Pagkakaiba sa mga pagbabago kan "Asteroyd"

Content deleted Content added
s Nagdugang nin infobox
No edit summary
Linya 6:
An mga '''asteroyd''' ([[Ingles]]: ''asteroid'') iyo an mga saradit na planeta, na nasa laog kan Sistemang Solar. An mas dakulang mga asteroyd inapod man na '''planetoids.''' An mga terminong ini makasaysayan na iinaplikar sa ano man na astronomikong bagay na naglilibot sa saldang na dai nadiskobre sa teleskopyo asin dai inobserbaran na igwa nin mga karakteristiko kan aktibong kometa arog nin ikog. Mantang nadidiskobre na an saradit na planeta na nasa luwas na nakaaagid sa mga kometa, an mga ini namidbid sa mga bagay na manonompongan sa mayor na pahang asteroid.
 
Sa artikulong ini, an terminong "asteroyd" nanonongod sa saradit na planeta na nasa laog kan Sistem Solar, kaibakabale anitong kaparehas na orbit sa Jupiter.
 
== Pankagabsan na ideya ==
Minilyon na asteroyd an nag - eeksister, dakol an laglag na natatada sa mga planeta, mga hawak sa laog kan solar na nebula kan saldang na dai noarin man nagdakula nin igo tanganing magin planeta. An dakulang mayoriya kan inaapod na mga asteroid orbita sa laog kan mayor na pahang asteroid na yaon sa pag - oltanan kan mga orbita nin Mars asin Jupiter, o kaiba si Jupiter coupiter (an mga trojan na Jupiter). Minsan siring, may iba pang orbital na nag - eeksister na may dakulang populasyon, kaiba an mga bagay na harani sa kinaban. An indibiduwal na mga asteroyd klasipikado kan saindang karakteristiko, na an mayoriya nahoholog sa tolong pangenot na grupo: C-etype, M-type, asin S-type.ː. An mga ini inginaran asin sa pankagabsan iinaasosyar sa karbon-rich, metaliko, asin silicate (stony) na mga komposisyon, sa kanya - kanyang paagi. Magkakalaen na marhay an kadakulaan nin mga asteroid; an pinakadakula, Ceres, haros 6,000 kilometros an lakbang asin dakulaon tanganing makualipikar bilang sadit na planeta.
 
Line 16 ⟶ 17:
An Naciones Unidas nagdeklarar nin 30 Hunyo bilang Internasyonal na Aldaw nin Pag - adal sa publiko manongod sa mga asteroid. An petsa kan International Asteroid Day sineselebrar an anibersaryo kan Tunguska asteroyd sa Siberia, Rusong Pederasyon, kan Hunyo 3008.<ref>{{Cite web|title=International cooperation in the peaceful uses of outer space|date=25 October 2016|url=https://www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/71/492}}</ref>
 
Kan Abril 2018, an B612 Foundation nagsabi na "''It is 100&nbsp;percent certain we'll be hit [by a devastating asteroid], but we're not 100&nbsp;percent sure when''."<ref name="INQ-20180428">{{Cite news|title=Earth will be hit by an asteroid with 100&nbsp;percent certainty, says space-watching group B612|url=https://www.inquisitr.com/4881237/earth-will-be-hit-by-an-asteroid-with-100-percent-certainty-says-space-watching-group-b612/|date=28 April 2018}}</ref> Dangan kan 2018, an physicist [[Stephen Hawking]],
sa saiyang libro na ''Brief Answers to the Big Questions'', kinunsiderar na an asteroyd dakulang takot sa mga planeta.<ref name="WP-20181015">{{Cite news|title=Stephen Hawking feared race of 'superhumans' able to manipulate their own DNA|date=15 October 2018|url=https://www.washingtonpost.com/news/morning-mix/wp/2018/10/15/stephen-hawking-feared-race-of-superhumans-able-to-manipulate-their-own-dna/}}</ref><ref name="NYT-20180618">{{Cite news|title=Better Way To Avoid Devastating Asteroids Needed?|url=https://www.nytimes.com/2018/06/14/science/asteroids-nasa-nathan-myhrvold.html#permid=27500228:27506217|date=18 June 2018}}</ref> Kan HunyiHunyo 2018, an US National Science and Technology Council nagbabala na an America dae handa sa pagtama kaini, asin naglunsar nin ''"National Near-Earth Object Preparedness Strategy Action Plan bilang paghahanda.''<ref name="NYT-20180614">{{Cite news|title=Asteroids and adversaries: Challenging what NASA knows about space rocks|url=https://www.nytimes.com/2018/06/14/science/asteroids-nasa-nathan-myhrvold.html|date=14 June 2018}}</ref> Base sa mga ekperto kan United States Congress kan 2013, kaipuhan nin NASA an limang taong preparasyon bago an misyon na harangon ini.
 
== Pagkadiskobre ==
[[Ladawan:Moon_and_Asteroids_1_to_10.svg|thumb|An kadakulaan kan enot na sampulong asteroid na nadiskobre, kun ikokomparar sa Bulan]]
[[Ladawan:243_ida.jpg|thumb|243 Ida asin an bulan kaiyan na Dractyl. Si Dakyl an enot na satelayt nin sarong asteroyd na nadiskobre.]]
 
* 10 kan 1849
** 1 Ceres, 1801.1 Ceres
Line 41 ⟶ 39:
* 1,000,000 kan 2020
 
== Kataytayan nin mga ladawan ==
[[Ladawan:The_Four_Largest_Asteroids.jpg|thumb|An apat na pinakadakulang asteroid: 1 Ceres, 4 Vesta, 2 Pallas, asin 10 Hygiea.ה.]]
<gallery>
[[Ladawan:Moon_and_Asteroids_1_to_10Moon and Asteroids 1 to 10.svg|thumb|An kadakulaan kan enot na sampulong asteroid na nadiskobre, kun ikokomparar sa Bulan]]
[[Ladawan:243_ida243 ida.jpg|thumb|An '''243 Ida''' asin an bulansatelayt kaiyanniya na DractylDactyl. SiAn DakylDactyl an enot na satelayt nin sarong asteroyd na nadiskobre.]]
[[Ladawan:The_Four_Largest_AsteroidsThe Four Largest Asteroids.jpg|thumb|An apat na mga pinakadakulang asteroid: 1 Ceres, 4 Vesta, 2 Pallas, asin 10 Hygiea.ה.]]
Ladawan:Asteroids by size and number.svg|An mga asteroyd sa Sistemang Solar, na pigkategorar base sa dakula asin numero
</gallery>
 
== Mga toltolan ==