Pagkakaiba sa mga pagbabago kan "Elias Angeles"
Content deleted Content added
No edit summary |
Filipinayzd (urulay | ambag) No edit summary |
||
Linya 1:
Si '''Elias L. Angeles''' ([[Hulyo 20|20 Hulyo]] [[1871]] - [[Desyembre 25|25 Des.]] [[1915]]), sarong rebolusyonaryong lider na, katuwang si [[Felix Plazo]] asin an mga gwardya sibil, rinumpag an rehimen kan mga mananakop
==Kinamundagan==
Siya namundag sa barrio kan Sto. Tomas, [[Pasig]] asin an mga magurang niya iyo sinda Pedro Angeles asin Fortunata Lakandula. An enot na limang taon niya nagklase siya sa barrio Palatiw (ngonyan San Agustin na). Sa edad na 15 anyos ([[1886]]) nagklase siya sa San Juan de Letran asin igdi tolong taon siya sa segunda enseñanza (segundarya).▼
▲Siya namundag sa barrio kan Sto. Tomas, Pasig asin an mga magurang niya iyo sinda Pedro Angeles asin Fortunata Lakandula. An enot na limang taon niya nagklase siya sa barrio Palatiw (ngonyan San Agustin na). Sa edad na 15 anyos (1886) nagklase siya sa San Juan de Letran asin igdi tolong taon siya sa segunda enseñanza (segundarya).
==Pamilya Niya==
Napangagom niya si Encarnacion Cardenas, sarong taga-Naga kan [[Abril 6]]], [[1906]] asin nagkaigwa sinda nin tolong aki: si Leoncio, Luz asin Eliza. ▼
▲Napangagom niya si Encarnacion Cardenas, sarong taga-Naga kan Abril 6, 1906 asin nagkaigwa sinda nin tolong aki: si Leoncio, Luz asin Eliza.
==Pag-apil sa Katipunan==
Kan taon 1891, naglaog siya sa
▲Kan taon 1891, naglaog siya sa pagkaGwardya Sibil. Alagad, paglaog kan taon 1893, sa edad na 22 anyos, nag-ayon siya sa [[Katipunan]] na tinogdas asin pinamayohan ni [[Andres Bonifacio]]. Taon 1896, yaon siya sa Nueva Caceres komo cabo (corporal) kan Guardia Civil. Kan siya nadestino na igdi sa Nueva Caceres, dinara niya igdi an ipinaglalaban kan Katipunan asin nagbilog siya nin grupo na pinagngaranan niya na ''Baranggay Maluningning'', hilom na apil sa Katipunan.
Maingat siyang maray sa pagpalakop kan Katipunan igdi sa Nueva Caceres orog nang nadiskubre na an Katipunan sa Manila kan ini sinalubot ni Teodoro Patino asin inosip sa mga otoridad na Kastila kan Agosto 19, 1896, asin huli kaini sunod-sunod an naaresto.
==Pagsobol sa Daet sa Pagsumpo kan Pag-alsa Kan Mga Katipunero==
Kan [[Marso 17]], [[1898]], sa Cabo Elias Angeles asin Felix Plazo na taga-[[Tigaon, Camarines Sur|Tigaon]], [[Camarines Sur]] pinadara sa [[Daet, Camarines Norte|Daet]] sa pagdagdag pwersa duman ta nag-alsa an mga Katipunero duman na pinapamayohan ni [[Ildefonso Moreno]]. Sakay sa ''boque de vapor'' na "Serrantes" gabos-gabos 25 sindang gwardya sibil sa pamayo ni Kap. Sr. Andrew na naghale pa sa Nueva Caceres. Sindang dagdag-pwersa iyo an nakaderotar sa pag-aalsa kan mga Katipunero sa Daet.▼
▲Kan Marso 17, 1898, sa Cabo Elias Angeles asin Felix Plazo na taga-Tigaon, Camarines Sur pinadara sa Daet sa pagdagdag pwersa duman ta nag-alsa an mga Katipunero duman na pinapamayohan ni [[Ildefonso Moreno]]. Sakay sa ''boque de vapor'' na "Serrantes" gabos-gabos 25 sindang gwardya sibil sa pamayo ni Kap. Sr. Andrew na naghale pa sa Nueva Caceres. Sindang dagdag-pwersa iyo an nakaderotar sa pag-aalsa kan mga Katipunero sa Daet.
An grupo ni Moreno nag-alsa sa Daet kan Marso, 1898 asin an mga Kastila napiritan magpa-ili sa harong kan sarong Kastilang negosyante na si Sr. Florencio Arana. Alagad, pag-abot kan mga gwardya sibil haleng Nueva Caceres, nasumpo tolos an pag-aalsa, ginatos an mga Kaitpunero an ginaradan kan pwersang Kastila asin si Ildefonso Moreno, na nataon pang bayaw kan Kastilang si Florencio Arana, asin apat kan saiyang mga lideres an tolos pinurogotan.
Line 26 ⟶ 20:
==Sa Piyestang Peñafrancia Pagtumang Kan Mga Gwardya Sibil sa Nueva Caceres==
Kan naguumaboton na an piyesta nin Peñafrancia igdi sa Nueva Caceres, an mga Kastela handal nang maray huli sa kariribokan sa Daet asin huli sa bareta na nagdadangadang na an hokbo ni Hen. Vicente Lukban haleng Tayabas.
Line 52 ⟶ 45:
Mariano Sierra - Kasanggawad Kan Hunta Probinsyal
Jose Crisol - Poon kan Sanidad Militar
Si Faustino Sta. Ana an ginibong niyang Presidente kan Nueva Caceres asin si Marciano Mella an tesorero. Alagad, dai lang naghaloy an pagkapot ni Angeles kan gobyerno ta uminabot na si Hen. Vicente Lukban asin siya ginibo na sanang ''major'' sa ''Reserve'', sarong bagay na ipigmundo kan mga taga-Naga ta imbes balosan nin toltol sa ginibo niyang pagpatalsik sa mga Kastila, arog pa logod kaiyan an trato.
==Pagsakyada kan mga Amerikano==
Kan magsakyada na an mga Amerrikano kan Pebrero 1900, orog na ta gusto ninda makapotan an negosyo sa abaka igdi sa ronang Bikol, si Elias Angeles, koronel na kaidto, yaon sa hokbo ni Hen. [[Ludovico Arejola]] asin saro sa dakulang pakikipaglaban sa Amerikano na naatubang niya iyo idtong nangyari sa Agdangan, Pili kun saen 3,000 na Amerikanong soldados an nasagupa ninda Elias Angeles kasurog si [[Ludovico Arejola]]. Diyan sa makuring laban na iyan, dakul an mga Amerikano nagkagaradan. Kan magtoninong na an Kabikolan, asin nangimbabaw na an kapangyarihan kan Amerikano, si Angeles tinawan trabaho sa Naga komo sarong ''escribano''.
Line 69 ⟶ 59:
An kampo man kan 9th Infantry (Spear) Division, Philippine Army sa Brgy San Jose, Pili, Camarines Sur inapod naman na Kampo Elias Angeles..
==Mga panluwas na takod==
* English Wikipedia. San Juan de Letran. Heroes of the Revolution. [http://en.wikipedia.org/wiki/Colegio_de_San_Juan_de_Letran]
==Mga ginunoan==
* Bikol Maharlika. Jose Calleja Reyes. JMC Press, Inc. 1992. 525 p.
* Mga Pagkagiromdom ninsi Aldaw na Tigdorolagan Digdi sa Naga. Casimiro F. Perfecto. Sanghiran Nin Bikol. Taon 1. Dec. 1927.Bilang 6, p. 13
* Halipot na Agi-agi kan Buhay ni Elias Angeles asin Felix Plazo. Sinurat ni Jacinto A. Ursua. Lungsod nin Naga. 1958 Cecilio Press. 24 p.
* Naga: The Birth and Rebirth of a City. Danilo M. Gerona. Pinublikar kan Local Government Unit kan Naga. 2003. 178 p.
[[Category:Mga Pilipino|Angeles, Elias]]
| |||