Pagkakaiba sa mga pagbabago kan "Iskriturang Guhit"

Content deleted Content added
Ringer (urulay | ambag)
No edit summary
Ringer (urulay | ambag)
No edit summary
Linya 23:
An '''Iskriturang Basahan'''<ref>{{cite encyclopedia|url=https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqa2025.0001.001/61?q1=basahan&view=image&size=175|entry=basahan|page=60|last=Lisboa|first=Maŕcos de|authorlink=Marcos de Lisboa|title=Vocabulario de la Lengua Bicol|year=1865|language=es, bik|access-date=2019-12-01|quote=BASAHAN. pc. El ''a'', ''b'', ''c'', de ellos por donde aprenden á leer que tiene quince letras consonantes, y tres vocales, ''a'', ''e'', ''o''.}}</ref> siring man '''Guhit''' iyo an suanoy na iskritura na piggagamit kan mga katutubong [[Bikolnon]] kadtong dai pa nag-aabot an mga Espanyol.
 
An nasabing ''Basahan'' kan mga pre-Hispanikong Bikolnon may tolong tiyaw (a,i,o) asin kaglimang katanog (ba, ka, da, ga, ha, la, ma, na, nga, pa, ra, sa, ta, wa, ya) alagad an siring inapod na [[abugida]] huli ta an mga gubkas o silaba igdi pirming magkadukot an katanog asin an tiyaw. An pagtanda sana kun ini halimbawa babasahon be/bi igwang kaldit sa wala kaini asin kun babasahon na bu/bo, an kaldit yaon nakakaag sa too kaini. An ''basahan'' kan mga gugurang na bikol igwang isinuway na patanogkatanog na /r/ na mayo sa 'basahan' kan Tagalog (Baybayin) asin Ilokano (Kurdita), sabi ni Scott.<ref name="William Scott">{{cite book|title=Barangay|last=Scott|first=William Henry|publisher=Ateneo de Manila University Press|language=en|page=186|year=2004|isbn=971-550-135-4}}</ref> Kaidto an apod kan kaldit ''kaholoan'' o ''holo'' susog ki [[Marcos de Lisboa]], kaggibo kan pinakaenot na vocabulario sa Bikol.<ref>{{cite encyclopedia|url=https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqa2025.0001.001/87?rgn=full+text;view=image;q1=caholoan|entry=caholoan|page=86|last=Lisboa|first=Maŕcos de|authorlink=Marcos de Lisboa|title=Vocabulario de la Lengua Bicol|year=1865|language=es, bik|access-date=2019-12-01|quote=CAHOLOAN. pc. Una virgula de esta manera, V. que ponen á los lados de sus caractéres, etc.}}</ref><ref name="William Scott" />
 
Susog ki Lisboa, an pagsurat kan mga gugurang na bikolnon napoon sa ibaba paitaas, pasiring sa too an pagsurat.<ref name="William Scott" /> Alagad, an ibang mga iskolar arog ki Ignacio Villamor na nag'adal kan mga 'basahan' nin mga pre-Hispanikong filipino idinuduon na gayo na gabos sinda nagsusururat kan mga kalingking na eskritura direksyon pa-abay na napoon sa wala pasiring too, dangan nabalik sa wala sa pinu'nan, sige pagsurat patoo naman.<ref>Villamor, Ignacio. La Antigua Escritura Filipina.Tip. Pontificia Del Colegio De Sto. Tomas.publ. 1922.</ref>