Wikipedia

Pagkakaiba sa mga pagbabago kan "Taliban"

Browse history interactively
← Mas lumaMas bago →
Content deleted Content added
VisualWikitext
No edit summary
No edit summary
Linya 1:
[[ladawan:Flag of Taliban.svg|right|thumb|250px|An bandera kan Taliban]]
[[Ladawan:Massoud and Qadir 2.PNG|right|thumb|250px|Si [[Ahmad Shah Massoud]] (too) kaaatubang si [[Haji Abdul Qadir]], sarong Pashtun na anti-Taliban na lider na ngapit nagin Bise-presidente kan Islamic Republic of Afghanistan]]
An '''Taliban''' (طالبان ṭālibān, an kahulugan, "estudiante" Arabo) sarong Islamikong militia-ngextremistang grupo na nagsakop asin namoon sa dakulang parte kan [[Apganistan]] poon Septyembre 1996 abot 2001. Dawa naglimang taon na kontrolado an kabesera kan Apganistan, annin [[Kabul]], asin an mahiwas na parte kan banwang Apganistan, nin limang taon, an itinogdas na gobyerno kaini, an Islamic Emirate nin Apganistan, nakua lang an pagbistongrelasyon diplomatiko kan tolong nasyon: [[Pakistan]], [[Arabya Saudita]] asin [[United Arab Emirates]]. Kan mangyari an atake nin Septyembre 11, 2001 sa Amerika, an rehimen kan Taliban pinatalsik kan pinagsararong tropa kan United Front ni [[Ahmad Shah Massoud|Massoud]] sa pagaayudapag'aayuda asin suporta sa ayre kan mga Amerikano sa inapod na [[Operation Enduring Freedom]]. An Taliban nagdurulagnagkurutipas pasiring sa teritoryo kan Pakistan kun saen sinda nagtiripon liwat sa pagbilog nin pwersa insurhensya sa paglaban sa Islamic Republic of Afghanistan, an bagong gobyerno na tinogdas kan kahurihan nin 2001 asin pinamayohan ni [[Hamid Karzai]]. An Pinagsarong mga Nasyon (UN) nagmukna man kan International Security Assistance Force (ISAF) sa pag'asiste sa bagong gobyernong ini.<ref>ISAF has participating forces from 39 countries, including all 26 NATO members. See [http://www.nato.int/isaf/docu/epub/pdf/isaf_placemat.pdf ISAF Troop Contribution Placement, 2007-12-05].{{dead link|date=August 2010}}</ref>
 
 
Kan sinda iyo an namomoon sa Apganistan, an Taliban sinusunod na gayo an fundamentalismong [[Deobandi]]. An mga lider kaini higot na pinapaotob an mga kaugalean asin kostumbreng inaapod na [[Pashtunwali]]. An mga kaapil sa Taliban kadaklan mga myembro kan tribung [[Pashtun]], an pinakadakulang tribu etniko sa Apganistan.<ref>{{cite web |url=http://www.shavemagazine.com/politics/090501/2 |title=Pakistan and the Taliban: It's Complicated|publisher=[http://www.shavemagazine.com/ ShaveMagazine.com]}}</ref> An pamayopamayong poon kaini iyo si [[Mullah Mohammed Omar]].
 
Kan an Taliban nasa poder makuri an pagpasunod sa pinakahigot na interpretasyon kan [[Ley Sharia]]. Masabi pa, mayong mas orog pa sa pagpaotob kan Taliban kan bagay na ini sa bilog na kadagaan Moslem. <ref> name="Harvnb|Rashid|2000|p=29">{{Harvnb|Rashid|2000|p=29}}</ref><ref> name="Maley">Dupree Hatch, Nancy. "Afghan Women under the Taliban" in Maley, William. ''Fundamentalism Reborn? Afghanistan and the Taliban''. London: Hurst and Company, 2001, pp. 145–166.</ref> An saindang trato sa kababaihan sobrang makuri. An mga babae pinirit na magsulot kan [[burka]] kun yaon sa publiko.<ref name="Gohari">M. J. Gohari (2000). ''The Taliban: Ascent to Power''. Oxford: Oxford University Press, pp. 108–110.</ref>Dai sinda tinutugotan magtrabaho o magkuang edukasyon maliban sa mag'adal kan [[Koran]]. Dai sinda pwedeng bulongon nin lalaking doktor kun mayong bantay na lalaki, na bunga kaini dakul logod mga kahelangan an dai naasikaso. An mga babae dai masiripan sa laog kan harong ninda, dapat an mga bintana may tahob nin tela o maski ngane magngising makusog na makaapod atensyon. An mga babae pwede sanang latobon na hayag-hayag sa publiko o bitayon sa anoman na paglapas kan ley. <ref name=physicians>{{PDFlink|[http://physiciansforhumanrights.org/library/documents/reports/talibans-war-on-women.pdf "The Taliban's War on Women"]}}, Physicians for Human Rights, August 1998.</ref>
Linya 28:
 
 
{{stub}}
 
[[ar:طالبان]]
Kinua sa "https://bcl.wikipedia.org/wiki/Taliban"