Pagbabago puon kaitong 06:54, 16 Agosto 2009 baguhon Ringer (urulay \| ambag) 23,377 edits No edit summary ← Mas luma		Pagbabago puon kaitong 12:23, 16 Agosto 2009 baguhon i-undo Filipinayzd (urulay \| ambag) Mga admin 23,439 edits No edit summary Mas bago →
Linya 1: [[Ladawan:Elias angeles 002.jpg\|right\|thumb\|220px\|An monumento ni Elias Angeles sa Sto. Tomas, Pasig]] Si '''Elias L. Angeles''' ([[Hulyo 20\|20 Hulyo]] [[1871]] - [[Desyembre 25\|25 Des.]] [[1915]]), sarong rebolusyonaryong lider na, katuwang si [[Felix Plazo]] asin an mga gwardya sibil, rinumpag an rehimen kan mga mananakop na Kastila sa [[Naga (Bikol)\|Nueva Caceres]]. An saindang ginibo iyo an nagin sabrit sa pagpoon pagkaparà kan gobyernong Kastila sa bilog na [[rehiyon Bikol\|Kabikolan]]. ==Kinamundagan== Siya namundag sa barrio kan Sto. Tomas, [[Pasig]] asin an mga magurang niya iyo sinda Pedro Angeles asin Fortunata Lakandula. An enot na limang taon niya nagklase siya sa barrio Palatiw (ngonyan San Agustin na). Sa edad na 15 anyos ([[1886]]) nagklase siya sa San Juan de Letran asin igdi tolong taon siya sa segunda enseñanza (segundarya). Line 18 ⟶ 11: Kan taon 1891, naglaog siya sa pagka-Gwardya Sibil. Alagad, paglaog kan taon [[1893]], sa edad na 22 anyos, nag-ayon siya sa [[Katipunan]] na tinogdas asin pinamayohan ni [[Andres Bonifacio]]. Taon 1896, yaon siya sa Nueva Caceres komo cabo (corporal) kan Guardia Civil. Kan siya nadestino na igdi sa Nueva Caceres, dinara niya igdi an ipinaglalaban kan Katipunan asin nagbilog siya nin grupo na pinagngaranan niya na ''Baranggay Maluningning'', hilom na apil sa Katipunan. Maingat siyang maray sa pagpalakop kan Katipunan igdi sa Nueva Caceres orog nang nadiskubre na an Katipunan sa Manila kan ini sinalubot ni Teodoro Patino asin inosip sa mga otoridad na Kastila kan [[Agosto 19]], [[1896]], asin huli kaini sunod-sunod an naaresto. ==Pagsobol sa Daet sa Pagsumpo kan Pag-alsa Kan Mga Katipunero== Line 35 ⟶ 28: Nag'abot an oputunidad na ini kan an mga Kastila ibinalik an mga riple sa mga gwardya sibil huli ta dakul na maray mga tawong nagtitiripon na sa Caceres huli kan piyesta. Kan ibinalik kaidto an mga armas, an gwardya sibil, sa pamamayo na Angeles asin Plazo, matangang banggi kaidto kan 18 Septyembre, 1898, nag-alsa asin tolos-tolos binaradil si Kapitan Francisco Andrew sa kwarto niya asin nakadamay pa an saiyang agom asin duwang aking babae. Madugo nanggad si pag-alsa kan grupo na Angeles asin Plazo. Pinaluwas ninda si mga preso asin inarmasan. Pigsakyada ninda an mga estasyon kan mga boluntaryo asin milisya asin dakul mga Kastilang soldados nagkagaradan. Mala ta sa katakutan nagpaili an mga Kastilang opisyales, saindang mga pamilya asun ibang pan mga kakampi ninda duman sa kumbento kan San Francisco, gabosgabos labing apat na gatos sinda, 80 kaini mga lalaki. Line 42 ⟶ 34: ==Tinogdas Rebolusyonaryong Gobyerno na Angeles== An pag-aalsang ini kan mga Gwardya Sibil inutasan na an buhay kan gobyernong Kastila sa probinsya asin sa masurunod na aldaw pati idtong sa ibang probinsya sa Kabikolan. Line 57 ⟶ 48: ==Pagsakyada kan mga Amerikano== Kan magsakyada na an mga ~~Amerrikano~~Amerikano kan Pebrero 1900, orog na ta gusto ninda makapotan an negosyo sa abaka igdi sa ronang Bikol, si Elias Angeles, koronel na kaidto, yaon sa hokbo ni Hen. [[Ludovico Arejola]] asin saro sa dakulang pakikipaglaban sa Amerikano na naatubang niya iyo idtong nangyari sa Agdangan, Pili kun saen 3,000 na Amerikanong soldados an nasagupa ninda Elias Angeles kasurog si [[Ludovico Arejola]]. Diyan sa makuring laban na iyan, dakul an mga Amerikano nagkagaradan. Kan magtoninong na an Kabikolan, asin nangimbabaw na an kapangyarihan kan Amerikano, si Angeles tinawan trabaho sa Naga komo sarong ''escribano''. ==Pag-onra ki Angeles== Sinasabi ni Ursua sa saiyang "Halipot na Agi-agi...." na sarong taga-Sto. Tomas, Pasig nagngangaran Sr. Gonzalo A. Jose an nagpadara nin surat saiya, petsado Mayo 31, 1958, na nagpaisi saiya na an mga taga-Sto. Tomas nagkaag rebulto ni Angeles duman sa baryo ninda sa pagtaong onra kan saiyang mga naginibohan. Alagad, sarong sadiring tawo niya na yaon igdi sa Naga nag'osip na binungkal na daa idtong monumento duman sa Bgy. Sto. Tomas asin dai maaraman kun saen na ikinaag.

Pagkakaiba sa mga pagbabago kan "Elias Angeles"