Pagkakaiba sa mga pagbabago kan "Manuel Quezon"

Content deleted Content added
Addbot (urulay | ambag)
s Bot: Migrating 31 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1503 (translate me)
No edit summary
Linya 1:
[[Ladawan:QuezonUS.jpg|thumb|220px|Si Pres. Manuel Quezon]]
Si '''Manuel Molina Quezon''' ([[Agosto 19|19 Agosto]] [[1878]] - [[Agosto 1|1 Agosto]] [[1944]]) an enotinot na [[presidente kan Filipinas|presidente]] kan [[Filipinas]] kan ini pigtindogipigtindog na KumonweltKomonwelt kan mga administrador na [[Estados Unidos|Amerikano]]. Siya namundag sa [[Baler, Aurora|Baler, Tayabas]] (ngonyanngunyan [[Quezon]] na). Alagad, siya hinihiling man na ika-duwangikaduwang presidente kan [[Filipinas]] sa parte kan mga Pilipino huli ta siya an nagsunod ki [[Emilio Aguinaldo]] kan an huri itogdasitugdas an sobootsuboot enotinot na Republika dawadawà nganinganì totoo dai ini binisto kan gobyerno kan mga Amerikano kan panahon na idto.
 
== Pamilya asin Kaamayan kan Buhay ==
An saiyang mga magurang iyo sinda Lucio Quezon asin Maria Molina, anas mga paratukdo pareho na mga taga-Baler, Tayabas man. An naagom niya iyo an saiyang pinsan, si Aurora Aragon Quezon asin apat an saiyang aki- si María Aurora "Baby" Quezon (1919-1949), María Zeneida "Nini" Quezon-Avancena ([[1921]]-), Luisa Corazón Paz "Nenita" Quezon ([[1923]]-[[1923]]) asin si Manuel L. "Nonong" Quezon, Jr. ([[1926]]-[[1998]]). An saiyang makoapomakuapo, si Manuel L. "Manolo" Quezon III ([[1970]]- ), sarong prominenteng parasurat, asin paraadal sa pulitika kan nasyon, inginaran saiya.
 
An saiyang mga magurang iyo sinda Lucio Quezon asin Maria Molina, mga paratukdo pareho na mga taga-Baler, Tayabas man. An naagom niya iyo an saiyang pinsan, si Aurora Aragon Quezon asin apat an saiyang aki- si María Aurora "Baby" Quezon (1919-1949), María Zeneida "Nini" Quezon-Avancena (1921-), Luisa Corazón Paz "Nenita" Quezon (1923-1923) asin si Manuel L. "Nonong" Quezon, Jr. (1926-1998). An saiyang makoapo, si Manuel L. "Manolo" Quezon III (1970- ), sarong prominenteng parasurat, asin paraadal sa pulitika kan nasyon, inginaran saiya.
 
Sa primariyang adal niya an nagtokdo saiya iyo an ina niya na mestisang Kastila asin maestra man sa lugar ninda. An ama niya saro man na mestisong Intsik na namundag sa Paco, Manila, sarhento sa Hukbong Kastila.
 
[[Ladawan:Quezon.jpg|left|thumb|200px|Si Manuel Quezon kan hubin pa]]
Nagklase man siya sa San Juan de Letran College asin pakatapos kaini nagin siyang profesor sa [[Unibersidad kan Santo Tomas]], na igdidigdi ngani nagpoon siya pag-adal abogasya alagad nasibol kan magbungkaras an Guerra Espanyol-Amerikano.
 
Enot pa kaini, nagin man siya rebolusyonaryo sa lindong ni Emilio Aguinaldo asin an pakilaban niya sa mga Kastila pinahiling niya an kaisogan asin pagka-pogoso mala ta nagpoon siya sarong private asin nakamit na an ranggong major. Taon [[1899]], napiritan siyang magsuko sa mga amerikano, nakulong anom na bulan asin pakaluwas nagpasiring nang Manila.
 
Taon [[1903]], natapos na niya an kursong abogasya sa Unmibersidad kan Santo Tomas asin nakapasar siya sa eksamen nin mga abogado, na nakamit an ika-apat na pwesto. Nagpraktis siya sa Baler alagad binutsan niya an praktis ta nagpanombra komo piskal sa [[Mindoro]], sunod sa Tayabas. Kan taon [[1906]], nagdalagan bilang gobernador probinsyal asin nanggana. Igdi na duminakula an karera niya sa pulitika huli sa husay niya mag-osol kan mga isyu na popular asin moot kan tawo na an iba nagsasabi oportunista siya sa estratihiya pangpulitika.
 
Kan taon [[1907]], nagin siyang Representante sa enot na Asambliya kan Filipinas kun saen nagsirbe siya bilang majority floor leader asin Chairman kan Committee on Appropriations. Poon 1906 abot 1916 saro siya sa duwang resident commissioner kan Filipinas duman sa Kamara Representante kan Estados Unidos asin maigot siyang nagtolod sa pagpasar kan inapod na Philippine Autonomy Act o Jones Law.
 
== Pamayo kan Senado ==
 
Siya naelihir sa Senado kan taon 1916 asin halawig an pagsirbe niya igdi komo Presidente, mala ta inabot 19 taon o abot 1935. Manta, siya an enot na naglakaw sa Amerika na magin talingkas an Filipinas asin an paghingoa niya nagbunga sa pakalusot sa Kongreso kan Estados Unidos an sinabing Tydings-McDuffie Independence Law kan taon 1935.
 
== Pagkapresidente ==
Si Quezon iyo an enot na nagin presidente kan Komunwelt nin Filipinas kan taon [[1935]] sa lindong kan [[Partido Nacionalista]]. Sabihon pa, sa eleksyon nasikwit niya an 68 porsyento kan boto kontra sa duwa niyang kalaban na iyo sinda [[Emilio Aguinaldo]] asin Obispo [[Gregorio Aglipay]].
 
Kuta sa Konstitusyon kan Filipinas ipinapangalad an magdalagan liwat sa parehong pwesto nin pagkapresidente. Alagad, kan taon 1940, pig-emyendahan an Konstitutsyon asin sa eleksyon nasyonal kan taon [[1941]], nakadalagan siya otro komo kandidato. Nakaluwas siya sa pagkapresidente, mala ta daog-daog niya an kalaban niyang si dating Senador [[Juan Sumulong]] ta naripol niya an 82% kan boto.
Si Quezon iyo an enot na nagin presidente kan Komunwelt nin Filipinas kan taon 1935 sa lindong kan [[Partido Nacionalista]]. Sabihon pa, sa eleksyon nasikwit niya an 68 porsyento kan boto kontra sa duwa niyang kalaban na iyo sinda [[Emilio Aguinaldo]] asin Obispo [[Gregorio Aglipay]].
 
Kuta sa Konstitusyon kan Filipinas ipinapangalad an magdalagan liwat sa parehong pwesto nin pagkapresidente. Alagad, kan taon 1940, pig-emyendahan an Konstitutsyon asin sa eleksyon nasyonal kan taon 1941, nakadalagan siya otro komo kandidato. Nakaluwas siya sa pagkapresidente, mala ta daog-daog niya an kalaban niyang si dating Senador [[Juan Sumulong]] ta naripol niya an 82% kan boto.
 
Masasabi man na may makatawo siyang akto kan siya, katuwang si High Commissioner [[Paul V. McNutt]], tinugotan palaogon an mga pailing Judeo na nagdurulag sa mga pasistang rehimen duman sa [[Europa]]. Tinabangan niya man an mga nagpaili na makadakit duman sa [[Mindanao]].
 
== Administrasyon Asin an Korte Suprema ==
Susog sa re-organisasyon napalaman sa Akto, si Pres. Quezon nabadoan nin poder na magnombra nin gabos-Pilipino na myembro sa Korte Suprema. Poon [[1901]] abot [[1935]], an Korte Suprema pirmeng Pilipino an Pamayong Hukom alagad an kadakulan kan myembro mga Amerikano. Naanas Pilipino an myembro sa Korte Suprtema kan an Komunwelt kan Filipinas matogdas kan taon 1935. An enot na nombramiento ni Quezon iyo sinda [[Claro Recto]] asin [[Jose Laurel]] sa pagsangle sa mga Amerikanong hukom. An bilang kan myembro sa Korte ginibo nang kagsaro (11): sarong Pamayong Hukom asin sampolong Katuwang na Hukom asin ini natukaw en banc o sa duwang dibisyon na may limang hukom lambang saro.
 
Susog sa re-organisasyon napalaman sa Akto, si Pres. Quezon nabadoan nin poder na magnombra nin gabos-Pilipino na myembro sa Korte Suprema. Poon 1901 abot 1935, an Korte Suprema pirmeng Pilipino an Pamayong Hukom alagad an kadakulan kan myembro mga Amerikano. Naanas Pilipino an myembro sa Korte Suprtema kan an Komunwelt kan Filipinas matogdas kan taon 1935. An enot na nombramiento ni Quezon iyo sinda [[Claro Recto]] asin [[Jose Laurel]] sa pagsangle sa mga Amerikanong hukom. An bilang kan myembro sa Korte ginibo nang kagsaro (11): sarong Pamayong Hukom asin sampolong Katuwang na Hukom asin ini natukaw en banc o sa duwang dibisyon na may limang hukom lambang saro.
 
== Gobyerno Idinulag ==
Line 40 ⟶ 36:
 
== Gabinete kan Guerra, 1941-1944 ==
 
Si pagsulwak kan Ika-2 Giyerang Pangkinaban asin pagsakyada kan mga Hapon igdi sa Filipinas nagresulta sa pasaro-sangle kan komposisyon kan Gabinete. An Oreden kan Ehekutibo Nu, 390 petsado Des. 22, 1941 winara na an Departamento nin Interior asin nagkaag nin bagong orden nin pagsasalida. An Orden nin Ehekutibo Nu.396, petsado Des. 24, 1941, pinagreoganisar an Gabinete asin an trabaho kan Sekretaryo nin Hustisya ipinairarom sa pagsasakop kan Pamayong Hukom kan Korte Suprema.