Pagkakaiba sa mga pagbabago kan "Elektrikong kuryente"

Content deleted Content added
Pinagmukna an pahina kaining "{{Infobox physical quantity|name=Elektrikong kuryente|image=Ohm's Law with Voltage source TeX.svg|caption=Sarong simpleng elektrikong sirkito, kun sain an kuryente..."
 
sNo edit summary
Linya 1:
{{Infobox physical quantity|name=Elektrikong kuryente|image=Ohm's Law with Voltage source TeX.svg|caption=Sarong simpleng elektrikong sirkito, kun sain an kuryente iyo pigrerepresenta kan letrang ''i''. An relasyon sa tahaw kan boltahe (V), resistansya (R), asin kuryente (I) iyo V=IR; bistado bilang an Ley ni Ohm.|unit=[[ampere]]|otherunits=|symbols=''I''|baseunits=|dimension=<math>\mathsf I</math>|extensive=|intensive=|conserved=|transformsas=|derivations=<math>I = {V \over R} , I = {Q \over t} </math>}}
 
An '''elektrikong kuryente''' ([[Ingles]]: ''electric current'') o '''kuryente''' sana, iyo an bulos nin mga kargadong partikulo, arug kan mga [[elektron]] o [[iyono]], na minahiro sa elektrikal na konduktor o ispasyo. Nasusukol ini sarikas kan pagbulos nin elektrikong karga sa ibabaw kan sarong bagay o sa sarong kontroladong bolyum.<ref name="horowitz">{{cite book|title=The art of electronics|last1=Horowitz|first1=Paul|last2=Hill|first2=Winfield|date=2015|publisher=[[Cambridge University Press]]|isbn=978-0-521-80926-9|edition=3rd|author-link1=Paul Horowitz (scientist)|author-link2=Winfield Hill}}</ref><ref name="Walker">{{Cite book|title=Fundamentals of physics|last1=Walker|first1=Jearl|last2=Halliday|first2=David|last3=Resnick|first3=Robert|date=2014|publisher=Wiley|isbn=978-1118230732|edition=10th|location=Hoboken, NJ|oclc=950235056}}</ref> An mga minahirong partikulo iyo inaapod na parakulkol nin mga karga, na iyo pwedeng saro o pirang klase nin mga partikulo, depende sa konduktor. Sa mga elektrikong sirkito, an parakulkol nin mga karga iyo harus mga [[elektron]] na naghihiro sa mga linya nin kable. Sa mga [[semikonduktor]], pwede sinda magin mga elektron o hole. Sa mga [[elektrolito]], an parakulkol nin mga karga iyo mga [[iyono]], mientras sa [[plasma]] na sarong iyonisadong gas, sinda iyo mga iyono asin elektron.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=3SsYctmvZkoC&pg=PA13|title=The electronics companion|author=Anthony C. Fischer-Cripps|publisher=CRC Press|year=2004|isbn=978-0-7503-1012-3|page=13}}</ref>
 
An SI na yunit kan elektrikong kuryente iyo an [[ampere]], o ''amp'', na iyo an bulos nin elektrikong karga sa ibabaw kan sarong bagay sa rikas na sarong [[coulomb]] kada segundo. An ampere (simbolo: A) iyo sarong SI na basehang yunit.<ref name="SI">{{SIbrochure9th}}International Bureau of Weights and Measures (2019-05-20), ''[https://www.bipm.org/utils/common/pdf/si-brochure/SI-Brochure-9.pdf SI Brochure: The International System of Units (SI)]'' (PDF) (9th ed.), ISBN 978-92-822-2272-0</ref> An elektrikong kuryente iyo pigsusukol kan kagamitang inaapod na ammetro (''ammeter'').<ref name="Walker" />
 
An mga elektrikong kuryente nagmomokna nin mga magnetikong hiwas, na iyo nagagamit sa mga motor, generator, induktor, asin transformer. Sa mga ordinaryong konduktor, nagkakawsa sinda nin ''Joule heating'', na nakakamokna nin [[liwanag]] sa inkandesendong ilaw. An mga kuryenteng baryente sa oras iyo minaluwas nin elektromagnetikong wave, na iyo ginagamit sa [[telekomunikasyon]] sa pagheras nin mga impormasyon.