin mayamanon. Si Murdoch tunay na ginibo nang tagamana kan tatay niya sa hubin pang edad asin pinaadal sa eksklusibong Geelong Grammar School. Dangan siya pigpalbag sa adal nin pilosopiya, pulitika asin ekonomiks sa Worcester College, Oxford University sa Reyno Unido, kun saen saiyang suportado an partido pulitikang Labour.

Si Keith Murdoch, ama ni Rupert Murdoch

Personal na buhay

Pamilya

Si Murdoch sa ika-3ng agom niya, si Wendi Deng (2011)

Si Murtdoch tolong beses nag'agom.

Si Murdoch inagom kan 1956 si Patricia Booker, sarong tindera dangan nagin flight attendant sa Melbourne, kun kiisay siya nagkaigwa kan enot niyang aki, sarong babae, si Prudence, namundag kan 1958. An mag'agom nagdiborsyo kan 1967.

Taon 1967, siya giraray nag'agom ki Anna Torv, sarong Scot na peryodista na nagtrabaho sa saiyang peryodiko sa Sydney, an The Daily Telegraph. Sa agom niyang ini, na sarong Katoliko, siya nagkaigwa nin tolong aki: si Elisabeth (negosyante), (namundag Agosto 22, 1968); si Lachlan (namundag Septyembre 8, 1971); si James (namundag Desyembre 13, 1972),(media executive). Duwang nobela, na sinurat kan agom niyang si Anna an pinagpublikar kan saiyang mga kompanya, an "Family Business" (1988) asin an "Coming to Terms" (1991).

Kan Hunyo 25, 1999, 17ng aldaw sana pagkadiborsyo niya ki Anna, si Murdoch, edad na 68, inagom si Deng Wendi, sarong Intsika. Siya 30 anyos, graduado pa sana kadto sa Yale School of Management, asin bagong manombrahan na bise-presidente sa nabakal niyang STAR TV. Igwa siya ki Wendi nin duwang aki, si Grace Helen (namundag Nobyembre 19, 2001) asin si Chloe (namundag Nweba York, Hulyo 17, 2003).

Agi-agi sa negosyo

Kan si Murdoch 22 pa sana, an saiyang ama nagadan. Iyo ini an dahelan ta nag'ule siya haleng Oxford ta siya na an makapot asin mapadalagan kan negosyo nin pamilya; nagin siyang direktor kan News Limited kan 1953. Saiyang pigta'wan atensyon an pagpadakula sa negosyo ninda mala ta binakal niya an Sunday times sa Perth, Western Australia.

Sa magkapirang taon, si Murdoch natanom niya sa publiko an imahe na siya masigkat na operador, mapanas maghiling kan mga oportunidad. Orog na pinagantad niya an pagpamakal nin iba-ibang mga peryodiko sa mga probinsya, siring kan sa New South Wales, Queensland, Victoria asin sa Northern Territory, kaiba na diyan an panhapon na dyaryo sa Sydney, an The Daily Mirror asin an sarong recording na kompanya, an Festival Records. An enot niyang paglusob luwas kan Australya iyo an pagbakal kan mas na dakulanhg interes sa New Zealand na dyaryo, an The Dominion. Kan Enero 1964, manta na siya naglalaskatswa kaiba mga barkada sa New Zealand, si Murdoch nabasa an pagbenta kan sarong peryodiko sa Wellington kun saen naglaog sa subasta an sarong negosyanteng si Lord Thomson kan Fleet, may rogaring nin peryodiko sa Canada. Sa biglang pasabong, si Murdoch nagbali man sa barakalan asin nagin apat-na-lado an batalya sa pagkontrol kan nasabing peryodiko. Sabihon pa man, an 32-anyos na Murdoch iyo an nagtrayumpo sa subastahan.

Kan 1964, si Murdoch pigbungsod an The Australian, an kaenot'enoteng nasyunal na dyaryo sa Australya. An peryodikong ini iyo an pighuna na mataong dakulang respeto sa pangaran ni Murdock bilang sarong seriosong tagapublikar nin de kalidad na peryodiko, bako sanang matao man nin dakulang impluensya sa pulitika.

Kan 1972, si Murdoch nakua naman an pang'agang tabloid sa Sydney, an The Daily Telegraph, na pagrorogaring kan Australyanong media mogul na si Sir Frank Packer na nagsabi nagbabasol siyang pinabakal niya idto ki Murdoch. Sa eleksyon kan taon na iyan, si Murdoch ginamit an pwersa kan peryodiko sa pagtaong suporta asin maigot na pag'andorog sa Partido Labour sa liderato ni Gough Whitlam. Masabi pa, an Partidong ini iyo an nanggana.

Pagtalubo kan News Corporation

Mga nasadiri sa Britanya

Kan taon 1968, si Murdoch naglaog na sa merkado kan peryodiko sa Reyno Unido na napo'nan kan nabakal niya an News of the World, na tolos nasundan kan The Sun, sarong dyaryo kan taon 1969. Napakaray niya an bugtak kaini ta ginamit niya sarong imprentahan sana para sa duwang peryodikong ini. Pag'abot 2006 an The Sun nagbebenta nang tolong milyon na kopya aro-aldaw.

Kan 1981, nakua naman ni Murdoch an The Times asin an The Sunday Times ki Lord Thomson kan Fleet, sarong tagapublikar peryodiko sa Canada. Nakua niya ini huli ta naamigo niya si Thomson, na napagal naman magparapalugi gibo kan mga aksyon kan unyon kan mga trabahador na resulta nagpoporopondo an pagpaluwas kaini.

Durante kan mga 1980 asin kaamayan kan 1990, an mga publikasyon ni Murdoch suportado an administrasyon ni Primer Ministro Margaret Thatcher. Pakatapos kan panahon niya, si Murdoch nagbalyng suporta sa Partido Labour asin lider kani, si Tony Blair. An pagka'urugos ninda, asin an sinasabing mga sekretong pag'oorolay-olay ninda dapit sa mga nasyunal na mga isyu asin mga pamamalakad nin gobyerno, bagay na nagin dakulang isyu sa Britanya. Ngapit totoo, medyo naghira na an pagsuporta asin pig'andoyogan naman kan The Sun an Conservative Party ni David Cameron na nagporma man ngani nin koalisyon na gobyerno. An dating tagataram ni Primer Ministro Gordon Brown nagsabi kan Nobyembre 2009 na si Brown asin si Murdoch "regular na nag'uurulay" asin "mayo man nin maraot (daa) na an primer ministro makipagaro'atubang ki Rupert Murdoch."

Kan 1968, an mga prosesong elektroniko sa produksyon pig'introdusir ni Murdock sa saiyang mga peryodiko sa Australya, Britanya, asin Estado Unidos. An automation na ini nagkaigwa nin pagbaba kan bilang nin mga empleyado imbwelto sa pag'imprenta. Sa Inglatierra, ini nagmitsa nin kariribokan orog na kan an 6,000 na trabahador pigsesante. Nasentro an ribok sa Fortress Wapping kun saen si Murdoch nagkaag nin pinakamodernong pasilidad sa pag'imprenta nin peryodiko.

An Sky Television, na pagsasadiri niya asin nakabase sa Britanya nagkalugilugi sa mga enot na operasyon asin naglalataw sana huli sa ayuda kan iba niyang negosyo. Pero sa kahurihi, nakumbinsi niya an kakompetensya, an British Satellite Broadcasting, na magsaro na sana sa kompanya niya kan taon 1990, na iyo na an BSkyB, asin huli kaini asin poon kadto, iyo na an dominante sa merkadong pabayad-TV sa Britanya.

Ta padagos na paghale sa print media kan mga parabasa asin huli ngane sa pagkusog kan on-line journalism kaining mga 2000, si Murdoch saiyang pig'oyonan an micropayment model sa pagtipon ingreso sa mga baretang on-line dawa an iba nagtutuyaw kaini.

An News Corporation igwa pa man nin mga subsidaryo sa Bahamas, sa The Cayman Islands, asin sa Virgin Islands. Poon 1986, an News Corporation nagbabayad nin buhis na pitong porsyento kan saiyang ini-ingreso.

Mga nasadiri sa Estados Unidos

Si Murdoch nagpoon maglaog sa Estados Unidos kan 1973 sa pamamakal asin pagkaag nin iba-ibang negosyo sa media. Enot nabakal niya iyo an San Antonio Express-News; dangan pinundar niya an Star, sarong tabloid, asin kan 1976 binakal niya an New York Post. Kan Septyembre 4, 1985 si Murdoch nagin syudadanong naturalisado ngane maotob sana an kundisyon legal na saro sanang tunay na syudadanong Amerikano an tinutugot makarogaring nin mga istasyon nin telebisyon sa Estados Unidos. Gibo kaini, binakal niya an 20th Century Fox na movie studio. Taon 1986, lagdo na binakal niya man an anom na istasyon nin telebisyon na pagrorogaring kan Metromedia. An mga istasyon na ini iyo an pino'nan pagbilog kan Fox Broadcasting Company na itinindog kan Oktobre 9, 1986. Alagad, huli ta naglobo na an kautangan kan News Corporation resulta mansana sa paluging operasyon kan Sky TV Reyno Unido asin iba pa, siya napiritan ipabarakal kadaklan kan mga intereses niya sa mga Amerikanong magasin na nasadiri niya kan mga 1980.

Kan 1995 an Federal Communications Commission (FCC) pigsi'rip an legal na sitwasyon kan pagkapot niya kan Fox ta sabi nakabase an News Corporation sa Australya. Sa pag'aadal kan FCC, nagdesisyon an FCC na bako man ilegal an pagrorogaring niya sa Fox asin pabor pa ngane daa sa karahayan kan publiko. Sa parehong taon si Murdoch nakipagtrato sa MCI Communications sa pagbugtak nin pambaretang websayt na magasin, an The Weekly Standard; sabay man igdi, an News Corporation nagbungsod sa Australya kan Foxtel sarong pabayad-TV na network, sa pakibakas sa Telstra.

Kan 1996, si Murdoch nag'isip na maglaog sa cable news market asin nakibakas siya sa Fox News Channel, sarong 24-oras na cable na istasyon nin telebisyon. Sa mga ratings na ipinaluwas para sa ika-4 na quarter kan 2004, nagpapatotoo na siyam sa sampolong nangengenot na programa sa "Cable News" na kategoriya naghahale sa kompaniya niyang ini. Kan taon 2003 naman, si Murdoch nagbakal nin 34 porsyentong hiras sa Hughes Electronics, an operador kan pinakadakulang Amerikanong satelayt TV, an DirecTV sa General Motors sa halagang $6 na bilyon na dolyar.

Kan 2004, pig'isog ni Murdoch an kwartel kan News Corporation duman sa Estados Unidos hale sa Adelaide, Australya ngane an mga nag'iinverter mapasilan maghulog pundo sa kompanya asin may pagtubod si Murdoch na mapapalangkaw niya an halaga kan hiras kaini kun yaon nakabase sa Amerika.

An News Corporation nagbakal nin hiras sa Intermix Media, Inc. kan Hulyo 20, 2005, sarong kompanya na iyo an may kapot kan MySpace.com asin iba pang mga social networking sayt, asin ini nabakal sa halagang $580 milyon na dolyar. Pero kan Hunyo 2011, pinabakal an MySpace sa halagang $35 milyon na dolyar. Dangan kan Agosto 1, 2007, nakua ni Murdoch an Dow Jones.

Pagpalakop kan negosyo sa Asya poon 1993

Kan 1993, si Murdoch nakua an STAR TV, sarong kompanya sa Hong Kong na pinundar ni Richard Li sa halagang $525 milyon asin siya nagkaag nin pirang opisina sa bilog na Asya. Ini an saro na sa pinakadakulang satelayt TV network sa Asya. Alagad, dai nangyari an pighuna ni Murdoch ta an gobyernong Tsina kadakul na mga binagat na ulang mala ta dai kaini maabot'abot an kahiwasan kan Tsina. Pero an mga taon na ini iyo an nagtaong dalan magkabistohan si Murdoch asin an ikatolo niyang naagom si Wendi Deng, sarong Intsika.

Mga negosyo pang ikinaag sa Australya

Kan 1999, si Murdoch orog na pinadakula niya an hiras niya sa industriya nin musika paagi nin pagbakal kan mas na nagkokontrol na kahirasan sa nangengenot na kompanyang rekording sa Australya, an Mushroom Records ni Michael Gudinski. Isinaro niya ini sa saiyang Festival Records asin an bunga iyo an Festival Mushroom Records (FMR). Ini pinadalagan kan aki niyang si James nin pirang taon.

An eskandalong phone hacking kan News International

Kadto pang 2006, igwa nang mga sumbong na may mga indibidwal na nagtratrabaho sa News of the World, sarong peryodiko na pinupublikar kan News International na an huri sarong subsidaryo kan korporasyon ni Murdoch, an News Corporation, na an mga tawong ini daa nagpaparapandangog nin hilom (hacking) sa mga telepono. Alagad, an eskandalo nagputok na husto sa tahaw kan pagngata' kuta na mabakal an British Sky Broadcasting kan News Corporation. Manta na an orihinal na akusasyon dapit sana sa paghacking sa mga celebrities, mga pulitiko asin myembro kan pamilya real kan Britanya, orog na nagdakula an eskandalo kan pigbuyagyag na an peryodiko daing patawad ta pati an telepono kan si ginadan na babaeng estudyante, si Milly Dowler, mga sadiring-tawo kan mga nagadan na mga soldados na Briton asin si mga biktima kan pagbobomba sa London kan 2005, dinadangogan man nin hilom, bagay na ikinabungkaras nin makuring ongis sa publiko. Huli kan kasosopgan na ini, an peryodikong News of the World napiritan na magsara na padagos kan Hulyo 10, 2011, pakalihis nin 168 taon na daing-patod na publikasyon.

Manta sa Amerika, an Federal Bureau of Investigation (FBI) pighohorot kan mga pulitiko na mag'imbestigar sa mga peryodistang Briton sa posibilidad na naglapas sa mga ley kan Estados Unidos sa soboot ilegal na paghihinirib sa mga telepono. Sinasabi na may mga report na an News of the World pigdulok an sarong opisyal sa pulis kan Nuweba York ta nagngata' na bakalon an mga rekord sa telepono kan su mga tawo na nagkagaradan duman sa atakeng 9/11. Igwa man mga paapod na magsiyasat an Estados Unidos kan inuusip na pagsuborno sa pulis na Briton, bagay na tinataya' an News Corporation sa posibleng kargong korupsyon sa irarom kan ley nin EU.

Mga panluwas na takod

• Profile at Forbes
• Murdoch, Rupert (1931–) resources from Trove at the National Library of Australia
• Murdoch Family tree
• Bill Moyers on Rupert Murdoch, 29 June 2007
• Arsenault, A & Castells, M. (2008) Rupert Murdoch and the Global Business of Media Politics. International Sociology. 23(4)
• Rupert Murdoch's News Corp. Gives Big To GOP – audio report by NPR
• Review of Bruce Page's "The Murdoch Archipelago", by Godfrey Hodgson
• Mga sunodsunod na pangyari sa phone hacking