Pagkakaiba sa mga pagbabago kan "Bulkan Mayon"
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Linya 1:
[[Ladawan:MayonVolcano.jpg|thumb|250px|An Bulkan Mayon]]
An '''Bulkan Mayon''' sarong aktibong bulkan na mahihiling sa [[Probinsya kan Filipinas|probinsya]] nin [[Albay]] sa nasyon kan [[Filipinas]]. Namumugtag ini sa 15 kilometres norteng-sulnopan kan [[Syudad nin Legazpi]].
An bulkan Mayon saro sa 22 na bulkan sa Filipinas na aktibo pang gayo asin kabali na diyan an [[Bulkan Pinatubo]] na nagtugang makusog na maray kan Hunyo 15, 1991.
Sigon sa volcanolohigo, sarô ining stratovolcano o kompositong bulkan. Ang garo simetriko kaining kona nabilog sa paagi nin pagpatong-patong nin mga bolos nin lahar asin lava. Nin huli ta uminabot nin halos 50 otro na an mga pagpotok kaini sa naka-aging 400 taon, ikinokonsiderar na ining pinakáaktibong bulkan sa enterong nacion. Mahihiling ini sa sarong convergent plate boundary<sup>1</sup> sa tahaw kan Platong Eurasian sagkod kan Plato ng Plipinas.
Line 9 ⟶ 11:
[[File:Oldcagsawapi2.jpg|left|thumb|250px|Rogba kan simbahan sa Cagsawa kan nagtuga an Mayon, 1814]]
==Pagtuga kan 1897==
An pinakahalawig na pagtuga kan Bulkan Mayon nangyari kan taon 1897, na nagpoon Hunyo 23 asta Hunyo 30. Ini nagresulta sa pagkagadan nin sobra 400 katawo huli sa nagbubulos na laboy asin tubig na nagbubuladbukad asin nag'oolantong mga mainit na kagagapoan. An pagputok nag'ayaw nin 17 oras asin rinatakan an pampang-dagat kan Sto. Domingo, asin mga baryo sa Sto. Nino, San Isidro, San Roque, San Antonio, Misericordia sa banwaan nin Sto. Domingo; banwaan nin Ligao; parte kan Bigaa, San Fernando; asin an Syudad nin Legazpi. An Salog Basud kan Li'bog (ngonyan nginaranan nang Sto. Domingo) asin Camalig binulosan man nin nagbubugawas na mainiton na laboy (lava). An kalangitan sa palibot pinatos nin maitom na abo asin naghitsurang sinarom an mga magkataraid na lugar. An pagtugang ini kan Bulkan Mayon iyo na daa an nagtaong pinakagrabeng ratak sa probinsya nin Albay.<ref>[https://books.google.com.ph/books?id=CRzMOYIuLJEC&pg=PA416&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false]books.google.com. Kinua 10-09-17</ref><ref>[http://newsinfo.inquirer.net/638630/5-most-destructive-explosions-of-mayon-volcano].newsin fo.inquirer.net.Kinua 1-09-17</ref><ref>
An mamundo asin makagiram-giram na insidenteng ini inosip sa sarong rawitdawit ni [[Mariano Perfecto]] kan taon mansanang idto, sa saro niyang halawig na obra, tituladong, ''Bareta dapit can Volcan Mayong sa Albay can junio de 1897'' (2 kabtang, Nueva Caceres, La Sagrada Familia, 1897). Hilnga: [[Mariano Perfecto]].
Line 24 ⟶ 26:
Pakatapos kan pagpotok kasabay ang pagdiklom kan palibot kan Septyembre 1 huli sa nag'alimbukad na abo kung kaya napundo ang mga saindang mga aktibidades sa mga iskwelahan asin an mga ini ginibong mga temporaryong istaran kan mga tawo. Ang PHILVOLCS binaba na an lebel sa alerto 3 hale sa alerto 4 kan Septyembre 11, alerto 2 kan Oktubre 3 asin alerto 1 kan Oktubre 25. Magayun na bareta na mayong nadiklarang gadan habang nagpopotok ang Bulkan pero kadimalasan may uminagi pang [[Bagyong Reming]] na may kasabay na makusog na Uran kan Nobyembre 30 kung kaya sobra sa 320 ang mga nagkagaradan asin 762 man an nagkawarara.
[[File:Mayon Space.jpg|right|thumb|250px|An bulkan Mayon sini'rip paagi satelyete]]
==Mga pagtuga kan Bulkan Mayon sa lawig nin panahon==
Line 31 ⟶ 34:
<ref>[https://www.volcanodiscovery.com/mayon.html] www.volcanodiscovery.com. Kinua 10-09-17</ref>
==
* [http://worldlandforms.com/landforms/mayon-volcano/] World Landforms. Kinua 20-01-18.
* [https://volcano.si.edu/showreport.cfm?doi=10.5479/si.GVP.BGVN200607-273030]Smithsonian Institution. Natural Museum of History.Global volcanism Program. Kinua 20-01-18.
* [http://www.phivolcs.dost.gov.ph/Volcano/Volcanolist/mayon.htm PHIVOLCS] - Ofisyal na pahina kan Bulkan Mayon (PHIVOLCS)
* [http://www.isulongseoph.org/?p=44 Mayon Volcano] - Artikulo manonongod sa Bulkan Mayon
| |||