Baybayin

Baybayin; ᜊᜌ᜔ᜊᜌᜒᜈ᜔; ᜊᜇ᜔ᜎᜒᜆ᜔
Tipo	Abugida
Mga tataramon	Tagalog, Hanunóo, Alpabetong Buhid
Panahon	c. Ika-13 siglo – ika-18 siglo
Mga Sistema nin Magurang	Iskriturang Proto-Sinaitiko Alpabetong Ponesyano Alpabetong Aramaiko Brahmi Grantha o Pallava Iskriturang Kawi Baybayin; ; ; ; ; ;
Mga tugang na Sistema	Pigtugdas asin pigdokumentar na barayti kan Baybayin (natural, direktang ebolusyon gikan sa orihinal na Baybayin): ; Tagalog; Hanunó'o; Buhid; Tagbanwa (Apurahuano); Sinaenot na Baybayin Kapampangan (dae na piggagamit); Badlit; Basahan ; ; ika-20/ika-21 siglong mga naimbento:; Kulitan; Kudlitan; Kur-itan/Kurditan
Direksyon	Left-to-right
ISO 15924	Tglg, 370
Unicode alias	Tagalog
Unicode range	U+1700–U+171F
	An artikulong ini igwang IPA ponetikong simbolo. kun mayong tultol na takod, pwede kan makahiling nin mga Tandang pananong, mga kahon, o iba pang mga simbolo imbis na mga karakter nin Unicode. Para sa giyang panintroduksyon sa mga simbolong IPA, hilingon an Tabang:IPA.

An iskriturang Baybayin (Sayod sa Tagalog: [baeˈbaejɪn]; bago-an-kudlit: ᜊᜊᜌᜒ, pakatapos-kan-kudlit: ᜊᜌ᜔ᜊᜌᜒᜈ᜔) (nakatalaan sa Unicode na alpabetong Tagalog; hilngon sa ibaba), bantog sa Bisaya bilang badlit (ᜊᜇ᜔ᜎᜒᜆ᜔), ini sarong suanoy na pagsurat sa Filipinas na ginuno sa mga iskriturang Brahmiko kan Indiya asin kaenot-enoteng naikurit kan kag-anom na siglo.^[3] Ini padagos pang pinaggagamit sa panahon kan panahon kan mga Espanyol sa Filipinas sundong ikakagtapos kan kagsiyam na siglo. An alpabeto bantog na marhay huli ta ini maingat na naidokumento kan mga klerong Katoliko sa Pilipinas sa panahon kan Palawano

An tataramon na baybay minaboot sabihon "isurat" o "ibaybay" sa Tagalog. An Baybayin maigot na dokumentado kan mga Espanyol.[4] An iba salang ipinag-atribuir an ngaran na Alibata digdi,^[4]^[5] alagad an termino pinaggios ni Paul Rodríguez Verzosa^[3] pakatapos na pagtaralayon an mga letra kan alpabetong Arabiko (alif, ba, ta (alibata), "f" tuyong hinale para sa ayos na kapandangog).^[6]

Siring, an ibang Brahmic scripts piggagamit pa man kan mangiriba-ibang grupong etniko sa Filipinas arog kan Buhid, Hanunó'o, Kulitan asin Tagbanwa.

Karakter baguhon

vowels

᜔
a	ᜀ
i e	ᜁ
u o	ᜂ

b

b	ᜊ᜔
ba	ᜊ
bi be	ᜊᜒ
bu bo	ᜊᜓ

k

k	ᜃ᜔
ka	ᜃ
ki ke	ᜃᜒ
ku ko	ᜃᜓᜓ

d/r

d/r	ᜇ᜔
da/ra	ᜇ
di/ri de/re	ᜇᜒ
du/ru do/ro	ᜇᜓ

g

g	ᜄ᜔
ga	ᜄ
gi ge	ᜄᜒ
gu go	ᜄᜓ

h

h	ᜑ᜔
ha	ᜑ
hi he	ᜑᜒ
hu ho	ᜑᜓ

l

l	ᜎ᜔
la	ᜎ
li le	ᜎᜒ
lu lo	ᜎᜓ

m

m	ᜋ᜔
ma	ᜋ
mi me	ᜋᜒ
mu mo	ᜋᜓ

n

n	ᜈ᜔
na	ᜈ
ni ne	ᜈᜒ
nu no	ᜈᜓ

ng

ng	ᜅ᜔
nga	ᜅ
ngi nge	ᜅᜒ
ngu ngo	ᜅᜓ

p

p	ᜉ᜔
pa	ᜉ
pi pe	ᜉᜒ
pu po	ᜉᜓ

s

s	ᜐ᜔
sa	ᜐ
si se	ᜐᜒ
su so	ᜐᜓ

t

t	ᜆ᜔
ta	ᜆ
ti te	ᜆᜒ
tu to	ᜆᜓ

w

w	ᜏ᜔
wa	ᜏ
wi we	ᜏᜒ
wu wo	ᜏᜓ

y

y	ᜌ᜔
ya	ᜌ
yi ye	ᜌᜒ
yu yo	ᜌᜓ

Halimbawang mga Usip baguhon

"ᜌᜋᜅ᜔ ᜇᜒ ᜈᜄ᜔ᜃᜃᜂᜈᜏᜀᜈ᜔᜵ ᜀᜌ᜔ ᜋᜄ᜔ ᜉᜃᜑᜒᜈᜑᜓᜈ᜔᜶"
Yamáng 'di nagkaka-unawaan, ay mag paká-hinahon.
(Malang dai nagkasisinarabotan, magtinuroninong.)

"ᜋᜄ᜔ᜆᜈᜒᜋ᜔ ᜀᜌ᜔ ᜇᜒ ᜊᜒᜍᜓ"
Magtanim ay 'di birò.
(Magtanom bakong suba.)

"ᜋᜋᜑᜎᜒᜈ᜔ ᜃᜒᜆ ᜑᜅ᜔ᜄᜅ᜔ ᜐ ᜉᜓᜋᜓᜆᜒ ᜀᜅ᜔ ᜊᜓᜑᜓᜃ᜔ ᜃᜓ"
Mámahalin kita hanggang sa pumutí ang buhok ko.
(Kamumu'tan taka sagkod magputi an sakong buhok.)

Toltolan baguhon

↑ "Tagalog (Baybayin)". SIL International. Retrieved October 10, 2014.
↑ "Tagalog". Retrieved October 10, 2014.
↑ ^3.0 ^3.1 Morrow, Paul. "Baybayin, the Ancient Philippine script". MTS. Retrieved September 4, 2008.
↑ Halili, Mc (2004).
↑ Duka, C (2008).
↑ Baybayin History Archived 2010-06-11 at the Wayback Machine., Baybayin, retrieved May 23, 2010 External link in |publisher= (help).

Pinopoonan an artikulong ini. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagparambong kaining pahina.

[bay-1] "Tagalog (Baybayin)". SIL International. Retrieved October 10, 2014.

[tglg-2] "Tagalog". Retrieved October 10, 2014.

[baybayin-3] 3.0 ^3.1 Morrow, Paul. "Baybayin, the Ancient Philippine script". MTS. Retrieved September 4, 2008.

[4] Halili, Mc (2004).

[5] Duka, C (2008).

[AlibataBaybayin-6] Baybayin History Archived 2010-06-11 at the Wayback Machine., Baybayin, retrieved May 23, 2010 External link in |publisher= (help).

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]