Pagkakaiba sa mga pagbabago kan "Vocabulario de la Lengua Bicol"

An katagang ''sibagat'' tinawan kahulogan na siring "...pangaran sa irarom na sulog na nagbubulos sa salog Bicol bago ini maghampak sa kagagapoan arog kan sarong bados na nagbabatyag bago sa saiyang pangaki." Para sa katagang ''abucay'', na ini sarong dakulang puting gamgam, pwedeng itaram na: "Nangangabucay na an dagat"; "An alon nin dagat nagdadakula asin nagpuputi na." Mantang an ''apos'' na man daa, na iyo an sulong parte nin kahoy, kandila o sigarilyo. Sinabi ni Lisboa na pwedeng siring itaram, "Naapos na baga si pagca guinoo niya" na boot sabihon ''nawara na an saiyang pagkarespetable''.

 

An Vocabulariong ini dakulon pinagtala' na mga pangaran kan mga antigong paroy na tinatanom kan mga taga-Ibalong na masasabi ''extinct'' na ngonyan kadaklan, mga manlaen-laen na pandagat na sasakyan, *mga praktis asin mga termino sa pagbubulawan asin sa pagdudulang (pagmina), mga termino nin mga tela asin mga gamit sa paghahabol, mga termino sa pagrelasyon sa kadugo asin sa ibang tawo, manlaen-laen na taramon sa pagsasakay sa dagat, mga sira sa dagat asin iba-ibang hayop, mga paliyon asin termino sa mitolohiya nin gugurang, asin dakulon mga klaseng kahoy asin tinanom na garo marayo na ngani ngonyan.

 

An Vocabulario nya, na dai man tuyo ni Lisboa, nanggad nagin salming kan mga buhay-buhay kan Bikol kan ika-kag'anom na Siglo huli ta tinala' niya an mga praktis na kultural kan mga gugurang siring sa namasdan niya sa paagi kan mga kataga' na nasaray nya asin itinala'.

 

Igdi sa Vocabulario niya masisirip kun ano-anong paroy halimbawa an pigtataranom kan mga gugurang. Haros sinaro-saro ni Lisboa an mga ini, siring na sinasabi niya lambang saro na "un genero de arroz asi llamado" na mabanggit ta magkapira igdi: ''malictay'', ''guimpad'', ''tinoon'', ''tinogos'', ''maloon'', ''tinoma'', ''tangong'', ''hinipon'', ''dongdong'', ''hangbas'', ''cabong'',''batangon'', ''binachao'', ''barawa'', ''dala'',. ''dalosamat'', ''daras'', ''dibaclon'', ''boracnaga'', ''cadosog'', ''lagoti'',. ''cocondato'', ''guinapas'', ''carangcang'', ''manloay'', ''manocnon'', ''manonglay'', ''paraya'', ''sumagyad'', ''sablay'', ''bulao'', ''yumocyoc'', ''tipocol''', ''dinamulag'', ''banglag''.