Wikipedia

Pagkakaiba sa mga pagbabago kan "Pagsurat Bikolnon"

Browse history interactively
← Mas lumaMas bago →
Content deleted Content added
VisualWikitext
No edit summary
Linya 33:
| leader_name =
| patron =
| organised = [[Unibersidad kan Santo Tomas-Legazpi]], Naga College Foundation, [[Ateneo de Naga na Unibersidad]], Camarines Sur StatePolytechnic UniversityCollege, Camarines Norte State ofCollege Agriculture<!-- "organized=" also works -->
| filing =
| people =
Linya 41:
}}
 
An '''Pagsurat Bikolnon''' o '''Pagsurat Bikol''' sarong tiripon asin huronhuron nin mga paratukdô asin parasurat sa [[rehiyon Bikol]] na pinoonan kan 2000 sa [[Syudad nin Legazpi]]. Ginigibo ini lambang apat na taon maliban sa ikalimang edisyon kaini na ginibo kan 2017. Poon kan 2012, inaapod na ini bilang ''Pagsurat Bikol''.<ref>Juan Escandor Jr. [https://newsinfo.inquirer.net/208167/bicol-literature-at-the-crossroads Bicol literature at the crossroads] [[Philippine Daily Inquirer]]. Hunyo 6, 2012 (pighugot 2019-05-10)</ref> Kinukundusir an komperensya sa mga unibersidad asin kolehiyo sa [[Albay]] asin Camarines Sur: Unibersidad nin Aquinas, ngunyan [[Unibersidad kan Santo Tomas-Legazpi]] (2000, 2004), [[Naga College Foundation]] (2008), [[Ateneo de Naga na Unibersidad]] (2012), asin Camarines Sur Polytechnic College (2017) asin Camarines Norte State College (2020).
 
== Pagsurat Bikolnon ==
Linya 52:
== Pagsurat Bikol ==
Ginibo sa [[Ateneo de Naga na Unibersidad]] an ikaapat na edisyon kan komperensya na pinanginotan ni [[Kristian Cordero]] kun sain inapod na ining ''Pagsurat Bikol'' poon Abril 29-30, 2012.
 
GiniboBago mankaini, sa taon na iniginibo an magigin pinakahuring edisyon kan '''[[Juliana Arejola-Fajardo Workshop sa Pagsurat-Bikol|Juliana Arejola-Fajardo Workshop sa Pagsurat Bikol]]'''. Nairehistro man sa Securities and Exchange Commission bilang sarong non-stock non-profit na korporasyonitinugdas anni '''[[ParasuratCarlos BikolnonArejola]]'''. Dangan, sarongpinagpublikar organisasyon nin mga parasurat sa Bikol na itinugdas kan 2010man ni [[BuboyArejola Aguay|Bernardoan Miguelmga Aguay,librong Jr.]] asin pagpan-iribaaki na nagpublikarparte kan trilohiyang ''[[AntabayBoom, saBoom, OrtograpiyaBoom ninAn BikolMga Sentral|OrtograpiyaAki Blakan Bla Bla!]]Camarinezoom'' (2012),na sarong antabaynakasurat sa ortograpiyaBikol, pagbaybayIngles asin paggamit nin mga diyakritiko para sa tataramon na [[Tataramon na Bikol|Bikol Sentral]]Tagalog/Filipino. Siring man, pakatapos kan komperensya, pinag-reorganisar man kan taon na ini an organisasyon pangkulurang [[Sumaro Bikolnon]]<ref>Highlights in the history of Sumaro Bikolnon. Kabikolan at War.2017.</ref> asin an [[Kabulig-Bikol]]. NapilìKinaptan bilang bàgong pamayo kan organisasyon pangkultura sini [[Ramon Olaño, Jr.]] bilang bàgong pamayo an organisasyon pangkultura kun sain sinalidahan kaini si [[Jose Fernando Obias]] mantang naibalik man ki [[Estelito Jacob]] an pagigin presidente kan panliteraryong grupo, kaiba sa Francisco Peñones Jr., [[Honesto Pesimo Jr.]], [[Marissa Reorizo-Redburn]], Rizaldy Manrique asin [[Paz Verdades Santos]] bilang mga myembro.<ref>[http://www.bicolmail.com/2012/?p=4350 An Evening of Bikol Erotic Poetry: From “Kitik” to “Girok”] [[Bicol Mail]] (pighugot 2012-10-14)</ref> Pinagpublikar man ni Arejola an mga librong pan-aki na parte kan trilohiyang ''Boom, Boom, Boom An Mga Aki kan Camarinezoom'' na nakasurat sa Bikol, Ingles asin Tagalog/Filipino.▼
 
Sosog ki [[Paz Verdades Santos]] sa saiyang pagtaong ''situationer'' kan kamugtakan kan literatura kan 2017:<blockquote>''Why Pagsurat Bikol? Bakong Olympics na kumpetisyon, kundi pag-uralay kan mga parasurat. According to Frank Penones, not citius altius fortius kundi pasini pasiton pasadto.''
Line 57 ⟶ 59:
''Pagsurat Bikol, not Bikolnon since 2012. A reassertion of identity. We now write Bikol; we now write our region, Vic Nierva’s input.'' <ref>[[Paz Verdades Santos]]. ''Kamugtakan kan Literaturang Bikolnon.'' Sinambit sa [[Pagsurat Bikolnon|Pagsurat Bikolnon 5]] na ginibo sa Camarines Sur Polytechnic College, [[Nabua, Camarines Sur|Nabua]], [[Camarines Sur]]. 28 Pebrero 2017</ref></blockquote>
 
====Parasurat Bikolnon====
▲Ginibo man sa taon na ini an magigin pinakahuring edisyon kan '''[[Juliana Arejola-Fajardo Workshop sa Pagsurat-Bikol|Juliana Arejola-Fajardo Workshop sa Pagsurat Bikol]]'''. Nairehistro man sa Securities and Exchange Commission bilang sarong non-stock non-profit na korporasyon an '''[[Parasurat Bikolnon]]''', sarong organisasyon nin mga parasurat sa Bikol na itinugdas kan 2010 ni [[Buboy Aguay|Bernardo Miguel Aguay, Jr.]] asin pag-iriba na nagpublikar kan ''[[Antabay sa Ortograpiya nin Bikol Sentral|Ortograpiya Bla Bla Bla!]]'' (2012), sarong antabay sa ortograpiya, pagbaybay asin paggamit nin mga diyakritiko para sa tataramon na [[Tataramon na Bikol|Bikol Sentral]]. Siring man, pakatapos kan komperensya, pinag-reorganisar man kan taon na ini an [[Sumaro Bikolnon]]<ref>Highlights in the history of Sumaro Bikolnon. Kabikolan at War.2017.</ref> asin an [[Kabulig-Bikol]]. Napilì bilang bàgong pamayo kan organisasyon pangkultura si [[Ramon Olaño, Jr.]] kun sain sinalidahan kaini si [[Jose Fernando Obias]] mantang naibalik man ki [[Estelito Jacob]] an pagigin presidente kan panliteraryong grupo, kaiba sa Francisco Peñones Jr., [[Honesto Pesimo Jr.]], [[Marissa Reorizo-Redburn]], Rizaldy Manrique asin [[Paz Verdades Santos]] bilang mga myembro.<ref>[http://www.bicolmail.com/2012/?p=4350 An Evening of Bikol Erotic Poetry: From “Kitik” to “Girok”] [[Bicol Mail]] (pighugot 2012-10-14)</ref> Pinagpublikar man ni Arejola an mga librong pan-aki na parte kan trilohiyang ''Boom, Boom, Boom An Mga Aki kan Camarinezoom'' na nakasurat sa Bikol, Ingles asin Tagalog/Filipino.
Nairehistro sa Securities and Exchange Commission bilang sarong non-stock non-profit na korporasyon kan Marso 23, 2012 an [[Parasurat Bikolnon|Parasurat Bikolnon, Inc.]], sarong organisasyon nin mga parasurat sa Bikol na itinugdas kan 2010 ni [[Buboy Aguay|Bernardo Miguel Aguay, Jr.]] asin pag-iriba na nagpublikar kan ''[[Antabay sa Ortograpiya nin Bikol Sentral|Ortograpiya Bla Bla Bla!]]'' (2012), sarong antabay sa ortograpiya, pagbaybay asin paggamit nin mga diyakritiko para sa tataramon na [[Tataramon na Bikol|Bikol Sentral]].<ref name="Padurunongan 2012">[http://www.canaman.gov.ph/index.php?option=com_content&view=article&id=254:elementary-pupils-compete-in-padurunongan-&catid=75:august-2012&Itemid=296 Elementary pupils compete in Padurunongan contest] [http://canaman.gov.ph Canaman.gov.ph] (pighugot 2015-01-27) Hilingon man sa [http://archive.is/rdHx Archive.is]</ref> Itinugdas ini kan [[Abril 17]], [[2010]] sa kamàwotan na masimbagan an pangangaipo sa pag-adal asin pagmidbid sa marhinal na mga parasurat.<ref>''Kasaysayan kan Pagkakamukna'' Parasurat Bikolnon Inc. (2012)</ref> Ngunyan, igwa ining kabtang na organisasyon sa [[Calabanga, Camarines Sur|Calabanga]], [[Camarines Sur]]<ref>[http://www.bicolstandard.com/2018/07/san-miguel-bay-writers-workshop-now.html San Miguel Bay Writers Workshop now open to applicants] [[Bicol Standard]]</ref><ref>Edwin S. Breva, Jr. ''#SanggatosNaRawitdawitSaSanggatosNaAldaw: A Literary Autoethnography'' sa ''Journal of Arts and Sciences Research'' Volume 1, No. 1. (March 2018), p. 7</ref> asin [[Virac, Catanduanes|Virac]], [[Catanduanes]].<ref>[http://www.catanduanestribune.com/article/41K6 SurTe confers Gov. Cua honorary membership] [http://www.catanduanestribune.com Catanduanes Tribune]</ref> Inaapod man ini sa manlainlain na salang ngaran (tuyo o dai tuyo) siring kan '''Pagsurat Bikolnon'''<ref>[https://www.scribd.com/document/314062068/Bikol-Reporter-April-17-23-2016-Issue Halaga kan Literatura sa Sosyedad] Bikol Reporter. Abril 17-23, 2016. (pighugot 2019-01-29)</ref><ref>''[https://hamudyong.wordpress.com/2018/08/31/rarom-rayo-sarong-hapon-sa-roco-library/ Rarom, Rayo: Sarong hapon sa Roco Library]'' [https://hamudyong.wordpress.com/about/ Hamudyong blog] (pighugot 2019-05-03)</ref><ref>[[Paz Verdades Santos]]. ''Kamugtakan kan Literaturang Bikolnon.'' Sinambit sa [[Pagsurat Bikolnon|Pagsurat Bikolnon 5]] na ginibo sa Camarines Sur Polytechnic College, [[Nabua, Camarines Sur|Nabua]], [[Camarines Sur]]. 28 Pebrero 2017</ref> asin '''Parasurat Bikol'''.<ref>Kristian Cordero. Marissa Reorizo-Redburn sa <nowiki>''</nowiki>An Satuyang Kakanon sa Aroaldaw<nowiki>''</nowiki> (NCCA, 2015) pahina 251</ref>
 
Pinanginotan ni [[Irvin Sto. Tomas]] an komite sa pagsaligsig sa antabay sa ortograpiya kan organisasyon. Igwang titulo nin Maestro kan Arte (MA) sa Filipino sa [[Unibersidad kan Nueva Caceres]] si Sto. Tomas<ref>Wilfredo B. Prilles, Jr. ''[http://planet.naga.ph/2316/a-way-out-of-the-margins A way out of the margins]'' [[Vox Bikol]] kopya kan artikulo sa Planet.naga.ph (pighugot 2016-7-3)</ref> asin sarong posgradong estudyante nin Doktor sa Edukasyon (EdD) sa Pagtukdô nin Lengwahe asin Literatura sa parehong institusyon. Kan kasagsagi kan blogging, tinukar asin ipinahiling niya sa saiyang blog na [https://filipinayzd.i.ph Filipinayzd] (mayò na) an pagbabàgo sa ortograpiyang Filipino<ref>''2001 Revisyon ng Alfabeto at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino (Revisyon ng DECS: Kautusang Pangkagawaran Blg. 81, s. 1987)''</ref><ref>[http://filipinolibrarian.blogspot.com/2006/08/fo-ang-bagong-alfabeto-atpatnubay-sa.html FO: Ang Bagong Alfabeto at Patnubay sa Ispeling] [http://filipinolibrarian.blogspot.com The Filipino Librarian] (pighugot 2016-7-3)</ref> na ipinaluwas kan Komisyon sa Wikang Filipino kan 2001 sagkod na ipawarang bisa ini kan 2006.<ref> Wilfredo B. Prilles, Jr. ''[https://nagueno.wordpress.com/2006/09/12/getting-disoriented-with-filipino Getting disoriented with Filipino]'' [https://nagueno.wordpress.com Nagueño in the Blogosphere] (pighugot 2016-7-3)</ref><ref> Wilfredo B. Prilles, Jr. ''[https://nagueno.wordpress.com/2006/09/20/creative-destruction-and-our-languages Creative destruction and our languages]'' [https://nagueno.wordpress.com Nagueño in the Blogosphere] (pighugot 2016-7-3)</ref><ref>Wilfredo B. Prilles, Jr. ''[http://nagueno.blogspot.com/2006/11/deped-suspends-2001-filipino-alphabet.html DepEd reviews 2001 Filipino alphabet revision]'' [https://nagueno.wordpress.com Nagueño in the Blogosphere] (pighugot 2016-7-3)</ref> Nakasurat an siring na pagbabago kan tataramon na Filipino an tesis ni Sto. Tomas na ''TV Ads: Hanguan ng mga Kagamitang Pagtuturo sa Elementarya''.<ref>[https://www.scribd.com/document/19003543/TV-Ads-Irvin-P-Sto-Tomas-1 TV Ads: Hanguan ng mga Kagamitang Pagtuturo sa Elementarya] [https://www.scribd.com Scribd.com]</ref>
Sa diskurso kan kagtugdas kan Pagsurat Bikol na si [[Jazmin Llana]] kan 2013 sa UMPILAN, sarong serye nin harampangan dapit sa mga literatura kan Filipinas na pinag-organisar kan Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (UMPIL), tinawàn niyang reparo an iriwal kan mga parasurat sa rehiyon.<blockquote>''"‘May kulo sa ilalim’ – ito ang nais kong sabihin tungkol sa panitikang Bikol. Ang palasak na pakahulugan nito sa aking pagkakaintindi ay ang pagkimkim ng isang lihim na ayaw na ayaw ipaalam sapagkat nakakahiya o hindi alam ng mismong mayroon nito o ayaw niyang bigyang pansin o tanggapin."''—''Jasmin Llana (Enero 28, 2013)<ref>[https://kalatasliteraryezine.wordpress.com/2013/04/13/k-magazine-umpilan-panitikang-bikol-jazmin-llana UMPILAN: Panitikang Bikol, Jazmin Llana] KALATAS: Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (pighugot 2016-6-25)</ref>''</blockquote>Taon 2013 matapos an duwang termino ni Arejola bilang representante kan Sur nin Luzon sa sub-komiteng Arteng Panliteraryo kan [[Nasyunal na Komisyon para sa Kultura asin kan Arte]] (NCCA) kan 2007-2010 bilang nominado kan Kabulig-Bikol asin 2010-2013 bilang nominado kan Sumaro Bikolnon, siya sinalidahan ni Peñones bilang nominado kan Kabulig-Bikol. Sa parehong taon, ipinagpublikar an antolohiyang ''Hagong: Mga Osipon'' na pinakarhay ni Santos asin Peñones.<ref>[https://kalatasliteraryezine.wordpress.com/2013/02/10/atendeo-de-naga-press-releases-anthology-of-fiction-book-of-poetry Ateneo de Naga Press releases anthology of fiction, book of poetry] [https://kalatasliteraryezine.wordpress.com KALATAS] (pighugot 2015-06-19)</ref> Nagpoon na man na ipaluwas sa takilya an manlainlain na pelikulang Bikolnon na independyenteng iprinodusir arog kan pelikulang ''Posporo'' (2013) ni [[Bernardo Miguel Aguay, Jr.|Aguay]] asin ''Angustia'' (2013) ni [[Kristian Cordero]].<ref>[http://www.bicolmail.com/2012/?p=12267 Cordero’s first full length film to premier in Manila and Naga] [[Bicol Mail]] (pighugot 2015-06-27)</ref>▼
 
Tinuyaw ninda [[Vic Nierva]] asin [[Kristian Cordero]] an pagkakahaman kan publikasyon asin an bàgong muknang organisasyon na nagpalagdâ kaini.
Dinara an komperensya sa Camarines Sur Polytechnic College sa [[Nabua, Camarines Sur]], [[Camarines Sur]] kan 2017 durante kan termino kan [[Iriga|Iriguenyong]] si [[Francisco Peñones, Jr.]] bilang representante kan Sur nin Luzon sa sub-komiteng Arteng Panliteraryo kan [[Nasyunal na Komisyon para sa Kultura asin kan Arte]] (NCCA), kun sain nagin tagapagtaram si [[Marne Kilates]]. Digdi inakò ni Kilates na dai siyang awtoridad sa pagsaysay kun ano an estado kan panurat Bikol huli sa kadiit an saiyang naisurat sa tataramon na Bikolnon, asin kadiit an kaaraman niya sa mga isinusurat ngunyan sa rehiyon.<ref>[https://www.bicolmail.net/single-post/2017/02/02/Six-memos-to-Bikol-writers Six memos to Bikol writers] [[Bicol Mail]]. Pebrero 2, 2017 (pighugot 2019-05-10)</ref>▼
 
Sosog sa kolum ni Nierva sa [[Vox Bikol]], dai nin bàgo sa ipinapamidbid sa hinaman na giya asin nangangaipo nin pagkaaram asin pagkasabot sa ortograpiyang [[mga tataramon na Bikol|Bikol]] an mga nagtutulod kaini:<ref>Victor Dennis T. Nierva. ''[http://www.voxbikol.com/article/hurup-hurop-sa-pagbilog-nin-ortograpiyang-bikol Mayon Limited: Hurup-hurop sa pagbilog nin ortograpiyang Bikol]'' Voxbikol.com (pighugot 2016-6-25)</ref>
 
<blockquote>"...[A]n pagdukay nin ortograpiya nangangaipuhan nin hararom na pag-aadal, paghurup-hurop asin—kun itutugot an termino—pamimilosopiya." <small>—''Mayon Limited: Hurup-hurop sa pagbilog nin ortograpiyang Bikol'' (9 Mayo 2012)</small></blockquote>
 
Si Cordero na taga-[[Syudad nin Iriga]] asin lenggwaheng [[Rinconada Bikol]] an kinagimàtan na tataramon, natuyawan an pakagibo kan publikasyon sa saiyang kolum sa [[Bicol Mail]] na nakasurat sa lenggwaheng Bikol Sentral:<ref>Kristian Sendon Cordero. ''[http://www.bicolmail.com/2012/?p=921 SANTIGWAR: Kabulig Ako]'' Bicolmail.com (pighugot 2016-6-25)</ref>
<blockquote>"...an saindang panurat na pigtatakupan ninda nin hababang klase nin patos asin daing kamunangdanan na laog, ta apwera sa mga pigsasabi nindang dapat siring kaini an pagsurat, an sunod na mahihiling mo iyo an dakulang pagbutog, pagbutong asin pangum-um, na iyong saindang magayon na pangiturogan na inaapod nindang pagsurat Bikolnon na sigun sa mga tawong ini..." <small>—''Santigwar: Kabulig Ako'' (17 Mayo 2012)</small></blockquote>
 
Tinàwan kan mga ini nin diskusyon an problema sa pagkairiba-iba kan [[mga tataramon sa Bikol]] asin mahihiling an karibongan kan mga ini sa ulayon dapit sa ortograpiya sagkod bokabularyo asin an pagkalain kan duwang bagay na ini. Sa saindang diskusyon, luminawas sa partikular na tataramon na sakop (scope) kan ginibong pag-adal na iyo an [[Bikol Sentral]] asin ipinamugtak na an hinaman na giya para sa [[mga tataramon na Bikol]].
 
<blockquote>"An kamugtakan na ini kan mga dilang Bikol an urog na minapasakit kan sirkumstansiya para sa mga nagmamawot o nagtutulod nin pormal asin sasarong ortograpiya. Kun manlainlain an tataramon, papano mapipirit an sarong ortograpiya.<small>—''Mayon Limited: Hurup-hurop sa pagbilog nin ortograpiyang Bikol'' (9 Mayo 2012)</small></blockquote>
 
An diskusyon sa bokabularyo matutumoyan pa kan tubong [[Baao, Camarines Sur|Baao]], [[Camarines Sur]] na si Dr. Jazmin Llana kan De La Salle University-Manila, na [[Rinconada Bikol]] man an inot na tataramon, sa saiyang lektura sa ginibong urulay kan ''Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas'' (UMPIL) kun sain ihiniras niya an kamugtakan kan pagsurat sa mga rehiyon.<ref>[https://kalatasliteraryezine.wordpress.com/2013/02/02/umpil-holds-2013s-first-regional-lit-forum/ UMPIL holds forum on Bikol lit] KALATAS: Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (pighugot 2016-6-25)</ref>
 
<blockquote>''"Ang pagkakaroon ng maraming lenggwahe at diyalekto ay may dalang praktikal na suliraning kailangan ng lunas. Subali’t ang dalang panganib ng iisang standard ng ortograpiya, ayon kay Vic Nierva ay ang pagkakawala ng mga'' tataramon ''o lenggwaheng hindi makakasunod sa standard o masasakop nito—tulad na lang kung ang ‘arong’ na tawag sa bahay ng ilang Bikolano ay pipiliting ibaybay bilang ‘harong’ na siya namang gamit sa ilang mga pook. At hindi pa napag‐uusapan diyan ang mga tataramon o lenggwaheng ibang‐iba sa ginagamit ng mga sentro tulad ng Naga at Legazpi—halimbawa ay ang Rinconada na tataramon mi'' [sic] ''ni Kristian Cordero."'' (An pagkakaigwa nin kadakol na lenggwahe asin diyalekto igwang praktikal na problema na kaipohan nin solusyon. Alagad an darang humâ kan sarong pamantayan na ortograpiya, sosog ki Vic Nierva iyo an pagkawarâ kan mga mga tataramon o lenggwaheng dai makakasunod sa standard o masasakop kaini—siring na sana kan ‘arong’ na apod sa ''bahay'' kan pirang Bikolano na pipiriton na ibaybay bilang ‘harong’ na iyo man an gamit sa pirang mga lugar. Asin dai pa napapag-ulayan diyan an mga tataramon o lenggwaheng nalalain sa ginagamit kan mga taga sentro arog kan Naga asin Legazpi—halimbawa an Rinconada na ''tataramon mi'' ni Kristian Cordero.)</blockquote>
 
Digdi, naunambitan man ni Llana an nahaman na ''Giya sa Ortograpiyang Bikol'' na gibo kan Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) asin pinadrinohan kan gobyerno probinsyal kan [[Albay]]. Ipigbungsod kan Agosto 2012 sa [[Syudad nin Legazpi]] an nasabing giya na gagamiton kan mga paratukdô sa mga pampublikong paadalan sa rehiyon. Sa urulay na ginibo sa [[Ateneo de Manila na Unibersidad]] kan 2013, inusip niya an ipigladawan na "kalagà-kagà sa irarom" huli sa pagkaigwa nin magkaibang panànaw sa paghimò nin sarong padron nin ortograpiyang Bikol kan Parasurat Bikolnon.<ref>[https://kalatasliteraryezine.wordpress.com/2013/04/13/k-magazine-umpilan-panitikang-bikol-jazmin-llana UMPILAN: Panitikang Bikol, Jazmin Llana] KALATAS: Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (pighugot 2016-6-25)</ref>
 
Dating mga paratukdô sinda Nierva asin Cordero sa [[Ateneo de Naga na Unibersidad]] sagkod mga myembro kan grupong [[Kabulig-Bikol]] antes na mareorganisar ini. Kan 2014, ipinaluwas kan unibersidad an ''Guide to Bikol Orthography'' ni Wilmer Joseph S. Tria kun sain nagin parte sinda sa paghaman asin pagpabantog kan libro.<ref>[http://www.bicolmail.com/2012/?p=18650 Book on Bikol orthography launched] Bicolmail.com (pighugot 2016-6-25)</ref><ref>Kristian Sendon Cordero. ''[http://www.bicolmail.com/2012/?p=22015 SANTIGWAR: Tataramon asin an Sálog]'' Bicolmail.com (pighugot 2016-6-25)</ref><ref>[http://www.adnu.edu.ph/2014/11/26/guide-to-bikol-orthography-book-launch/ Guide to Bikol orthography book launch] adnu.edu.ph (pighugot 2017-10-17)</ref> Sa libro, mauunambitan man an nahaman na ''Giya sa Ortograpiyang Bikol'' na gibo kan Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) alagad nungka an ''Antabay sa Ortograpiya nin Bikol Sentral'' kan Parasurat Bikolnon.
 
▲Sa diskurso kan kagtugdas kan ''Pagsurat BikolBikolnon'' na si [[Jazmin Llana]] kan 2013 sa UMPILAN, sarong serye nin harampangan dapit sa mga literatura kan Filipinas na pinag-organisar kan Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (UMPIL), tinawàn niyang reparo an iriwal kan mga parasurat sa rehiyon.<blockquote>''"‘May kulo sa ilalim’ – ito ang nais kong sabihin tungkol sa panitikang Bikol. Ang palasak na pakahulugan nito sa aking pagkakaintindi ay ang pagkimkim ng isang lihim na ayaw na ayaw ipaalam sapagkat nakakahiya o hindi alam ng mismong mayroon nito o ayaw niyang bigyang pansin o tanggapin."''—''Jasmin Llana (Enero 28, 2013)<ref>[https://kalatasliteraryezine.wordpress.com/2013/04/13/k-magazine-umpilan-panitikang-bikol-jazmin-llana UMPILAN: Panitikang Bikol, Jazmin Llana] KALATAS: Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (pighugot 2016-6-25)</ref>''</blockquote>Taon 2013 matapos an duwang termino ni Arejola bilang representante kan Sur nin Luzon sa sub-komiteng Arteng Panliteraryo kan [[Nasyunal na Komisyon para sa Kultura asin kan Arte]] (NCCA) kan 2007-2010 bilang nominado kan Kabulig-Bikol asin 2010-2013 bilang nominado kan Sumaro Bikolnon, siya sinalidahan ni Peñones bilang nominado kan Kabulig-Bikol. Sa parehong taon, ipinagpublikar an antolohiyang ''Hagong: Mga Osipon'' na pinakarhay ni Santos asin Peñones.<ref>[https://kalatasliteraryezine.wordpress.com/2013/02/10/atendeo-de-naga-press-releases-anthology-of-fiction-book-of-poetry Ateneo de Naga Press releases anthology of fiction, book of poetry] [https://kalatasliteraryezine.wordpress.com KALATAS] (pighugot 2015-06-19)</ref> Nagpoon na man na ipaluwas sa takilya an manlainlain na pelikulang Bikolnon na independyenteng iprinodusir arog kan pelikulang ''Posporo'' (2013) ni [[Bernardo Miguel Aguay, Jr.|Aguay]] asin ''Angustia'' (2013) ni [[Kristian Cordero]].<ref>[http://www.bicolmail.com/2012/?p=12267 Cordero’s first full length film to premier in Manila and Naga] [[Bicol Mail]] (pighugot 2015-06-27)</ref>
 
▲DinaraSarong antaon makalihis sa orihinal na petsa kan komperensya, dinara an ''Pagsurat Bikol'' sa Camarines Sur Polytechnic College sa [[Nabua, Camarines Sur]], [[Camarines Sur]] kan 2017 durante kan termino kan [[Iriga|Iriguenyong]] si [[Francisco Peñones, Jr.]] bilang representante kan Sur nin Luzon sa sub-komiteng Arteng Panliteraryo kan [[Nasyunal na Komisyon para sa Kultura asin kan Arte]] (NCCA), kun sain nagin tagapagtaram si [[Marne Kilates]]. Digdi inakò ni Kilates na dai siyang awtoridad sa pagsaysay kun ano an estado kan panurat Bikol huli sa kadiit an saiyang naisurat sa tataramon na Bikolnon, asin kadiit an kaaraman niya sa mga isinusurat ngunyan sa rehiyon.<ref>[https://www.bicolmail.net/single-post/2017/02/02/Six-memos-to-Bikol-writers Six memos to Bikol writers] [[Bicol Mail]]. Pebrero 2, 2017 (pighugot 2019-05-10)</ref>
 
==Toltolan==
Line 72 ⟶ 98:
*[[CBSUA Writers Workshop]]
*[[Bay Area Writers Workshop|San Miguel Bay Area Writers Workshop]]
 
==Panluwas na takod==
*[https://iyil.ph/events/aktibidad-kan-pagsurat-bikol-60-sanghiran-bikol-ortograpiya-pag-adal-nin-bikol/ Aktibidad kan Pagsurat Bikol 6]
 
 
Kinua sa "https://bcl.wikipedia.org/wiki/Pagsurat_Bikolnon"