Pagkakaiba sa mga pagbabago kan "Ferdinand Marcos"

Si '''Ferdinand Emmanuel Edralín Marcos''' ([[Septyembre 11|11 Sept.]] [[1917]] – [[Septyembre 28|28 Sept.]] [[1989]]) an ika-sampolong [[presidente kan Filipinas|Presidente]] kan [[Filipinas|Republika kan Filipinas]] poon 1965 hanggan 1986. Sarô siyang abogado, myembro kan [[Kamara de Representantes kan Filipinas|Kamara de Representantes]] (1949-1959), asin kan [[Senado kan Filipinas]] (1959-1965). Kan Ika-2ng Giyerang Pangkinaban, hinihinako' niya na nagin siya lider kan sarong gerilyang grupo na inapod niyang ''Ang Maharlika'' na nag-operar duman sa amihanan kan [[Luzon]].

 

 

Namundag si Marcos sa [[Sarrat, Ilocos Norte|Sarrat]], [[Ilocos Norte]] asin binunyagan sa pangaran ni Ferdinand VIII kan Espanya sa kagustohan kan saiyang mga magurang na sinda Mariano Marcos asin Josefa Edralin. Binunyagan siya sa simbahan kan Philippine Independent Church. Sinasabi na siya mahusay sa pakidebate, sarong boksingero, maray sa paglangoy, wrestler (pakikigumol) kan siya estudfyante pa sa Unibersidad kan Pilipinas.

 

Nag-apelar siya sa Korte Suprema asin tuminindog siya komo abogado kan sadiri niya. Pinawa'ran-sala siya kan nasabing Korte kan eksaktong [[Septyembre 21]], [[1940]].

 

 

Sa saiyang istorya hinihinako niya na dakula an papel niya sa laban duman sa Besang Pass. Alagad dakul an nagdududa kan saiyang mga tinataram sa bagay na ini. Sa mga archivos nin guerra kan Estados Unidos mayong nasasambit nin siring. Totoo, sa mga retratong tunay, makikita siya na may mga dekorasyon siring kan Distinguished Medal Cross, Bronze Star asin Purple Heart. Sobra igdi, garo dakul na an dai natubod. Dai pang gayo determinado kan mga historyador kun sagkod saen an totoo sa mga bagay na ini.

[[Ladawan:300px-Marcos firstfamily.jpg|left|thumb|Hale sa wala: Imee, Irene, si Pres. F. Marcos, Enot na Gining asin si Bongbong]]

 

Sa eleksyon presidentyal kan taon 1965 napiritan si Marcos bumalyo sa Partido Nacionalista. Nagin siya kagdara kan estandarte kaini asin siya an inampon magin kandidato para presidente. Nangyari ini nin huli ta si Presidente [[Diosdado Macapagal]] binari' an pangako na dai na liwat makandidato asin si Marcos na an padadalaganon sa siring na pwesto na dara kan saindang partido, an Partido Liberal.

Anopang masabi, si Marcos an guminanang labilabi sa eleksyon na idto asin sinawsawan si Macapagal.

 

Kan siya presidente kan Filipinas asin nagin komo sarong diktador kan madeklara an Ley Militar (1972), an gabos na pagboot naghahale na saiya. Seguro masabi na yaon sa infraestruktura asin sa diplomasya pang-internasyonal an saiyang dakulang kahamanan. An administrasyon niya kaidto notado sa labislabis na korupsyon, nepotismo, asin despotismo asin sa pang-iipit pulitikal. sinasabi man na grabi an mga paglapas kan administrasyon sa mga deretsong pangtawo asin pagwara nin respeto igdi. Sa mga dekadang siya an solamenteng kagboot asin an saiyang tataramon ley nanggad dakul an mga makawala asin mga nagkokontra saiya an mysterioso asin biglang nagkawarara asin tinutubod na pinagadan na sana basta kan saiyang militar.

 

Kan Pebrero 1986, napatalsik siya sa poder na kinapotan niya sobrang duwang polong taon huli sa inaapod na People Power (Panbanwang Pwersa) kun saen nag-alsa an minilyon na mga Pilipino na hinuhurot nanggad na siya humilig na sa pwesto ta sabi ngani sa mga plakang iwinawagayway kan banwaan "tama na, sobra na, hale na!"

 

 

* Marcos, Ferdinand (1973). Notes on the New Society of the Philippines.

* Library of Congress: Country Studies: Philippines. The Inheritance from Marcos

{{Presidente kan Filipinas}}

 

 

[[ar:فرديناند ماركوس]]

[[ko:페르디난드 마르코스]]

[[la:Ferdinandus Marcos]]

[[ms:Ferdinand Marcos]]

[[nl:Ferdinand Marcos]]