Pagkakaiba sa mga pagbabago kan "Libmanan"

Content deleted Content added
No edit summary
Exec8 (urulay | ambag)
No edit summary
Linya 1:
{{Infobox lokasyon}}
 
An '''Libmanan''' sarong primera klaseng banwaan sa [[Probinsya kan Filipinas|probinsya]] kan [[Camarines Sur]], [[Filipinas]]. SegunAn sadesignadong sensuszip kancode 2015,kaini igwangiyo 108,716 katawo{{PH nawikidata|postal_code}}. nag-eerok digdi.<br>
Sosog sa sensus kan {{wikidata|qualifier|single|P1082|P585}}, igwa ining {{PH wikidata|population_total}} katawong nag-eerok digdi sa {{PH wikidata|household}} kaharongan. <br>
 
Igwa ining sukol na {{PH wikidata|area}} kilometro kwadrado.
An '''Libmanan''' sarong primera klaseng banwaan sa [[Probinsya kan Filipinas|probinsya]] kan [[Camarines Sur]], [[Filipinas]]. Segun sa sensus kan 2015, igwang 108,716 katawo na nag-eerok digdi.
 
Napapalibotan an banwaan kan [[Sipocot, Camarines Sur|Sipocot]] sa norte, [[Cabusao, Camarines Sur|Cabusao]] sa norte-subangan, Bicol River sa subangan, [[Pamplona, Camarines Sur|Pamplona]] sa habagatan, [[Pasacao, Camarines Sur|Pasacao]] sa sur, asin [[Ragay (golpo)|Golpo kan Ragay]] sa sulnopan.
 
==Mga barangay==
{{Philippine Census
| title = Sensus nin Populasyon kan <br> Libmanan, Camarines Sur
| 1990 = 77565
| 1995 = 85337
| 2000 = 88476
| 2007 = 92839
| 2010 = 100002
| 2015 = 108716
| 2020 =
| 2025 =
| 2030 =
|}}
 
==Uusipon==
 
An banwaan nin Libmanan lataw sa historya asin kultura kan Bikol nin huli ta saro ini sa mga haloy nang namuknang banwaan sa Camarines Sur asin tagob sa kultural na yaman. Halimbawa, igdi nag-administrar nin haros duwang polong taon (1845-1846) asin (1847 - 1865) si [[Fray Bernardino Melendreras]]. Siya an tunay na pigtutubodan na kagsurat kan epikong [[Ibalong]] sa lenggwaheng Kastila huli ta siya talaga parasurat rawitdawit asin bakong harayo an sinasabing "parasing-pasing" na epiko igdi mansana niya naponpon sa Libmanan sa halawig na pag-erok niya igdi manta duman sa Albay, naglabi sana siyang sarong taon (1865-1867).
 
Igdi man sa Libmanan, sa baryo kan Bigaho, nakotkot idtong pwedeng apodon na sanang [[Lokdo nin Libmanan]]. Ini nagmumustra nin mga pigurin na pinag-adalan nin hararom ni Dr. [[Zeus Salazar]], sarong antropologo, asin nagtao siyang opinion base sa adal niyang ini na an epikong [[Ibalong]] iyong gayo an pigiistorya kan mga pigurin sa lokdo asin an kahadean ni Handyong posible nakabase igdi sa Libmanan. An lokdô na ini takop kan sarong tapayan-na-lulubngan. An nakadukay kani iyo si Ermelo Almeda, sarong taga-Naga asin paradamot nin mga artifaks asin relikyas kan soanoy na panahon. Ngonyan an lokdô naka-displey sa ''Museo del Seminario Conciliar de Nueva Caceres'' kan [[Holy Rosary Minor Seminary]].
 
Nabanggit man an Libmanan ni [[Feodor Jagor]], sarong Aleman na antropologo na nagbisita igdi sa Pilipinas (1859-1860). Sa saiyang libro na '''Reisen in der Philippinen''' (na pinalis sa Ingles ni Austin Craig, 1917) sabi niya si Melendreras daa mismo an nagsalaysay saiya na kan taon 1851 nakakotkot sa Poro'. sarong lugar igdi, nin mga antigong tapayan, mga plato, mga kolambiga, mga bronseng daga, mga bungô asin tu'lang nin tao saka kun ano-ano pang mga bagay na soanoy nang maray. Sabi nya nakidagos pa siya ki [[Fray Bernardino Melendreras]] na iyo kadto an kura paroko.
 
Maka-ngalas ta igwa ngani igdi sa Libmanan na baranggay na an apod '''Handong''' na pigaatid-atid kan mga paraadal kun baga ini ginuno mansana sa pangaran ni Handyong. Igwa man antigong paroy na an ngaran '''hinandyong''', na kun baga kawat sa isip, ipinagngaran sa heroeng si Handyong?
 
An banwaan man na ini iyo an ginibong ontokan kan [[Tangkong Vaca Guerilla Unit]] kan nagsakyada an mga Hapon sa Pilipinas. Igdi nagbase sa Libmanan an mga guerilla asin iyo ini an yunit na nagpatalsik sa mga Hapon sa Naga, katuwang an ibang guerilla yunit, kan pataposon na an guerra.
 
Orog pa sa gabos, an Libmanan iyo an nagtao kan saro niyang aki na dakula nanggad an ambag sa lantad nin edukasyon igdi sa ronang Bikol: si Dr.[[Jaime Hernandez]] (1892-1986). Si Dr.[[Jaime Hernandez]], aki ni [[Leon Hernandez]] na saro sa Quince Martires kan Camarines, iyo an kagtogdas kan pinakadakula asin pinakagurang na unibersidad sa Kabikolan, an Universidad de Nueva Caceres ([[University of Nueva Caceres]]) na minukna niya kan taon 1954.
 
Sa pagkiling kan banwaan na Libmanan saiya asin pag-onra kan saiyang naginibohan, an banwaan na ini nagpahaman asin pinatindog an sarong estatuwa para sa pag-orgulyo kan saiyang pangaran. An monumento ikinaag sa sarong plasa na nginaranan na, "Dr. Jaime Hernandez Mini Park".
 
==Diyosesis kan Libmanan==
 
[[File:Diocese Lib. seal.jpg|thumbnail|Diyosesis kan Libmanan]]
 
An Libmanan poon kan taon 1990 nagin tukawan nin local na Simbahan Katoliko. Nagin ining sarong lokal na teritoryo sa kasaysayan nin Simbahan sa Bikol. Pinagmukna an Prelatura kan Libmanan kan Marso 19, 1990. An enot na Obispo iyo si Muy Reverendo Prospero Arellano D.D. Pinagnombrahan siya kan Vaticano bilang Obispo kan prelatura kan Deciembre 9, 1989 kasabay kan pagdeklara na igwa na nin Prelatura sa norteng parte kan Nueva Caceres.
 
 
Kan Junio 19, 2009, naimukna bilang sarong diyosesis an local na simbahan kan Libmanan. Asin an nasasakupang mga banwaan iyo an mga banwaan kan primer asin segundo distrito kan [[Camarines Sur]].Sa kapinonan, an Diyosesis igwa nin 16 na mga parokya. Kan 2006, Hangang sa presenteng taon, igwa na ining 28 parokya. An Presenteng Pamayo kan diyosesis iyo si Muy Reverendo Jose R. Rojas, Jr. D.D. Asin enot na Obispo kan Diyosesis kan Libmanan.
 
==Mga barangay sa Banwaan nin Libmanan==
 
Nababanga an Libmanan sa 75 [[barangay]]:
 
{{columns-list|colwidth=10em|
<table border=0><tr>
<td valign=top>
* Aslong
* Awayan
Line 75 ⟶ 37:
* Danawan
* Duang Niog
</td><td valign=top>
* Handong
* Ibid
Line 101 ⟶ 62:
* Palong
* Patag
</td><td valign=top>
* Planza
* Poblacion
Line 127 ⟶ 87:
* Villasocorro
* Villadima (Santa Cruz)
|}}
</td></tr></table>
 
==Uusipon==
An banwaan nin Libmanan lataw sa historya asin kultura kan Bikol nin huli ta saro ini sa mga haloy nang namuknang banwaan sa Camarines Sur asin tagob sa kultural na yaman. Halimbawa, igdi nag-administrar nin haros duwang polong taon (1845-1846) asin (1847 - 1865) si [[Fray Bernardino Melendreras]]. Siya an tunay na pigtutubodan na kagsurat kan epikong [[Ibalong]] sa lenggwaheng Kastila huli ta siya talaga parasurat rawitdawit asin bakong harayo an sinasabing "parasing-pasing" na epiko igdi mansana niya naponpon sa Libmanan sa halawig na pag-erok niya igdi manta duman sa Albay, naglabi sana siyang sarong taon (1865-1867).
 
Igdi man sa Libmanan, sa baryo kan Bigaho, nakotkot idtong pwedeng apodon na sanang [[Lokdo nin Libmanan]]. Ini nagmumustra nin mga pigurin na pinag-adalan nin hararom ni Dr. [[Zeus Salazar]], sarong antropologo, asin nagtao siyang opinion base sa adal niyang ini na an epikong [[Ibalong]] iyong gayo an pigiistorya kan mga pigurin sa lokdo asin an kahadean ni Handyong posible nakabase igdi sa Libmanan. An lokdô na ini takop kan sarong tapayan-na-lulubngan. An nakadukay kani iyo si Ermelo Almeda, sarong taga-Naga asin paradamot nin mga artifaks asin relikyas kan soanoy na panahon. Ngonyan an lokdô naka-displey sa ''Museo del Seminario Conciliar de Nueva Caceres'' kan [[Holy Rosary Minor Seminary]].
 
Nabanggit man an Libmanan ni [[Feodor Jagor]], sarong Aleman na antropologo na nagbisita igdi sa Pilipinas (1859-1860). Sa saiyang libro na '''Reisen in der Philippinen''' (na pinalis sa Ingles ni Austin Craig, 1917) sabi niya si Melendreras daa mismo an nagsalaysay saiya na kan taon 1851 nakakotkot sa Poro'. sarong lugar igdi, nin mga antigong tapayan, mga plato, mga kolambiga, mga bronseng daga, mga bungô asin tu'lang nin tao saka kun ano-ano pang mga bagay na soanoy nang maray. Sabi nya nakidagos pa siya ki [[Fray Bernardino Melendreras]] na iyo kadto an kura paroko.
 
Maka-ngalas ta igwa ngani igdi sa Libmanan na baranggay na an apod '''Handong''' na pigaatid-atid kan mga paraadal kun baga ini ginuno mansana sa pangaran ni Handyong. Igwa man antigong paroy na an ngaran '''hinandyong''', na kun baga kawat sa isip, ipinagngaran sa heroeng si Handyong?
 
An banwaan man na ini iyo an ginibong ontokan kan [[Tangkong Vaca Guerilla Unit]] kan nagsakyada an mga Hapon sa Pilipinas. Igdi nagbase sa Libmanan an mga guerilla asin iyo ini an yunit na nagpatalsik sa mga Hapon sa Naga, katuwang an ibang guerilla yunit, kan pataposon na an guerra.
 
Orog pa sa gabos, an Libmanan iyo an nagtao kan saro niyang aki na dakula nanggad an ambag sa lantad nin edukasyon igdi sa ronang Bikol: si Dr.[[Jaime Hernandez]] (1892-1986). Si Dr.[[Jaime Hernandez]], aki ni [[Leon Hernandez]] na saro sa Quince Martires kan Camarines, iyo an kagtogdas kan pinakadakula asin pinakagurang na unibersidad sa Kabikolan, an Universidad de Nueva Caceres ([[University of Nueva Caceres]]) na minukna niya kan taon 1954.
 
Sa pagkiling kan banwaan na Libmanan saiya asin pag-onra kan saiyang naginibohan, an banwaan na ini nagpahaman asin pinatindog an sarong estatuwa para sa pag-orgulyo kan saiyang pangaran. An monumento ikinaag sa sarong plasa na nginaranan na, "Dr. Jaime Hernandez Mini Park".
 
==Diyosesis kan Libmanan==
[[File:Diocese Lib. seal.jpg|thumbnailthumb|288px|right|Diyosesis kan Libmanan]]
 
An Libmanan poon kan taon 1990 nagin tukawan nin local na Simbahan Katoliko. Nagin ining sarong lokal na teritoryo sa kasaysayan nin Simbahan sa Bikol. Pinagmukna an Prelatura kan Libmanan kan Marso 19, 1990. An enot na Obispo iyo si Muy Reverendo Prospero Arellano D.D. Pinagnombrahan siya kan Vaticano bilang Obispo kan prelatura kan Deciembre 9, 1989 kasabay kan pagdeklara na igwa na nin Prelatura sa norteng parte kan Nueva Caceres.
 
Kan Junio 19, 2009, naimukna bilang sarong diyosesis an local na simbahan kan Libmanan. Asin an nasasakupang mga banwaan iyo an mga banwaan kan primer asin segundo distrito kan [[Camarines Sur]].Sa kapinonan, an Diyosesis igwa nin 16 na mga parokya. Kan 2006, Hangang sa presenteng taon, igwa na ining 28 parokya. An Presenteng Pamayo kan diyosesis iyo si Muy Reverendo Jose R. Rojas, Jr. D.D. Asin enot na Obispo kan Diyosesis kan Libmanan.
 
== Demograpiko ==
{{Populasyon}}
 
==Kataytayan nin mga retrato==
Line 145 ⟶ 130:
</gallery></center>
 
==Mga panluwasDagdag na takodginunuan==
*'''Istorya Kan Kabikolan''', Malanyaon Jaime T., AMS Press. Naga City. 1991. 572 na boklit.
== Toltolan ==
{{reflist}}
 
== Mga panluwas na takod ==
* [https://www.philatlas.com/ PhilAtlas.com]
* [https://web.archive.org/web/20120413163013/http://www.nscb.gov.ph/activestats/psgc/default.asp Philippine Standard Geographic Code]
* [https://web.archive.org/web/20161010201809/http://www.blgs.gov.ph/lgpmsv2/cmshome/index.php?pageID=23 Local Governance Performance Management System]
*[http://www.prelatureoflibmanan.net Prelature of Libmanan Website]
*[http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/regions/view/20071213-106530/Ancient_burial_urn_ Article on the Philippine Daily Inquirer on Salazar's Book, '''Liktao at epiko''']
*[http://www.nscb.gov.ph/activestats/psgc/default.asp Philippine Standard Geographic Code]
*[http://www.t-macs.com/kiso/local/ 2000 Philippine Census Information]
* Article on the Philippine Daily Inquirer on Salazar's Book, '''Liktao at epiko''' *[http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/regions/view/20071213-106530/Ancient_burial_urn_]
 
Dagdag na ginunuan:
 
*'''Istorya Kan Kabikolan''', Malanyaon Jaime T., AMS Press. Naga City. 1991. 572 na boklit.
 
{{Camarines Sur}}